Ceza hukuku anlamında zamanaşımından bahsediyorum. Dava ve ceza zamanaşımı.
Zamanaşımı kurumu, aslında gerekçelerinden önce bizzat varlığıyla ciddi tartışmalara neden olagelmiş. 39 sene önce işlenen bir cinayet söz konusu ise, kimileri failin hala cezalandırılması gerektiğini kimileri ise artık devletin bu cebir tekelini kullanmaktan vazgeçmesi gerektiğini söyler. Bunu da çeşitli gerekçelerle temellendirir. Failin psikolojisinin değişmesi, vicdan, sosyal fayda gibi... iyice sıkmayayım.
Bu tartışmalar süredursun herhalde herkesin hemfikir olduğu tek konu vardır;
Somut olayı kasten zamanaşımına sokmak.
Maalesef böyle bir şey var. Bunu yargı erki yapmasa da, idari teşkilat belki de yazışmalarla, raporlarla, yanıtlarla yapar.
Bence, bir hukuk devletinin en önemli ayırdımlarından biridir, bir davanın zamanaşımı nedeniyle düşmemesi. Bence, hakkaten çok önemlidir.
Ceza kanunlarında dava zaman aşımı ve ceza zamanaşımı olmak üzere iki türlü zamanaşımı kabul edilmiştir.
Kanunlarda belirlenmiş olan süre geçtikten sonra, kamu davası açılamaz; açılmış olsa dahi dava zamanaşımı gerçekleşmişse artık o davaya devam edilemez.Zira burada, dava zamanaşımının gerçekleşmiş olması engel neden oluşturmaktadır.
Buna karşılık kesinleşmiş bir karar, kanunda belirlenmiş olan süre geçtikten sonra yerine getirilemez (infaz edilemez). Burada yerine getirmeye (infaza) engel neden ise, ceza zamanaşımının gerçekleşmiş olmasıdır.
zamanaşımı, idarenin ve bireylerin uzuuun bir süre, şikayet, soruşturma, dava tehdidi altında yaşamaması için, istikrar için icat edilmiş bir şey. sanırım başka nedenleri de vardı ama bu saatte, hele bu kafayla varsa da söyleyemem.
gel gelelim bizde bu kelime farklı bir anlam taşıyor sanırım. annelerin, suçu sabit olan, hiçbir şekilde yırtması mümkün olmayan ama "devlete(!) sırtını vermiş adamlar" tarafından öldürülen çocukları aklına geldiğinde boğazına düğümlenen bir şey zamanalımı bu ülkede.
gözü kara, isyankar, benim gibi, senin gibi olmayan bir adamı seven genç bir kızın toprağa gömülmüş bir sevdasının firari katili zamanaşımı bu ülkede.
zamanaşımı türk hukuk sisteminin birinci sınıf kalitedeki liberosu. tabi. sweeperdan geliyor. cavırlar liberoya bu adı takmış, süpürücü anlamında.
idarenin istikrarı, bireylerin tehdit altında yaşamaması için icat edilen zamanaşımını biz değişen hakimlerle, ertelenen celselerle suçluları salıvermek için kullanıyoruz. özetle amına koyim zamanaşımının bize bi şey olmasın.
edit: ahahaassiktir lan 00:00'ı bekleyen yazarlardan olmuşum.
aynı zamanda ülkemiz hukuk sisteminde, mallesef çoğu zaman suçluları koruyan bir kuraldır. işin garibi devlet alacakları zaman aşımına uğramazken, insanların öldürüldüğü olaylar zaman aşımına uğramaktadır. *
Biz de adaletin işlememesi için devamlı olarak uygulanan hukuk kuralı. adalet sırtından vurulmuş, yerde can çekişiyordu. oluk oluk akan kan değil toplumsal vicdandı.
o kadar kanun kasmışlar, kanunları herkese -kağıt üzerinde herkese- uygulamaya and içmişler, sonra da kurnazın biri "la bi kavram koyak da zenginler, ensesi kalınlar falan bundan yararlansın yırtsın" demiş. adı da zamanaşımı olmuş.
yani adam yediği bokun üzerinden birkaç sene geçince ceza almasın demişler. icat edenin götüne kolum girsin.
kanımca hukuktan acilen kaldırılması gereken bir kavramdır. çünkü bu kavram, birçok davada gerçeklerin ortaya çıkmasını engellemek için kötüye kullanılmaktadır.
eski dilde ve halen yürürlükte olan borçlar kanunu literatüründe mürur-u zaman olarak geçen kavram. genellikle hak düşürücü süreyle karıştırılır. eksik borç sayılan zamanaşımı, bir defidir.
bana meraklanma yıpranır çünkü gizliliğim
bir suyun bir başka suya karışıp denize aktığı
gibi ve kadar açık
'yorgunum anlamaktan her şeyi'
sen istersen ayır ve ayırdet
bir yana çocukların hüznünü bir yana içliliğini
hep çocuklarla benim aramda aldandığın
benim dokunaklılığımdır
akşamın geceye sabahın gündüze geçişi gibi
kabataslak bir mahzunluk
sen yine istersen ayır ve ayırdet
akşamla geceyi sabahla gündüzü
hüznü dokunaklılığı mahzunluğu
'bense artık yorgunum anlamaktan her şeyi'
gün bizim değil bir de çünkü aydınlık
dedikleri zaman ne zamansa
içimin içime sığmayışı
aramızda geçen bunca şey
ve geçenlerin hüznünü de unutma
'yorgunum anlamaktan her şeyi'
MADDE 76. - (1) Bir plânın icrası suretiyle, millî, etnik, ırkî veya dinî bir grubun tamamen veya kısmen yokedilmesi maksadıyla, bu grupların üyelerine karşı aşağıdaki fiillerden birinin işlenmesi, soykırım suçunu oluşturur:
a) Kasten öldürme.
b) Kişilerin bedensel veya ruhsal bütünlüklerine ağır zarar verme.
c) Grubun, tamamen veya kısmen yokedilmesi sonucunu doğuracak koşullarda yaşamaya zorlanması.
d) Grup içinde doğumlara engel olmaya yönelik tedbirlerin alınması.
e) Gruba ait çocukların bir başka gruba zorla nakledilmesi.
(2) Soykırım suçu failine ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir. Ancak, soykırım kapsamında işlenen kasten öldürme ve kasten yaralama suçları açısından, belirlenen mağdur sayısınca gerçek içtima hükümleri uygulanır.
(3) Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.
(4) Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.
insanlığa karşı suçlar
MADDE 77. - (1) Aşağıdaki fiillerin, siyasal, felsefî, ırkî veya dinî saiklerle toplumun bir kesimine karşı bir plân doğrultusunda sistemli olarak işlenmesi, insanlığa karşı suç oluşturur:
a) Kasten öldürme.
b) Kasten yaralama.
c) işkence, eziyet veya köleleştirme.
d) Kişi hürriyetinden yoksun kılma.
e) Bilimsel deneylere tâbi kılma.
f) Cinsel saldırıda bulunma, çocukların cinsel istismarı.
g) Zorla hamile bırakma.
h) Zorla fuhşa sevketme.
(2) Birinci fıkranın (a) bendindeki fiilin işlenmesi halinde, fail hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına; diğer bentlerde tanımlanan fiillerin işlenmesi halinde ise, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur. Ancak, birinci fıkranın (a) ve (b) bentleri kapsamında işlenen kasten öldürme ve kasten yaralama suçları açısından, belirlenen mağdur sayısınca gerçek içtima hükümleri uygulanır.
(3) Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.
(4) Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.
Örgüt
MADDE 78. - (1) Yukarıdaki maddelerde yazılı suçları işlemek maksadıyla örgüt kuran veya yöneten kişi, on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu örgütlere üye olanlara beş yıldan on yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.
1- soruşturma ve kovuşturma yapılmasının izin veya karar alınmasına bağlı olduğu hallerde izin veya karar alınana kadar zamanaşımı durur.
2- soruşturma ve kovuşturma yapılmasının diğer bir mercide çözülmesi gereken bir meselenin sonucuna bağlı olduğu hallerde, meselenin çözümüne kadar zamanaşımı durur.
3- kanun gereğince hakkında kacak olduğuna dair karar verilmiş olan suç faili hakkında bu karar kaldırılıncaya kadar zamanaşımı durur.
4- şüpheli, mağdur veya suçtan zarar görenden birine ilk uzlaşma teklifinde bulunulduğu tarihten, uzlaştırma girişiminin sonuçsuz kaldığı ve en geç uzlaştırmacının raporunu düzenleyerek savcılığa verdiği tarihe kadar zamanaşımı işlemez.
5- cmk. nun 253. md.nin 19. fıkrası, çocuk koruma kanunu'nun 39. md. ile yapılan değişiklikten önceki 19. md.nin 3. fıkrası uyarınca kamu davasının açılmasının ertelenmesi süresince dava zamanaşımı süresi işlemez.
