bir kişiyi bir olayaı hala tüm canlılığıyla hatırlayabiliyorsan sen o zamanda kalmşsındır. saatler ilerlemiştir,günler geçmiştir ama senin zamanın aynıdır.
zamanla gevşeyen ilişkidir.
3 tane arçelik reklamındaki kıvamdaki dede kendi aralarında dertleşiyorlar.
Birinci dede: Yahu son zamanlarda bana bir bunama geldi. Merdivenlerinde duruyorum. iniyor muydum, çıkıyorm muydum hatırlamıyorum.
ikinci dede: Yahu mirim o da bir şey mi? Ben kapı eşiğinde duruyorum. Giriyor muyum, çıkıyor muyum onu hatırlamıyorum. Haline şükret.
Üçüncü dede: Siz bunamışsınız beyler Allah ıma bin şükür hala taş gibiyim. mmmmccckkkk tık tık tık (kulağı çekip tahtaya vurma fiili) Kim ooo?
Müjdat Gezen den duyulmuştur. Televizyondan elbet. Yoksam yolda görse tanımaz beni. Ben tanırım ama.
zaman aslında olmayan bir şeydir. sadece insanlığın hayal gücü sayesinde yaşayan bir şeydir, insan hayatını düzene de sokar. tabi bunu da abartıp, zamanı kendine düşman yapan insanlar çoktur günümüzde. yani kolundaki veya duvarındaki saat sadece bir hayal ürünüdür. o saniyenin ilerlemesiyle senin hayatın ilerlemez, yaşlanmazsın. ama bebeklikten empoze edilen bir kavram olduğu için zaman, yanlış bilinir. yani dünya döner ve senin yaşamın, hayatın geçer ama saatler, saniyelerle hiçbir alakası yoktur. ayrıca her şey gibi zaman da izafidir. yani bilinen bir saat yani altmış dakikanın geçmesi, ben de daha uzun sürebilirken, sen de daha kısa sürebilir. hatta bununla ilgili klişe bir örnek vardır. sevdiğinin yanındayken zamanın nasıl geçtiğini bilmezken; sevmediğin bir işi yaptığında ise zaman bir türlü geçmez. ayrıca zamanın izafi olduğunun ve zamanda ileri yolculuğun mümkün olduğunu albert einstein şöyle ispatlamıştır.
*şimdi bir tren düşünün 240.000 km hızla ilerliyor. ve bu tren içi hiçbir dış etkenden etkilenmiyor. sabit bir laboratuvar gibi, dünya gibi yani. dünya da kendi etrafında dönüyor fakat sabit hızla döndüğünden canlıları etkilemiyor. tren de 240.000km sabit bir hızla doğrusal olarak ilerliyor. trenin tavanında ayna olduğunu düşünün; trenin içindeki bir adam trenin tavanına yere dik açıyla fener ile tavana ışık gönderiyor ve fenerden çıkan ışık trenin tavanındaki aynaya çarpıp geri dönüyor. ışığın fenerden çıkmasıyla fenere dönmesi arasındaki zaman on saniye olarak alalım. "yol = hız x zaman" formülüne göre on sanineyede ışığın alacağı yol = 10sn x 300.000km/sn. buradan ışığın 3.000.000 km yol katettiğini buluruz. şimdi ışığımız tavandaki aynadan yansıyı tabana dönmesiyle 3.000.000 km'dir. biz bunu ikiye böleriz ve ışığın tabandan tavana aldığı yolu buluruz. bu da 1.500.000 km'dir.* şimdi trenin dışında olan bir adam daha düşünün bu adam önünden geçen trendeki yere dik açıyla trenin tavanına gönderilen ışığı çapraz görür. çünkü adam sabit ve tren 240.000 km hızla ilerliyor. yani on saniyede 2.400.000 km yol alıyor. şimdi kafanızda bir üçgen oluşturun. dışarıdaki adama göre ışığın izlediği yol çapraz olacağından üçgenin yan kenarları gibidir yani 1.500.00 km'ye eşittir. üçgenin tabanı ise 2.400.000 km'dir. bu üçgenden tavandan tabana bir h çizgisi indirirsek (ki bu h çizgisi trenin içinde bulunan adama göre ışığın aldığı yoldur. adamın hızı trenin hızına eşit olduğu için ışık ona göre doğrusal bir yol alır.) bu h çizgisi a tabanını tam olarak ikiye böler.* biz üçgenin yan kenarlarını ve taban uzunluğunu biliyoruz. pisagor yöntemiyle h uzunluğunu bulabilir. üçgenin yan kenarlarına 'b' ve 'c' dersek, tabanına da 'a' dersek. c^2=h^2+a/2^2'dir. buradan h^2=c^2-a/2^2'dir. yani h^2=1.500.000^2-2.400.000/2^2'dir. buradan h=900.000 km'dir. biz h'ı ikiyle çarparsak ışığın trendeki adama göre aldığı yolu buluruz ki bu da: 2h = 1.800.000 km. yol = zaman x hız formulunden feneri tutan adama göre ışık kaç saniye de aynadan sansıyıp geri döndüğünü bulabiliriz. 1.800.000 = zaman x 300.000, buradan zaman = 1.800.000/300.000 o da eşittir: zaman = 6 saniye. yani ışığın yansıyıp gelmesi trendeki adama göre altı saniye sürmüştür. ama hesabın başında dışardaki adama göre ışığın on saniyede aynadan yansıyıp geri döndüğünü varsaydık. bu durumda trenin içinde geçen altı saniye, trenin dışında geçen on saniyeye tekabül ediyor. yani zaman izafi bir şeydir. aslında kişiden kişiye göre değişir. yani herkesin günü aslında 24 saat değildir. yani herkesin zihni zamanı farklı yorumlar. anlamayanlar çizdiğim nacizane şekle bakabilir.
