Nüfus cüzdanındaki adıyla usta kalem Yusuf Ziya Atılgan, 1921 yılında Manisada dünyaya gelmiştir. Atılganın ailesi Yunanistandan göçmek zorunda kalarak Manisaya yerleşirler. Yusuf Atılgan, ilkokulun bir kısmını yaşadıkları köyde, bir kısmını ise Manisada okur. Lise yılları ise Balıkesirde geçer. 1939 yılında liseden mezun olan Atılganın ailesi tıp okumasını ister ancak lisede de edebiyatı seçen Yusuf Atılgan, istanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne yazılır. Babasının bir süre para göndermemesi Yusuf Atılganı maddi olarak zorlar ve o da bu yıllarda askeriye başvurur ve bu tarihten itibaren üniversiteye askeri kıyafetle gelmeye başlar. O yıllarda istanbul Üniversitesinde edebiyatın en önemli isimleri öğretmenlik yapmaktadır. Yusuf Atılganın bu dönemde öğretmenleri arasında Ahmet Hamdi Tanpınar, Halide Edip Adıvar, Ali Nihat Tarlan ve Reşit Rahmedi Arat gibi önemli isimler yer almaktadır.
freud'u pek sevdiğini düşündüğüm yazar. freud'un sık sık bahsettiği cinsel güdülere ve şiddete eğilim yusuf atılgan'ın karakterlerinde -zebercet ve c- göze çarpar. iki kitapta da bilinçaltı mefhumuna değinilir üstü kapalı.
halka indirgenmiş bir romanın yazarı, aylak adamın yazarı. herkes kendindeki bay c. yi bulmuştur okuduktan sonra. işte böyle bir kitabın yazarı. ne denir ki... hepimizin romanı.
Aylak adam ve Anayurt oteli adlı eserleri yazdıktan sonra insanlara küsmüş ve bir köye yerleşip 30 yıla yakın neredeyse tek bir satır bile yazmadan çiftçilik yapmıştır.
1936 yılında Manisa Ortaokulu'nu, 1939 yılında ise Balıkesir Lisesi'ni ve ikinci sınıftan sonra askeri öğrenci olarak devam ettiği istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. Nihat Tarlan'ın yönetiminde hazırladığı bitirme tezinin konusu Tokatlı Kani: Sanat, şahsiyet ve psikoloji idi. Aynı dönemde Akşehir'de Maltepe Askeri Lisesi'nde bir yıl edebiyat öğretmenliği yaptı. Üniversite öğrenciliği sırasında Türkiye Komünist Partisi'ne katılarak faaliyette bulunduğu iddiasıyla sıkıyönetim mahkemesince tutuklanarak ceza kanunu'nun 141. maddesi uyarınca hapse mahkûm edildi. altı ay Sansaryan Han'nda, dört ay da tophane cezaevi'nde olmak üzere on ay hapis yattı.
26 Ocak 1946da serbest kalmış, öğretmenliği elinden alınmıştır. 1946 yılında Manisa'nın Hacırahmanlı Köyü'ne yerleşerek çiftçilik yaptı. 1976'da istanbul'a döndü danışmanlık, çevirmenlik ve redaktörlük yaptı. Yazımı devam eden Canistan adlı romanını tamamlayamadan kalp krizi nedeni ile istanbul,Moda'da öldü.
Aylak Adam ve Anayurt Oteli adlı romanlarında psikolojik yabancılaşma ve yalnızlık temasını başarıyla işleyen bir yazar olarak tanındı ve modern Türk edebiyatının önde gelen ustaları arasında yer aldı. 1987'de Anayurt Oteli romanı, Ömer Kavur tarafından aynı adlı sinema filmi olarak çekildi.
kaynak: wikipedia
O bir köylüydü. Okuyup meslek edindikten sonra köyüne dönmek zorunda kaldığında solculuktan hüküm giymişti. Öğretmenlik yapması yasaktı. Pek de anlamadığı ya da hoşlanmadığı çiftçiliği yapmak zorundaydı. Çevresine uyumsuz biri olarak yaşadı. Yusuf Atılgan' dan söz ediyorum.
Yusuf Atılgan, 1921 yılında Manisa' nın Hacırahmanlı köyünde doğmuştu. 1989' da bir kalp kriziyle istanbul' da dünyamızdan ayrıldığında bir romanın ortasındaydı.
Yusuf Atılgan, kolay yazan bir yazar değil, her sözcüğün acısını duyuyor. Az yazmasını eleştirenlere okumayı yazmaktan çok sevdiği yanıtını veriyor. Hayatını anlatmak yerine onun yazdıklarına yeni bir ayna tutan mektuplarından söz etmek istiyorum. Yusuf Atılgan, 1980-1988 yılları arasında Halil Şahan' la mektuplaştı. Bu mektuplar Burak Fidan' ın düzenlemesiyle Edebi Şeyler' de basıldı.
Halil Şahan 1944 Balıkesir doğumlu bir öğretmen yazar. Yusuf Atılgan' ın salık vermesiyle Yusuf Atılgan' ın köyüne Hacırahmanlı'ya atanmak istedi ve atandı. Yusuf Atılgan, istanbul' a göçerken Halil Şahan' a pek çok şeyi emanet etti, özellikle anasını. Yazdığı mektuplarda köyden haber sorarken, anasını da soruyor.
Bu mektuplarda tek düze bir hava sezerseniz, bilin ki bu hava köyün tekdüzeliğinden doğmuştur. Bu tekdüzeliği köyünü yazdığı öykülerde de sezilir:
"Kendimi bildim bileli öteki dört tavuk, bir horozla hep bu daracık avludayız. Çevremizi bana pek yüksek gelen yapılar, duvarlar kuşatıyor. iki kapı var bu avluda. Birisi gelip geçen insanlar, arabalar, beni hem korkutan, hem meraklandıran seslerle dolu sokağa bakanı. Bu kapının açıldığını görmedim hiç. Arkasında kocaman bir palamut kütüğü dayalı(...)."
"Kümesin Ötesi" adlı bu öykü bir tavuğun gözünden anlatılır. "Bodur Minareden Öte" öyküsündeki kadını, "Anayurt Oteli" ndeki otel katibi Zebercet' i bu öykünün yol göstericiliğiyle daha iyi kavrarsınız:
"Bugün bir şeyler oldu. Sabah yemini yedikten sonra, gene o her zamanki iç sıkıntısıyla damlara bakarken şu kümesin üstüne atlasam diye düşündüm. Kanatlarımı çırpıp sıçradım. Kendimi kümesin üstünde görünce şaşkınlıktan bağırmışım. Ötekiler de bana bakarak bağrıştılar. Kümesin üstünden öteki kocaman dama uçmak daha kolay. Bir daha sıçradım bağıra bağıra. Kiremitlerin üstünde yavaş yavaş karşı yana yürüdüm. içimde bir genişleme, yüreğimde hızlı bir çarpıntı başladı. Bizim yaşadığımızdan çok daha büyük bir avlu göründü gözlerime. Baktım bunun da dört yanı bizimki gibi duvarlarla çevrili."
Yusuf Atılgan' ın mektuplarını yayına hazırlayan Burak Fidan, Halil Şahan' la bir görüşme/konuşma yapmış. Bu konuşmada Ahmet Güntan' ın soruları da yer alıyor.
Kitabın "Sunuş" unu da Halil Şahan yazmış. Bu sunuş Yusuf Atılgan' ı tanıtmada yardımcı olacak ayrıntılar taşıyor. Bir aydının kendi köyünde bile nasıl dışlandığını da görüyorsunuz: "n apıcaksınız Yusuf Bey' i ? O kimseye selam vermez, kimsenin halini hatırını sormaz, daha da önemlisi bir Allah kuluna bir çay ısmarlamaz(...)nobranlıkları yoktur da, konuşmaz sadece. istersen sen kendin konuşur, kendin dinlersin. Sonra da kalkar gidersin."
Kitapta bir albüm bölümü de yer alıyor. Bu kitap için hem mektupların yazıldığı Halil Şahan' ı hem de bu genç yayınevi Edebi Şeyler'in yöneticilerini kutlamalıyım.
köye mektuplar ismiyle mektuplarını yayımlanan büyük yazar. Kendisinin doğduğu köyde yaşayn bir öğretmenle mektuplaşmalarını içeren bu kitap, yusuf atılgan'ı daha yakından tanımamızı sağlıyor.
okumaktan büyük keyif aldığım, bana göre türk edebiyatının en büyük birkaç yazarından biridir. keşke daha fazla eser verseydi, keşke canistan'ı tamamlamadan ölmeseydi dedirtendir. iyi ki aylak adam'ı yazmış, iyi ki bay c.'yi yaratmış.
ümitsiz ve yalnızlığı kanıksamış bir adamın giden kadının ardından,onun bıraktığı fincandaki dudak izini öpmesi nasıl bir yalnızlık tasviridir,ayrıntılarla anlatma ustalığı bu olsa gerek...
aylak adam gibi bir başucu kitabı yazacak yetenekte büyük yazar ama insan... Yaşamın "sanki" kendisinin olmadığı yerlerde aktığını düşünen biridir aylak adam'da anlatılan. Ama romanın bir yerinde öyle bir cümle kurar ki sizi yerinize yapıştırır:
"Rahatsınız. Hem ne kolay rahatlıyorsunuz. içinizde boşluklar yok. Neden ben de sizin gibi olamıyorum? Bir ben miyim düşünen? Bir ben miyim yalnız?"
garip akımı'nın öykü ve romandaki temsilcisidir. ikinci yeni akımıyla yazınsal hayatımız her ne kadar renklendiyse başlangıç olarak garip akımının alınması icap eder. Garip akımı salt "şiirde kaldı" diyenlerin öncelikle yusuf atılgan'ı incelemesi icap eder bence.
