çok büyük bir erendir, sanılanın aksine oldukça iyi bir eğitim almıştır zira aruz vezniyle yazılmış bir divanı bulunmaktadır. günümüzde bile eğitim alan birisi o nitelikte bir eser yazamayacağına göre yaşadığı toplumun epey üstünde bir eren ve de entellektüeldir kendisi.
Aşık kendiliğinden kıyar mı bu tatlı cana
Hele ben dost yoluna cana kıyarım kime ne,
Can verir aşık olurum, aşk ile Dost bulurum,
Mansur gibi Hak yoluna, berdar olurum kime ne.
Oruç, Namaz, haccu zekat, zühd ü taat kadru berat
Ben bunların hepsini aşka veririm kime ne,
isterim aşta pişesin, fikrederim endişedesin,
Ben burda namus şişesin taşa çalarım kime ne.
Ar u namus verdim yele, melametlik aldım ele
Aşk ile girdim ben yola, ben giderim kime ne
Aşıkım diyen canların, nişanı vardır onların,
Giyib melamet hırkasın, aşık olurum kime ne?
Aşık kendiliğinden kıyar mı bu tatlı cana
Hele ben dost yoluna cana kıyarım kime ne,
Can verir aşık olurum, aşk ile Dost bulurum,
Mansur gibi Hak yoluna, berdar olurum kime ne.
Oruç, Namaz, haccu zekat, zühd ü taat kadru berat
Ben bunların hepsini aşka veririm kime ne,
isterim aşta pişesin, fikrederim endişedesin,
Ben burda namus şişesin taşa çalarım kime ne.
Ar u namus verdim yele, melametlik aldım ele
Aşk ile girdim ben yola, ben giderim kime ne
Aşıkım diyen canların, nişanı vardır onların,
Giyib melamet hırkasın, aşık olurum kime ne?
--spoiler--
maharet güzeli görebilmektir.
sevmenin sırrına erebilmektir.
cihan, alem, herkes bilsin ki şunu;
en güzel ibadet sevebilmektir.
--spoiler--
kendisi hakkında dile getirilen bir astronomik hikayede şu şekildedir;
yunus'un ölümünden birkaç asır sonra molla kasım namında bir genç öğrenci: yunus'un popülaritesinin hakkını vermiş bir alim olup olmadığını sorgulamak istemektedir. bu yolda; daha önceden zihninde şekilendirdiği "yunus önyargısı" ile bir dere kıyısına inerek yunus'un pekçok eserini incelemeye koyulur. bahsini ettiğimiz bu önyargıdan mütevellit birçok eseri beğenmeyip, yakar veyahut; dereye atıverir. okumaya, karalamaya devam ederken, birden "ah etme yunus! birgün seni sigaya çeken bir molla kasım gelir!". yazmakta olan beyite gözü ilişir. genç öğrenci şaşırmıştır. zira kendisinden yüzyıllar evvel dünyadan göçmüş bir ozan gayba dönük bir öndeyide bulunmuştur. o andan itibaren, yaptığına pişman olan kasım, eserleri kurtarmaya çalışır ancak; iş işten geçmiştir artık.
mevlanaya çok pis kapak yapmış mutasavvıftır.
mevlana der ki:
- dergahımıza katılıp 6 ciltlik mesnevimizi dinlemek istemez misiniz? yunus cevap verir:
- çok uzun yazıp zahmet etmişsiniz. ben olsam şöyle derdim "ete kemiğe büründüm, yunus diye göründüm".
taptuk emre hazretlerinin talebesi, mürididir. tasavvufun sınırlarına varmıştır. bekaya ermiştir.
özellikle yazdığı şu iki mısra beni benden alır.
seni dövene elsiz gerek
sana sövene dilsiz gerek
dövmek, sövmek hayvanların yaptığı bir iştir. insan yapıcı olmalı. yıkıcı olan hayvanlardır. seni dövene, sana sövene sende el kaldırırsan, olursun sen de hayvan. o yüzden seni dövene elsiz gerek. sana sövene dilsiz gerek.
------
ben dervişim diyene, bir ün edesim gelir
seğirdüben sesine, varıp yetesim gelir