yunan folklorü

1.

türk folklorü ile birbirine çok benzeyen, bize hiç de yabancı olmayan folklordür.

horos--->horon,
https://streamable.com/rsj7i

horos, en eski yunan danslarından biridir, ta antik çağlardan beri bilinir, hatta plato, aristotles, plutarhos ve samsatlı lukianos'un eserlerinde dahi geçer.

balkanlarda horona "horo" denir.
horon; macaristan'a yerleşen ilk kıpçak türkleri ile girmiştir balkanlara.
hatta macaristan'daki kıpçak türklerinin ilk krallarından birinin adı da kemenche'dir.

yine karadeniz'e horonu getirenler de kıpçaklardır.
(bkz: horon/#15019322)
(bkz: kemenche/#15019390)

yunan folkloründe horon çok önemli bir yer kaplar.
yunan folkloründe pek çok horon çeşidi vardır ve bunların çoğu pontus kaynaklıdır.

sampson;
https://streamable.com/nsy84

yunanların "sampson" dedikleri samsun horonu bugün türkiye'de aynı bölgede hala oynanmaktadır.

tromakton;
https://streamable.com/m4lsl

tromakton denilen bu horon çeşidi de köken olarak ordu'daki pontus rumlarının dansıdır.
ordu horonu olarak bugün hala aynı bölgede oynanır.
---------------------------------------------

halai--->halay;
https://streamable.com/ofced

halai de yunanistan'da (özellikle adalarda) antik çağlardan beri oynanan bir oyun çeşididir.
her coğrafi bölgenin farklı bir halayı vardır.

bir de girit halayı vardır, buna kritikos denir;
https://streamable.com/qdiwu

tulum eşliğinde oynanan bir başka girit halayı da anogianos pidichtos'tur.
https://streamable.com/1nj7c

rodos halayı ise rhoditiko olarak adlandırılır.
https://streamable.com/0v265

yunanistan'ın her bölgesinin farklı halay çeşitleri var.
mora yarımadası ve iyon adaları halayı--->ai georgis
ege adaları--->ballaristos
epir--->fisounis
makedonya, florina--->leventikos
trakya--->kinigitos

bunlardan başka bir de "zalongo halayı" olarak bilinen, ama fevkalade acıklı bir hikayeye sahip halay vardır, onu da bir ara yazarım.
-------------------------------------

syrtos;
https://streamable.com/msgib

syrtos en eski yunan danslarından biridir. antik yunan dansı olarak bilinir.

mö 8. yy ait dans eden 7 nymph heykelciğinde syrtos oyunu tasvir edilmiş;
https://i.postimg.cc/d1WH9X4s/index.jpg

semadirek(samothraki)'de bulunan bu antik freskte de syrtos oyunu tasvir edilmiş;
https://i.postimg.cc/6qbQt9ck/index.jpg

syrto türkiye'de olmasa da bu oyunda türk motifleri açıkça gözükmektedir.
yunanistan'da bugün en yaygın şekilde oynanan syrto oyunlarından biri azizies syrtos'tur. bu oyunun ezgileri sultan abdülaziz'e aittir.
(bkz: rum vatandaşı için dans müziği besteleyen padişah)

syrtos azizies;
https://streamable.com/fz1t4
---------------------------------------

zeibekiko--->zeybek,
https://streamable.com/40tx2

anadolu orijinli bir dans, ege dansı.
-------------------------------------

tsifteteli--->çiftetelli,
https://streamable.com/yfe6v

bir şey yazmaya gerek var mı? adı üstünde çiftetelli işte.
-----------------------------------

tatsia;
https://streamable.com/x8u96

kıbrıs kökenli solo bir dans çeşidi.
----------------------------------------------

pyrrhichios:
https://streamable.com/j7ydp

yunan erkeklerinin savaş dansı olarak bilinen pyrrhichios, adından da anlaşılacağı üzere bir frig dansıdır, anadolu orijinli bir danstır.

karamanlılar;
https://streamable.com/65e4e

yunanistan'daki karaman türkleri'nin bu oyunu da pyrrhichios savaş dansına benziyor, ayrıca alevi semahından örnekler taşıyor. üstelik oyun havasında çalan şarkı karaman türkçesi...
(bkz: karamanlılar/#37505868)
(bkz: karamanlılar/#42337795)

karaman türkleri yunanistan'da apayrı bir kültür, apayrı bir folklor zaten.
türkçe'den hiç vazgeçmiyorlar.
karaman folkloruna ait birkaç örnek daha koymak istiyorum;
https://streamable.com/alhii
https://streamable.com/7gn24

--------------------------------

hasapiko(sirtaki)--->kasap havası,
https://streamable.com/c2ejb

yunanların milli danslarından biri olarak bilinen sirtaki, aslında bir arnavut dansıdır. (bkz: hasapiko)
istanbul'daki arnavut kasaplar tarafından oynanan kasap havası, yani sirtaki, zorba filminin popülerliği ile bir yunan dansı olmuştur.

arnavutlar demişken, bir başka yunan milli dansı tsamiko'da köken olarak bir arnavut dansıdır.

tsamiko;
https://streamable.com/bx9rt

tsamiko'nun yunanların milli dansı olmasının kökeninde ise, yunan bağımsızlık savaşları sonrası yunanistan'ın bağımsızlığını elde etmesinden sonra yapılan kutlamalarda tsamiko oynanması yatıyor.
tabi o bağımsızlık kutlamalarında tsamiko oynayan askerler arnavut asıllı askerlerdir.

berati;
https://streamable.com/umwll

arnavut kökenli bir başka dans türü de berati'dir. epir bölgesi oyunu olarak bilinir.
------------------------------------

kalamatianos;
https://streamable.com/drqgj

yunanların en meşhur oyunlarından biri olan kalamatianos'da midyat'lı süryanilerin mendil oyununa çok benziyor;
----------------------------------------

zonaradiko;
https://streamable.com/bo3xm

bir trakya dansıdır. balkanlarda, trakya'da bu dans figürlerine benzer halk oyunları çokça görülür.
-----------------------------------

podaraki;
https://streamable.com/oif0z

podaraki'de yunanistan'da oynanan bir başka trakya oyunudur.
---------------------------------------

letsi kars;
https://streamable.com/d9paq

pontus rumlarından yunanistan'a geçmiş bir oyundur. adından da anlaşılacağı üzre köken olarak kars yöresine aittir.

görüldüğü gibi kültürlerimiz ne kadar iç içe geçmiş aslında halk olarak yunan, arnavut, bulgar, türk, macar, süryani, zaza, kafkas, çerkes, gürcü, boşnak hiçbir farkımız yok. biz bu insanlarla yüzyıllarca birlikte yaşadık.
keşke siyaset olmasa, ortadaki sınırlar kalksa halk ortak noktalarını keşfettikçe birbiri ile daha kolay anlaşır...

tengir budun 03.11.2019 13:04

0 ...

2.

Türk kültüründen etkilenmiş olması gayet normal. Bilmem ne kadar Türk egemenliğine yaşadılar.

ordan burdan surdan 03.11.2019 13:47

1 ...