dünya tarihinin gelmiş geçmiş askeri olarak en iyi yetişen vurucu askerlerdir. savaşın en sıcak anında bile geri adım asla atmazlardı. ellerinden her iş gelirdi, iri cüsseli ve zeka manasındada ileri insanlardı. osmanlıyı dünyanın en iyisi yapmış olgulardan biriydi.
necip fazıl'ın yeniçerilere verip veriştirdiği, devşirme olarak eziklediği bir kitap. hem bilgi içerikli gerçeklerle süslenmiş, hem de kurgulaştırılmış roman. ben severek okumuştum. osmanlı'nın son dönemine ve cumhuriyet dönemine de eleştirileri mevcut ve yersiz de sayılmaz. yeniçeri ocağının ıslahını ya da yine avrupai tarz yerine, türkçe yahut islamca bir ordu kurulmasını istiyor kısaca. yani böyle olsa daha iyi olurdu gibisinden.
ilk başlarda çok etkili ve faydalı olmalarına karşın ileriki dönemlerde tahttan padişah indirme, esnafa salça olma vb. hadlerini aşan aktivitelerde bulundukları için 2. mahmud tarafından mesleki hayatına son verilen askerlere verilen isim. devşirme yoluyla yetiştirilirlerdi.
osmanlı devletinin devşirme ve paracı askerleri , 17 ve 18 yy'da şımarıp , kazan kaldırmaya teşebbüs edip duran bu askerler çoğu osmanlı padişahına otoritesizlik yapıp sonucunda 2 mahmud'un vaka-i hayriye yani ; hayırlı olay diye adlandırılan 1826 yılında benderli mehmet selim paşa tarafından yeniçeri ocakları topa tutulup 7000 e yakın yeniçeriyi öldürtmüştür. yeniçeriler yerine asakir-i mansure-i muhammediye yani ; muhammedin zafer kazanmış askerleri olarak yeni ocaklar yapıp ve nizam-ı cedid askerlerini bir bakıma değiştirerek veya yeni eklentiler yaparak sekban-ı cedid'i kurmuştur.
osmanlının balkanlarda fethettiği topraklarda her kırk hanenin birinden ocak ağaları tarafından özenle seçilen erkek çocukların uzun bir askeri eğitim sonucu aldıkları genel ad.
özellikle hristiyan arnavut, sırp, bulgar ve rum'lardan devşirilmişlerdir. osmanlı'yı osmanlı yapan unsurlardandırlar. ancak türkmenlere yaptıkları zulüm de unutulmamalıdır.
sanıldığı gibi zorla toplanılan esir çocukları kırbaçla yeniçeri yapmıyorlardı, yeniçeri olması için bugün nasıl askeri okula yollamaya çalışıyorsa millet çocuğunu, aynen öyle "biz bakamıyacaz alın siz bakın, medeniyet öğrensin osmanlı askeri olsun" diye aileler tarafından bir statü sembolü olarak görülen, genellikle bugünkü doğuavrupa-arnavutluk, makedonya ahalisinden müslüman kişiler arasında övünç kaynağı bir askeri disiplinin adıdır, herkes kabul edilmez, boy kilo ve yaş sınırı vardı.
ülkenin duraklama devrine adım atışıyla birlikte, savaşlarda; dolayısı ile ganimetlerde azalma görülmüş; maaşlarında aksamalar meydana gelmiştir. buna binaen: kendilerine boş vakitlerinde ek iş yapma lüksü tanınmıştır. ancak; bu hak kendilerini ticaret ve istanbul esnaflığı yaşantısı ile kaynaştırdığından, savaşma istek ve şevkleri, ortadan kalkmıştır. ayrıca; sultan süleyman kendilerine, "evlenme hakkı"nı tanıyınca, yeniçerilik babadan oğula geçme, nitelik ve hüviyetine kavuşmuştur.
son olarak ise; 103 çocuk sahibi sultan üçüncü murad oğullarının sünnet töreninde, kendisine yeniçerilik görevi talebiyle gelen bir hokkabazı ocağa aldırınca, uzunca sürecek bir dejenerasyon ve teknik eksiklik gün ışığına çıkmaya başlamıştır.
ii mahmud ca kaldırılmalarına; tüm kışlalarının topa tutulup imha olunmalarına karşın; ondokuzuncu yüzyılda halkın gözünde hep bir korku prototipi olarak mimlenmişlerdir. bu süreçte; apti alemdar isimli bir yeniçerinin, yattığı mezarından kalkıp, vampirimsi tutumlar sergileyerek, kan içtiği efsanesi pierre loti dolaylarını bir dönem kavurmuştur.
şanlı osmanlı ordusunun o şanının üstüne konan; disiplinsiz,genelde görevi savaş esnasında kumandanların otağını korumak veya savaşın akabinde ganimet toplamak olan, savaşa katıldıklarında ise barbarlıkları ile ünlü olan gayritürk askeri kıta.
2. bayezit döneminde ateşli silahlarla donatılan dünya genelindeki ilk düzenli askeri birliktir. hatta yavuz selim döneminde daha bir ağırlık verilmiştir bu orduya baştan sona düzen ve disiplinle eğitilmişler ve ateşli silah kullanmaları kolaylaştırılmaları için tetik mekanizması icat edilmiştir.
Hiç rahat durmamıştır bunlar. Gerileme dönemine kadar osmanlıya çok çektirmiştir sonrası mağlum. genç osmanı tahttan indirip öldürmüşlerdir. isyancı bir topluluk olup ağalık sistemine kayan bir ordu olmuştur.
haklarındaki en astronomik anekdot şüphesiz; türk ve müslüman olmamalarına karşın, türk ve islam menfaatlerini candan korumuş olmalırıdır. zira, türkler ocağa alınmaya başlandıktan sonra; asayiş, disiplin ve beceride aksaklıklar görüldü. türk yeniçeri kendi düsturunu koruyamadı.
