Biz Türkiye cumhuriyeti devleti yurttaşları olarak hürriyet ve bağımsızlık için verdiğimiz ortak mücadele sonucunda elde ettiğimiz egemenliği, insanlık onuru,barış ve kardeşlik adına bu anayasayla tüm dünya halklarına ilan ederiz.
Devletin yapısı ve işleyişi ,
Türkiye devleti insan haklarına dayanan demokratik bir cumhuriyettir.Kamu hizmetlerinden yararlanılması ve kamu işlerinde görev alma hususlarında herhangi bir dine ve mensuplarına ayrıcalık tanınamaz.Türkiye cumhuriyeti halkı egemenliğini halkoylamasıyla seçtiği temsilcileri vasıtasıyla kullanır.
Yasama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisine aittir.
Meclisin görev ve yetkileri ;
Kanun yapmak,değiştirmek ve kaldırmak,para basmak,savaş ilan etmek,uluslararası anlaşmaları onaylamak,herhangi bir konuda araştırma ve soruşturma komisyonları vasıtasıyla kişi ve kurumlardan bilgi almak,kamu görevlilerini soruşturmak,mahkemeler kurmak yada kaldırmak,Yüksek mahkeme başkanı ve üyelerini,türkiye cumhuriyeti devleti başkanını,cumhuriyet savcı ve hakimlerini yargılamak ve suçlandırmak,hakimlerin tayin ve atalamalarını yapmak,başkanın atayacağı kamu görevlilerini onaylamak,bütçe görüşmeleri yapmak ve onaylamaktır.
Milletvekili seçilme şartları ve hususları ;
yüzbin kişilik seçmenlerin oluşturduğu seçim bölgelerinden geçerli oyların salt çoğunluğunu alan kişiler milletvekili seçilmiş olurlar.Hiçbir aday geçerli oyların salt çoğunluğunu alamaz ise iki hafta sonra en fazla oy alan iki kişi tekrar seçime gider,en fazla oyu alan kişi milletvekili seçilmiş olur.
Siyasi partiler milletvekili adaylarını hakem gözetiminde üyelerinin katıldığı ön seçimle belirlerler.Ön seçimi kazanan parti vekil adayları,milletvekili seçimlerine katılmaya hak kazanırlar.
Milletvekillerinin görev süresi dört yıldır.Birkişi birden fazla milletvekili seçilebilir.
Bağımsız adaylık için ön seçim şartı aranmaz.
Milletvekilleri kendilerine oy veren seçmenlerine karşı sorumludurlar,seçildikten sonra türkiye yurttaşlarını temsil ederler.
Milletvekili seçme ve seçilme yaşı 18 dir.
Milletvekili seçilecek kişilerin türkiye cumhuriyeti vatandaşı olmaları,en az 10 yıl türkiyede ikamet etmiş olmaları ve halen seçim bölgelerinde ikamet ediyor olmaları gerekmektedir.
Milletvekilleri görev yaptıkları süre içinde devletten maaş alırlar ve başka bir kamu görevinde çalışamazlar.
Diğer hususlar ;
Meclis toplantı yeter sayısı üyelerin 3/1 çoğunluğudur.
Karar yeter sayısı meclis üye sayısının 1/4ünden az olmamak şartıyla salt çoğunluktur.
Siyasi partilerin kapatılmasına meclis üyelerin 3/2 çoğunluğu ile karar verebilir.
Meclis başkanın vetosunu üyelerin 3/2 çoğunluk ile hükümsüz kılabilir.
Meclis başkanı,üyelerin 3/2 çoğunluğu ile suçlu ilan edebilir.
Meclis uluslararası anlaşmaları,üyelerin 3/2 çoğunluğu ile kabul edebilir.
Meclisin iç tüzüğü ve çalışma biçimi kanunlarla düzenlenir.
Yürütme yetkisi başkana aittir.
Başkanın görev ve yetkileri ;
Yürütmenin başı olarak iç ve dış siyaseti belirlemek,uluslar arası anlaşmalar yapmak,sekreterlerini,kamu görevlilerini,sivil ve askeri yüksek bürokrat ve memurları,üniversite rektörlerini,büyükelçileri ve diğer kamu görevlilerini atamak ve işlerine son vermekyüksek mahkeme başkanı ve üyelerini atamak,şüpheli ve hükümlüleri affetmek,cezalarını hafifletmek yada ertelemek,Orduyu savaşa hazırlamak ülkenin savunmasını sağlamak,orduya taarruz emri vermek ve orduları yönetmek,kanunları veto etmek,kanunları ve anlaşmaları onaylamak,
Başkanın seçilme şartları ve hususları ;
Başkan yardımcısı ile birlikte girdikleri genel seçimler sonucu geçerli oyların salt çoğunluğunu alarak halk tarafından 4 yıl için seçilir.Hiçbir aday geçerli oyların salt çoğunluğunu alamaz ise iki hafta sonra en fazla oy alan iki kişi tekrar seçime gider,en fazla oyu alan kişi başkan seçilmiş olur.
Başkan seçilebilmek için türkiye cumhuriyeti vatandaşı olmak 15 yıl türkiyede ikamet etmiş olmak,35 yaşını doldurmuş olmak ve yüksek eğitimini tamamlamış olmak gereklidir.
Siyasi partiler başkan adaylarını üyelerinin katıldığı hakem gözetiminde seçim ile belirlerler.Ön seçimi kazanan parti başkan adayı,türkiye cumhuriyeti başkanlık seçimlerine katılmaya hak kazanırlar.
Bağımsız başkan adayı olabilmek için yüzbin vatandaşın imzalı başvurusu gerekmektedir.
Diğer hususlar ;
Başkan halka karşı sorumludur seçildikten sonra tüm türkiye devletini ve milletini temsil eder.
Başkan görev yaptığı süre içinde devletten maaş alır ve başka bir kamu görevinde çalışamaz.
Başkan yardımcısı başkanın herhangibir sebepten dolayı görevden ayrılması sonucu bir sonraki başkanlık seçimlerine kadar başkan olarak yetkilerini kullanır.
Bir kişi en fazla iki defa başkan seçilebilir.
Başkan devlet başkanıdır.Devletin ve milletin bütünlüğünü temsil eder.
Başkan türkiye cumhuriyeti ordularının başkomutanıdır.
Başkanın veto etmediği yada onaylamadığı kanunlar 10 gün sonunda onaylanmış sayılırlar.
Yargı yetkisi yüksek mahkeme ve yerel alt mahkemelere aittir.
Yüksek yargı kanunların anayasaya uygunluğunu gözetir ve yüksek temyiz makamıdır.
Yerel alt mahkemeler konusunda uzmanlaşmış ihtisas mahkemeleri şeklinde çalışırlar.
Yüksek mahkemeye tüm iç hukuk yollarını tüketmiş olan kişisel hak ihlalleri için başvurulabilir.
Yüksek mahkemenin idari yapısı,idari işleyişi ve yetkileri kanunlarla düzenlenir.
Başkan hakkında yapılan meclis soruşturmaları ve ceza yargılamalarına yüksek mahkeme başkanı başkanlık eder.
Temel insan hakları ve yurttaş hakları beyannamesi.
Türkiye cumhuriyeti devletinde doğan her kişi türkiye cumhuriyeti devleti vatandaşı olmayı hakeder.
Her yurttaş kanun önünde eşittir.
Her yurttaşın temel hizmetlerden yararlanma,bilgi edinme,mülk sahibi olma,iş kurma hakkı vardır.
Yaşama hakkı,vücut bütünlüğü ve konut dokunulmazlığı vazgeçilemez haklardandır.
Kimse zorla çalıştırılamaz,angarya yasaktır.
Teşebbüs hürriyeti,fikir ve ifade hürriyeti,din ve vicdan hürriyeti,toplantı ve gösteri yapma hürriyeti yokedilemez,ortadan kaldırılamaz.
Hiçkimsenin özgürlüğüne,malına ve mülküne mahkemeler tarafından karar verilen ve belirli bir süre uygulanacak olangeçici tedbir dışında , sınırları belirlenmiş kanunlara uygun ,adil ve şeffaf bir şekilde yapılan mahkeme sonucunda suçlu bulununcaya kadar dokunulamaz,kısıtlama getirilemez el konulamaz.
Yapılan vergi,harç ve diğer devlet hizmetleri ie ilgili olan fiyat artışları mecliste kabul edildikten 2 yıl sonra yürürlüğe girer.
Devlet topladığı vergilerle temel ve zaruri hizmetler dışında teşebbüste bulunamaz,piyasaya müdahele edemez,fiyat belirleyemez.
Hiçbirkimsenin mallarına,taşınmazlarına rızası olmadan ve piyasadaki tam değer karşılığı ödenmeden devletleştirme yapılamaz.
Kimse zorla fikrini,düşüncesini ve dini inancını açıklamaya zorlanamaz
Kimse sahip olduğu haklar açık şekilde yüzüne okunmadan ve tebliğ edilmeden kanun gücüyle tutuklanamaz alı koyulamaz.Kimse 2 günden fazla hakim kararı olmadan tutuklanamaz.tedbir olarak kimse 3 yıldan fazla tutuklu olarak yargılanamaz.
Anayasal düzene karşı işlenen suçlar ve cinayet suçlarında zamanaşımı işlemez.
Siyasi partiler,dernekler,vakıflar,sivil toplum kuruluşları,gazete ve dergiler,diğer tüm yazılı görsel ve sosyal medya unsurları terör ve terörü övme suçlarının dışında kapatılamaz.
Geçmişte işlenen suçlara dair kanun çıkartılamaz,kimseye adil bir mahkeme huzurunda yargılama yapılmadan ceza verilemez.
Sürgün ve idam cezası verilemez.
Hiçkmseye insan onuruna aykırı şekilde muamele yapılamaz ve ceza verilemez.
Bu anayasa metninin bir kısmı yada tamamı ,yapılan hür ve adil seçimler sonucu bölgelerinden seçilerek gelen milletvekillerinin oluşturduğu mecliste vekillerin 5/1 çoğunluğunun teklifi üzerine 3/2 çoğunluğun evet oyları ile değiştirilebilir.5/3 çoğunluğa ulaşılması halinde bu teklif 60 gün içinde halkoylamasına sunulur.Halkoylamasında geçerli oyların salt çoğunluğu evet oyu vermiş ise değişiklikler kabul edilmiş sayılır.Anayasanın bir kısmının yada tamamının değiştirilmesi yada ortadan kaldırılması başkabir yol ve yöntemle mümkün değildir.Meclis bu yetkisini devredemez ve ortadan kaldıramaz.Bu anayasa maddesi değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.
akpnin akıllı bir hareketle önce kendinin yazıp halk oylaması yapıp nabza göre şerbetle tekrar düzenleyip bir şekilde referanduma götürüp geçireceği anayasadır. 3-4 sene sonra ilk başkanlık seçimi olacak bence beyler bayanlar bu chp ve mhp şu anda siyasal etki olarak akp + rtenin karşısında meydanlarda sönük kalıyor ki (bkz: cumhurbaşkanlığı seçimi rte %51 alması) ve (bkz: 2010 referandumunda %58 evet çıkması) bu iş referanduma kalırsa kazanırlar sevmiyorum ama muhalefete göre daha siyasetçi bu adamlar efenim.
----alıntı ---
Türkiye'nim yetiştirdiği değerli bir diplomat olan Onur Öymen izmir'de "Hükümetin Dış Politikaları ve Yeni Anayasa Tuzağı" konulu panelde "Savaş kaybeden ülkeye anayasa yazdırırlar!" dedi.
Onur Öymen, "2. Dünya Savaşı sonrasında Almanya ve Japonya, mağlup devletler ve kazanan ülkelerin ilk yaptıkları iş, bu ülkelere anayasa dayatmak...
Mc. Arthur, kendi hukukçu subaylarına Japonya için anayasa yazdırdı ve bugün halen yürürlükte olan Japon anayasası da budur ki bir maddesini dahi değiştiremezler...
1946 yılında Almanya anayasası için toplanan komisyonlarda da, bir tek bile Alman yok ve bugün yürürlüktedir bu anayasa. Savaş kaybeden ülkelere diz çöktürmek için ilkelerini belirleyen anayasalar hazırlamışlardır" diye konuştu.
Zaten Erdoğan'a 2001 yılında daha partisini kurmadan ABD'den gönderilen gizli belgede de yerel yönetimlere otonomi vermeyi, yani yeni anayasa yapmayı kabul ederse, destekleneceği bildirilmişti!
----alıntı ---
Kaynak: ABD modeli Anayasa itirafı! - Arslan BULUT http://www.yenicaggazetes...ayasa-itirafi-37820yy.htm
insan onurunu koruyan, insan hak ve özgürlüklerini güçlendiren, güçler ayrılığını tahkim eden, hukukun üstünlüğü ilkesinden taviz vermeyen yetki ve sorumluluk dengesinin kurulduğu, siyasal sistem olarak başkanlığı benimseyen demokratik ve özgürlükçü bir anayasa olmasını umuyoruz. Gelen tatmin edici haberler şöyle:
iktidar partisinin yeni anayasa konusundaki çalışması son sürat devam ediyor.
Başbakan Ahmet Davutoğlu, anayasa hukukçusu akademisyenlerden oluşan bir heyetle, daha sonra da geçmişte Meclis Anayasa Komisyonu’nda çalışan AK Partili vekillerle toplantılar yapmaya başladı.
Bunlar sürecek. Başbakan teori ile pratiği birleştirerek ideal bir anayasa yapımından yana.
Anayasa yazımının önümüzdeki 1-1.5 ay içinde tamamlanması talimatını vermiş durumda.
Ardından parti kurulları ve kamuoyunun görüşlerine başvurulacak.
Önce millete sormak, ardından teklife son noktanın konulması Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da benimsediği görüş.
10 kritik konu başlığı Başbakan, Ürdün seyahatinden dönerken genel çerçeveyi çizmişti.
Özgürlükçü niteliği ve insan onuruyla öne çıkacak bir anayasa yazılması gerektiğini birkaç kez vurgulamıştı.
Başkanlık, güçler ayrılığı ve karşılıklı denge-denetlemenin çok iyi tanımlanmasının önemine işaret etmişti. Davutoğlu’nun, iki kamaralı sistemi prensip olarak uygun görmediği, şeffaf bir demokrasi ve hesap verebilir bir yönetimden yana olduğu yolundaki sözleri taze.
Başbakan, yetki kimdeyse sorumluluğun onda olmasına dayalı etkin bir yönetimden yana. Dolayısıyla, bu ilkeye dayalı bir yeni anayasa istiyor.
AK Parti’nin 2012’de sunduğu tasarıyı madde okuduğunu belirten Başbakan’ın, “Zihnimde sorular oluştu. Kendi aramızda tartışmamız gereken sorular var. ‘Anayasa’nın başlangıcı olsun mu olmasın mı’dan başlayan, birçok teknik, hukuki soru var. 10 kritik konu başlığı var. Heyetler bunları çalışıyor. Bu konularda verilecek kararlar yeni anayasayı ortaya çıkaracak” demişti.
Davutoğlu’nun “zihninde oluşan sorular” bağlamında, bu ifadelerinin perde arkasında neler olduğunun peşine düştüm.
Edindiğim bilgiler şöyle: iki seçim ayrı olabilir
- Bir önceki (2012) anayasa taslağında başkanlık seçimi ile milletvekili genel seçiminin aynı tarihte, birlikte yapılması uygun görülmüştü. Başkanın ve parlamentonun görev süresinin aynı olması anlamına gelen bir teklifte bulunmuştu. AK Parti şimdi iki seçimin beraber yapılması konusu üzerinde tartışıyor. Bu kez teklifte “birlikte seçim” olmayabilir. Bunun siyaseten artıları eksileri masaya yatırılıyor. En çok kafa yorulan başlıklardan birinin bu konu olduğunu söylemeliyim.
Başkan 4, Meclis 2 yıl
- Süre konusunda da kritik bir tartışma yapılıyor AK Parti çalışmasında. Meclis’le başkanın seçim süresi tartışılıyor. ABD’de de olduğu gibi başkanın görev süresi 4 yıl olabilir ancak Meclis’in görev süresi konusunda seçenekler var. 4 yılda bir yenileme olabilir ya da ABD’deki modelden esinlenilecek Meclis’in üçte birinin seçimi 2 yılda bir yenilenebilir. ikinci seçeneğin üzerinde beyin jimnastiği yapılıyor.
- AK Parti teklifinin başkanlık sisteminin ABD’deki versiyonuna yakın olacağı kesin. ABD’de başkanlık sistemi var ancak çok güçlü bir kongre yapısı söz konusu. Bu kongre sistemine karşı Türkiye’de parlamenter sistem var ancak yetki yürütmede. Yani hükümet ve Başbakan’da. Bu çerçevede başkanlık sistemine geçilmesi halinde en hayati konu denge-denetleme mekanizmasının nasıl oluşturulacağı ve ne kadar başarılı olacağı. Bu nedenle AK Parti, güçlü başkana karşı yine güçlü bir parlamento hedefliyor.
Dar ya da daraltılmış bölge sistemi
- Güçlü parlamento için Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Yasası’nda temel değişiklikler yapılacak. Parlamentonun güçlü olması için parlamenterlerin adaylığı ve seçimi konularında baştan aşağı değişiklikler gündemde. Bu, siyasi varlığı liderin iki dudağının arasında olan parlamenter tablosunu da, “yürütmenin emrinde bir yasama” tablosunu da değiştirecek. AK Parti, bir yandan güçlü başkanlık sistemini getirirken, diğer yandan da Türkiye’nin deneyimini göz önüne alarak yasamanın yürütmeye karşı güçlendirilmesini sağlamayı hedefliyor. - Seçim Yasası’ndaki değişiklik ise seçim sisteminde şimdiye kadar uygulanan yöntemi terk etmek anlamına gelecek. Türkiye’de barajlı d’Hont sistemi uygulanıyor. AK Parti, dar ya da daraltılmış bölge sistemine geçip geçmeme üzerinde duruyor. Yüksek yargı üyelerinin seçimi - En önemli konuk başlıklarından biri yargı. Genelde yargı bağımsızlığı özelde ise yüksek yargıya dönük kritik kararlar oluşturuluyor. Yüksek yargıdaki üye seçim ve atamalarının tamamını başkana bırakmanın doğru olup olmadığı tartışılıyor. AK Parti, bir kısmının başkan, diğer kısmının ise Meclis tarafından seçilmesini esas alıyor. Örneğin, 10 üyeli yüksek mahkemeye 5 üyenin başkan, 5 üyenin parlamento tarafından seçilmesi. Bu çerçevede Meclis üzerinden muhalefetin de üye seçmesi teklif edilebilir. Yüksek yargıda 10 yıl sınırlaması - Yüksek mahkeme üyelerinin görev süreleri de üzerinde durulan kritik konulardan biri. 65 yaş sınırlaması gibi süreler bir yandan yüksek yargı mensuplarını siyasi gelişmelere ve yürütmeye bağlı konjonktürel isimler olmaktan çıkarıyor ancak diğer yandan da ilanihaye üyelik yargının yürütmeye tahakkümü noktasında tersine bir olumsuzluk yaratabiliyor. Türkiye bunun örnekleri yaşadı. AK Parti, başkan ya da milletvekili 4 yıllığına seçilirken yargıda sürenin bu kadar uzun olmasını doğru bulmuyor. Üzerinde durulan seçenek yüksek yargı üyelerinin görev süresinin 5 ya da 10 yılla sınırlanması. - Bu noktada; yargının tümüyle yeniden tanımlanacağı bir teklifin hazırlığını not edelim. Başbakan Davutoğlu, “Anayasa Mahkemesi’nin yaptığı millet egemenliğini kullanmak değildir, olmamalıdır. Mahkemelerin yaptığı işlevsel olarak adaleti ihdas etmektir. Egemenliği ise millet kendi seçtiği temsilciler üzerinden kullanır. Başka da kimse de milli iradeden bağımsız bir egemenlik tasavvur edemez” görüşünde.
Başdanışmanlar da katılıyor
Zaman zaman Başbakan’ın da mesaisine katıldığı anayasa çalışmalarında kritik bir aşamadayız.
Yukarıda sıraladığım konulara ilişkin son kararlar sadece yeni bir anayasa teklifini ortaya çıkarmayacak, Türkiye’nin nasıl yönetileceğini gösterecek.
iktidar partisi sıfırdan, yeni bir felsefeyle, yepyeni bir anayasa yapılmasına çalışıyor. “Özgün” bir metin ortaya koymayı amaçlıyor. Başbakan, parlamenter sistemin Türkiye’deki sakatlıklarını ilişkin tecrübeler ışığında şekillenecek ancak başkanlık sisteminde check and balance’ı önceleyen, döneme ya da kişiye bağlı olmayan yeni bir anayasa hedefliyor. Anayasa taslağı tamamlandıktan sonra bölümler halinde kamuoyunda tartışmaya açılacak.
Hemen belirtelim; parti ve hükümet cephesinde yürütülen anayasa çalışmalarının her aşamasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da bilgilendiriliyor. AK Parti heyetinin çalışmalarına, Cumhurbaşkanı’nın bu konuyla ilgili görevlendirdiği başdanışmanları Mehmet Uçum ve Şeref Malkoç da katılıyor. Çalışmanın sonunda teklif oluştuğunda Cumhurbaşkanı ile Başbakan’ın metnin üzerinden son bir kez geçeceklerine kuşku yok.
darbe girişiminden sonra idam bahanesiyle hükümetin gündemine tekrar girmiştir efenim..
hazır ohal de var meclis devredışı, artık kendi aralarında kabul edip yürürlüğe sokarlar..
cumhuriyetede ve biz cumhuriyetçilerede kol gibi kazık girer..
elveda atatürk elveda laik demokratik hukuk devleti türkiye cumhuriyeti..
merhaba devlet-i aliyye-i tayyibiyye..
eger yeni anayasa daha laik, cumhuriyetci, insan haklarina sahip olacaksa sorun yok. dinci, yobaz, ummetci pisliklerin bu ulkeyi karanlik caga goturmesine sebep olacaksa sonuna kadar savasmaya haziriz.
Bu günlerde yapıldığı söylenilen ancak asıl adının Tayyip Erdoğan'ı koruma ve yetkilerini arttırma anayasası olarak değiştirilmesi lazım olan anayasadır.
gerceklesirse babasinin emekli maaasini alan dul kadinlar maasi degil babayi alacaklar artik. hangi erkegin kumasi ya da imam nikahli 7. karisi olurlar artik belli degil.
