bu konuda rivayetler muhtelif ve karışık. araştırma ile sonuca ulaşmak imkansız. bu sebeble yapılabilecek tek şey, en güvenilir kişilerin yorumlarını aktarıp,yarı bilimsel bir dedikodu yapmaktır.
iSTANBUL YEDi TEPE, NEDEN?
istanbul'a hep "Yedi Tepeli Şehir" diye nitelendirilir. Ancak ünlü yazarlar bu konuda görüş ayrılığı içinde. Bazıları, "Yedi tepe var" derken bazıları da "yok" diyor.
Yedi tepenin gerçekliğini merak ettik. Gördük ki istanbul üzerine kitaplarıyla tanıdığımız yazarların bir kısmı yedi tepenin varlığına inanmıyor, bir kısmı tam tersini düşünüyor. "Yedi tepe" nitelemesinin ilk ne zaman kullanıldığı ise bilinmiyor. Rivayetlere göre bu niteleme, "Yedi Tepeli" olarak anılan Eski Roma'dan miras.
Tek tepe Cerrahpaşa
Prof. Dr. Semavi Eyice-Arkeoloji ve Sanat Tarihi Uzmanı
Tepe diye ortada belirgin bir şey yok. istanbul'un tabii topografyası, yangınlar ve depremlerle yüzyıllar içinde değişmiştir. istanbul'da dolgular o kadar yüksek ki 8-10 metreye kadar dolan yerler var. Ancak 10 metre aşağıda, ana toprağı bulabiliyoruz. "Yedi Tepe" tanımlamasını ilk kimin kullandığını bilemem. Ama istanbul'un fethi sırasında burada bulunduğu söylenen Nestor iskandar adındaki bir Rus keşiş, yazdığı hatıratta yedi tepe ibaresini kullanmış. Tepe diyebileceğimiz tek yer, Haseki Hastanesi ile Cerrahpaşa Hastanesi'nin olduğu yerdir. Bizanslılar da orayı tepe saymışlardı.
Yedi tepe imgesi ayrıcalık Jak Deleon-Yazar
Dünden Bugüne istanbul Ansiklopedisi, yedi tepenin jeolojik varlığı konusunda şu bilgileri verir: "istanbul'a yedi tepeli şehir nitelemesini kazandıran yedi tepe, şehrin suriçi kesiminde yer alır. Boğaziçi ile Haliç vadilerinin 2. ve 3. zamandaki kırılmalarıyla oluşmuş bu yükseltilerin her biri üzerinde gerek Bizans gerekse Osmanlı dönemlerinde şehrin önemli anıtsal yapıları bulunuyordu." Seyyahlar, yerli ya da yabancı istanbul yazarları, Ortaçağ'dan beri yedi tepenin varlığından söz ederler. Önemli olan bu tepelerin fiziksel yapıları değil, zaman içinde (anıtlarıyla birlikte) istanbul kimliğinin ayrılmaz parçaları haline gelmeleridir.
Tepe değil burun Doğan Kuban- Emekli Mimarlık Tarihi Profesörü
Topografik olarak istanbul'un yedi tepesi yok. Edirnekapı'dan biraz yükselerek giden yerler var. Bunlar da tepe değil, burundur. Haliç'e doğru inen vadiler, dereler var. istanbul'da tepe denecek tek yer Cerrahpaşa. Eski Roma'nın yedi tepe üstüne kurulduğu rivayeti vardır.
Deniz Som-gazeteci-yazar
istanbul, geçekten tepeler üstüne kurulu. Suriçi'nde yer alan tepelerde, Bizans döneminde anıtlar yapılmış. Osmanlı döneminde de anıtlar dikilmiş. Hükümdarların manzaraya egemen bir alanda anıt, saray yaptırmaları da normal. Yahya Kemal'in, "Sana dün bir tepeden baktım aziz istanbul" şiiriyle bu olay, sembolleşmiş. Ancak kentin düzensiz yapılaşması nedeniyle Maltepe, Gültepe gibi yeni tepeler oluşmuş. Yani yedi tepe olmuş, yetmiş yedi tepe.
Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı'nın ortaklaşa yayınladığı, Dünden Bugüne istanbul Ansiklopedisi'nin 1993 basımlı 7. cildine göre, "istanbul'un yedi tepesi" şöyle sıralanıyor:
1. tepe: Sarayburnu'ndan içeri doğru yükselen Ayasofya'nın, Sultanahmet Camisi'nin ve Topkapı Sarayı'nın bulunduğu yükselti.
2. tepe: Nuruosmaniye Külliyesi'nin bulunduğu, Çemberlitaş'ın yer aldığı yükselti.
3. tepe: istanbul Üniversitesi merkez binası olan eski Harbiye Nezareti'nin bulunduğu yer.
4. tepe: Üstünde Fatih Külliyesi bulunan, güneyde Lykos Deresi vadisine ve Aksaray'a doğru inen, kuzeyde dik yamaçlarla Haliç sahiline kavuşan tepe.
5. tepe: Sultan Selim Külliyesi'nin yer aldığı tepe.
6. tepe: Edirnekapı ve Ayvansaray'ın kurulduğu, şehrin batı surlarını taşıyan tepe.
7. tepe: Aksaray semtinden surlara ve Marmara sahiline kadar giden bölge.
Akşam Gazetesi Cumartesi Eki/30 Mart 2003/Özden Atik
