nehir ve göllerde yaşayan yayvan geniş ağızlı bir balık. tatlı sularda avlanan balıkçılar için kızıl elma denebilir. hem yakalanması hem de çıkarılması zor bir balık. büyüklüğü 1 kg'dan başlayıp 200 kg'lara kadar çıkabilir. ördek yediğine dair de efsaneler mevcuttur.
türkiye'de yaygın olarak karabalık adıyla bilinen tatlı su balığıdır. siluridae familyasından olan yayın balığının çeşitli alt türlerine mezopotamya, avrupa, amerika ve bazı akdeniz ülkelerinde rastlamak mümkündür. insanlık tarihinin eski vesikalarına kadar efsaneleri bulunan bu türün erkeklerinin boyu 6 metreyi, ağırlığı ise 400 kiloyu bulabilir. genellikle akarsu ve nehirlerin çamur zeminli bölgelerini tercih eden yayın balığı yıllık ortalama dörtyüz bin yumurta bıraksa da bunlardan ancak bir kaçı bir yıldan daha uzun yaşayabilir. bunun nedeni sosyal bir yapıya sahip bulunmayan yayın balıklarının dişili erkekli çiftler olarak çok geniş alanları sahiplenmesi ve bu çiftlerin çoğu zaman birbirlerini öldürmesidir. günümüze değin yayın balıklarından resmiyete geçen en büyüğü 2003 yılında balıkesir/manyas gölü'nde üç balıkçı teknesi tarafından güçlükle yakalanabilmiştir. yakalanan bu balığın boyu 5.78m, ağırlığı ise 378kg.'dir.
yayın balığı (Silurus glanis), Siluridae familyasından Avrupa'nın ikinci büyük tatlı su balığıdır. Yassı ve geniş kafası, geniş ağzı, dudaklarından sarkan iki uzun anteni ve çenesinden sarkan daha kısa dört anteni, kuyruğuna kadar uzanan alt-yüzgeci ve kafasının yakınında bulunan daha küçük bir sırt-yüzgeci vardır. Bayağı yayın balığı çok iyi duyma kabiliyetine sahiptir. Seksen yaşına kadar yaşayabilir.
Bayağı yayın balığının dişisi kilo başına 30.000 yumurta üretir. Erkek balık, yavrular yumurtalardan çıkana kadar yuvayı korur, bu süre, suyun sıcaklığına göre üç ila on gün arasında değişir.
Bayağı yayın balığı büyük, ılık gölleri ve derin, yavaş akan ırmakları tercih eder. Su akıntılarının oluşturduğu mağaralarda ve suya batmış ağaçların yanında barınmayı sever.
Alt dudağın üsttekinden daha öne çıkık durmasından da anlaşılacağı gibi, suyun ortasında ve suyun dibinde beslenir. Suni göllerde de üretilen yayın balığı yenilen bir balıktır. Ama yaşlı balıkların eti tatlı olmadığı için belli bir yaşa kadar yenilmesi gerekir; ozaman tadı dana etini andırır.
Büyük yassı ve geniş başlı, geniş ağızlı, pulsuz, pütürsüz ve yumuşak bir deriye sahip, kulakları ile yüzme kesesi arasında çifte kemik zinciri bulunan, bir kemikli balıktır. Uzun bıyıkları ile, yakın cinslerinden ayırd edilir. Üst çenesinde dört kısa, alt çenesinde 4 uzun bıyık vardır. Gözleri birbirinden uzak ve küçüktür. Kuyruk yüzgeci yuvarlak, sırt yüzgeci küçüktür. Derin suları sever, ağır hareket eder. Kemikli balıkların en büyüğüdür, çoğunlukla 1m boyunda, 10kg ağırlığında olur. Boyu 3m, ağırlığı 300kg olanları da yakalanmıştır. Suda yakaladığı her çeşit küçük hayvanla beslenir. Sıcak ve ılıman bölgelerde dağılım gösten balıklardır.
Bursa bölgesinde karabalık olarak anılan eti yağlı lezzetli tatlısu balığı. Boyu 2 metreyi aşmış olanlar vardır. Ne yazıkki sanayinin kirlettiği akarsularımızda ve göllerimizde sayısı her geçen gün azalmaktadır.
