asıl amacı sütün içindeki yağı çıkartmak olan olan alet. tahtadan yapılır. ortasında tavana asmaya yarayan bir delik ve iki ucunda iki kişinin sallaması için tutamaçlar bulunur.
süt bir delikten yayığa dökülür ve yayık tavana asılır. iki kişi iki ucuna geçer ve hızar gibi yayığı sallamaya başlarlar. bu işlem sütün içindeki yağın topaklanarak bir araya gelmesini sağlar ve yağ parçacıkları aynı delikten toplanır ve bir kapta birleştirilir.
günümüzde bu aynı işlemi yapan makineler vardır.
gerçek bir yayıkta gerçek tereyağı elde ettiğim için kendimi şanslı saymaktayım.
türk şaman inancına göre şaman'ın tanrı ülgen ile arasında arabulucuk yapan ruh. yayık'ın yardımı olmaksızın şaman ülgen'e ulaşamaz.
insanları kötülüklerden korumak ve insanların ülgen ile ilişki kurmasını sağlamak esas görevleri arasındadır. ülgen'in diğer yardımcı ruhlarından daha üstün tasvir edilir. göğün 5. katında oturur.