osmanlı devleti'nin ileride başına bela olacağını düşünüp doğu'ya ağırlık veren ve fetih yapan osmanlı padişahı. dönemin şartlarında at üstünde 13 günde sina çölünü geçmiştir. yolun yarısına geldiğinde atından iner yavuz, yaya olarak yürümeye başlar tüm askerler yavuzun bu tavrına anlam veremez hasan can, yavuz sultan'a bunun nedenini sorduğunda cevabı şu şekildedir:
"iki cihan Sultanı Peygamber Efendimiz Sallallahü aleyhi vesellem önümüzde yaya yürürlerken, biz nasıl at üzerinde olabiliriz Hasan Can?"
sanma şahım/herkesi sen/sadıkane/yar olur
herkesi sen/dost mu sandın/belki ol/ağyar olur
sadıkane/belki ol/alemde/serdar olur
yar olur/ağyar olur/serdar olur/dildar olur.
dizelerinin sahibidir. bu dizelerin en büyük özelliği bölünmüş olan kelimeler yukardan aşağı okunduğunda da dörtlük bozulmamaktadır. bu türde yazılan ilk eser olduğu rivayet edilir.
anlam olarak ve tarz olarak müthiştir. saygı duyulur. günümüz devlet adamlarında da bu tür özelliker aranır. bulunamaz.
Yavuz Sultan selim trabzon valisi iken trabzon rum imparatorluğu'nun soyundan gelen bir prensese vurulur, aşık olur. ancak yavuz'un tahta geçme şansı yok denecek kadar azdır ve prenses ona der ki " ben şahlara, padişahlara layığım senin gibi zurnanın zırt dediği yerdeki adama değil" ve sonra gider şah ismail ile evlenir. yavuz'da kırım hanının kızıyla evlenir falan filan. Ancak yavuz, şah ismail'le kafayı bozmuş. derviş kılığına girip, acem diyarına gitmiş. satrançta herkesi bir bir devirmiş ve en sonda şah ismail'i yenmiş ve ona şu dörtlüğü söylemiş sanma sahim herkesi sen sadikane yar olur . Neyse lafı uzatmayalım tahta geçme ihtimali olmayan yavuz oğlu i.süleyman ile babasına ayaklanır. Tahta çıkar ve ilk işi şah ismail'in üzerine yürümektir. savaşta osmanlı ordusu ateşli silahların avantajıyla çok büyük üstünlük kurar ve şah ismail kaçmaya başlar. yavuz küçük bir birlik ile şah ismail'in peşine düşer tebriz'e kadar takip eder. ancak şah ismail kaçmaya devam eder ve yavuz daha ileriye gitmez. sarayda o prensesi bulur, herkesin tahmin ettiği bakışı atar ve yeniçerilerine armağan eder.
gerçekliği tam bir muamma ama olabilitesi var gibidir.
hakkında konuştuğum, fikir alış-verişinde bulunduğum insanlarda şu kanı var. arap hayranıydı, sadece doğuya sefer yaptı işte vs. tamam sadece doğya yönelmiş ama hani böyle çok arap yada müslüman hayranlığından yönelmemiş doğuya en azından. şöyleki tahta geçtiği dönemden önce, doğuya hiç sefer yapılmamış ve dönemim güçlü devletleri var. şah ismail anadolu'yu karıştırmış zaten. doğuyu halletmiş, saraya yeni hazine odaları ekletmiş, hakimiyeti sağladıktan sonra batı seferlerine çıkacakmış. ama zaten 8 yıl hüküm sürmüş hani böyle 40 yıl padişah olurda batıya sefer yapmamış diyebilirsiniz. kanuni zamanından da görüyoruz zaten çok rahat bir şekilde kanuni sadece batıyla uğraşmış hatta affedersiniz savaşacak adam bulamamıştır.
adının anlamı keskin olan parişah. kısa dönemde büşük işler başaran padişah. genç yaşta vefat edeceğini anlayıp vezirlerine bildiren sultan. tarihsel büyük kişilik ti.
diğer bir türk devleti olan memlük devletini ortadan kaldırmamak için çok uğraşmış, ama memlüklülerin iran seviciliğinden vazgeçmemelri üzerine bütün devletlerini ortadan kaldırıp topraklarını osmanlı toprağı yapmış türk oğlu türk yüce osmanlı hakanıdır. ayrıca arap seviciydi, hep doğuya sefer yaptı diyenlere not, memlüklüler türk, safeviler fars yani iranlıdır.
not: idris-i bitlisi vasıtası ile kızılbaşları güneydoğudan kürtlere kovdurtup oranın sünni kalmasına sebep olmuştur. oranın hem kürt hem kızılbaş olduğunu bir hayal etsenize? bu arada şah ismailin kızılbaşlarının ekseriyeti türk'tü.
kendinden kat ve kat türk olan safevilere karşı sefer yapmış, güneydoğu'da türkmen halka karşı kürtleri desteklemiş ve kürtlerin idris-i bitlisi önderliğinde türk soykırımı yapmasına olanak sağlayarak şuanki kürt sorunumuzun temellerini atmıştır.
Toros dağlarının geçilmez görülmesinden dolayı, Bizans imparatorluğu Akdenizi topraklarına katmamıştır. Bölgenin bizansa ait olmaması nedeniyle buraya dönemin alevileri diğer ismiyle tahtacılar yerleşmiştir. Aleviler Anadoluya islamiyeti tanıtan insanlardır ve YAVUZ SULTAN SELiM'iN ANNESi DE tahtacıdır yani alevidir ve akdenizdeki alevilere padişahlığı döneminde birçok imtiyaz tanımıştır. Alevileri katlettiği tartışması bir temele dayandırılamaz hatta o dönemde söyledikleri gibi 300 bin küsürlerle ifade edilen insanın katlettiği söylenmesi abesle iştigaldir. Çünkü o dönemde böyle bir nüfus ülkenin büyük bir bölümünün yok edilmesidir.
yavuz döneminde yaşanılan idamların sayısını arttırılarak bunu katliammış gibi göstermeye çalışan insanlar, günümüzde çoğu ülkede idam cezasının olduğunu unutmamalı...
yavuzdu onunda adı..aşıktım.. ve bu padişah aşkımı anlatmama ilham olmuştu..çünkü beni çok etkileyen bir hikayesi vardı..
şöyle ki;
yavuz sultan selim tebdili kıyafetle bir ile gitmiş,orada bi adamla tnışıp,konuşmuş,kalıcak yeri olmadığından yavuz sultan selimi evine davet etmiş adam..gitmişler adamın evine,adamın 4 tane kızı varmış..o zamanlar adetmiş eve gelen misafirin odasını evin en küçük kızı hazırlarmış ki bu kız henüz 16 yaşlarındaymış..ve bu kız yavuz sultan selimin yaşına bile aldırmadan ilk gördüğünde aşık olmuş..
akşam olmuş,kız misafir odasını hazırlamaya gitmiş,hazırlamış,tam çıkıcakken odadan tutamamış kendini ve duvara bi yazı yazmış:"size aşık olan neylesin?" demiş ve gitmiş..
sabah olmuş,odayı toplamaya geldiğinde duvarda cvabını görmüş :"korkmasın söylesin" demiş yavuz sultan selim..
gece olup tekrardan odayı misafire hazırladığında kız tekrar bi not yazmış:"ya korkuyorsa neylesin?" ve yavuz sultan selimin cevabını yine ancak sabah görmüş,demişki yavuz:"yine korkmasın,yine söylesin".. kız cesaretlenmiş,artık karar vermiştir gece odayı hazırladıktan sonra bekliycektir odada..
ve gece olur,kız odadadır..yavuz gelir,kapıyı açar ve tam o anda kız yavuza tek kelime edemez ancak gözlerine baktığı anda kızın kalbi durur ve oracıkta ölür..
tarih dersinde dinlediğim bu hikaye beni çok etkilemiş ve ilham olmuştu..bende 16 yaşındaydım ve tamda kalbimi durdurcak bi aşktaydım..
tartışmasız dünyanın en büyük maraşallerindendir...7 senede islam halifeliğini türklere geçirmesi bakımından ve döneminin israil ve rusyası sayılabilecek şii iran tahtını ve arap ülkesini ele geçirmesi bakımından en büyük türk padişahıdır denebilir...allah 7 değil 27 sene saltanat nasip etse idi yavuza avrupanın tümden fethi hiç şaşırtıcı olmazdı... ülke içindeki tüm soysuz ihanetlere rağmen yavuz muzaffer bir asker olarak insanlık tarihine geçmişdir...(hainler; muzaffer komutan sultan yavuza zafer dönüşünde yalakalık maksadıyla geçmeleri için köprü inşaa etmişler; büyük kahraman yavuz geçmeyiz namerdin köprüsünden diyerek ordusunu nehirden yürütmüşdür...)
Dünyanın en büyük ve başarılı hükümdarlarından birisidir,yapısı gereği asabi bir kişiliği olduğu için çoğu zaman yanlış değerlendirmelere tabii tutulmuştur.
alevileri katletmemiş aksine şehazdeliği zamanından hükümdarlığına kadar geçen sürede bozuk safevi itikatını takip ettirmiş,hükümdar olduğu zaman bu faalieytlerde bulunanları ve yandaşlarını cezalandırmıştır.
kendisi evliyalıkta rütbe sahibidir.
en büyük osmanlı hükümdarıdır. doğuya sefer yapma nedenleri aslında çok basittir. bunu kanuni ve daha sonraki dönemlerde osmanlı iran mücadelelerine bakınca anlamak hiçte zor değil. ayrıca o zamanki en büyük tehdidin doğuda olduğu ve batıya yönelmeden doğunun işinin bitirip gitme planı da çok mantıklıdır. bazı köşe yazarlarının günlük değişen görüşlerine göre insanların hakkında atıp tutmak çok kolay ama pek gereği yok diye düşünüyorum.
türk tarihine büyük faydası dokunduğundan büyük türk olarak sayılabilir. ancak gerçekçi olmak gerekirse bu adam türkün ve türklüğün kadim düşmanıdır. babasını zehirleyerek öldüren biridir.
hakkında pek çok efsane dolaşan osmanlının en büyük sultanlarından biri.
rivayet o dur ki; yavuz babası 2. beyazıt'ı çok pasif buluyor ve hükümdar olmak istiyor, zaten ordu içinde de çok sevilen bir isim olduğu için orduyu arkasına alıp babasından tahtı istiyor. 2. beyazıt da çekince olarak yavuzun kardeşlerini boğduracağından korkuyor ve kardeşlerini öldürmemesü şartıyla taht için izin vereceğini söyler. yavuz kabul eder. babası istirahat zamanlarını geçirmek için daha edirne'ye ulaşmadan 2 kardeşini, yiğenlerini ve kardeşlerinin eşlerini boğdurur. bunun üstüne 2. beyazıt o meşhur bedduayı eder, "sırtın sıcak yatak yüzü görmeye, şirpençe ile parça parça olasın" der. yavuz cidden de topkapı sarayında 100 günden fazla kalmamıştır hükümdarlık süresi boyunca. ayrıca sırtında çıkan şirpençe ile acılı bir şekilde can vermiştir.
ölmeden önce kendisi bugünkü süveyş kanalı planlarını yaptırmıştır. ayrıca kendisi afrikadan endülüse kadar gidip avrupa'ya her padişah gibi balkanlardan değil ispanyadan fethetmeye başlamayı düşünmüştür. ancak ömrü izin vermemiştir.
pek çok sadrazamını öldürmüş ancak tek bir sadrazamına asla dokunmamıştır. bir gün sadrazamı cesaret ederek "beni ne zaman öldüreceksiniz" diye sorar yavuza. yavuzun cevabı ise "başının üstünde baş bulsam, başını gövdenin üstünde bırakmazdım" der. bu kadar gaddar olmasına rağmen alimlik yönüde çok baskındır.
ayrıca güzel bir lafta vardır.
"sivilce küçüktür büyür çıban olur, çıban büyür şirpençe olur, ondanda muhteşem süleyman olur."
ayrıca iran şahı ismail ile çok atışması vardır. bir gün şah ismail kendisine bir sandık hediye gönderir. sandık açılır altınlar, mücevherler çıkar. fakat çok pis bir koku da sarayı kaplar. buna anlam veremeyen yavuz sandığın içlerine bakar ki sandığın dibi insan pisliği ile doludur. aklı sıra şah ismail yavuza hakaret etmiştir. buna kızan yavuz ona bir ders vermek ister ve bir sandıkta o hazırlatır. şah ismail sandığı açar yine altınlar, mücevherler vardır fakat bu sefer şahın sarayını güzel kokular sarar. miski amber kokar her yer. sandığın altında küçük bir kutu vardır. şah açar kutuyu gül kokulu lokumlar vardır ve küçük bir not. notta da şu çok pis ayar verici yazı vardır. "ismail herkes yediğinden ikram eder unutma."
nice mücadelelerden sonra tahta geçen yavuz istanbul'a geldiğinde mollalardan biri; sultanım biz senin tahta geçmen için çok dua ettik, sen bizim dualarımzla tahta geçtin, minvalinde bir laf söylemiş ve yavuz da belindeki kılıcı göstererek buna cevaben; molla molla bunun hakkını da unutma, demiştir.
hakikaten de askerler tahta yavuz'un geçmesini istiyorlardı. çünkü yavuz daha şehzadelik döneminde birçok askeri başarıya imza atmıştı misalen şehzadeyken daha hristiyan gürcüleri bertaraf etmişti.
osmanlı imparatorluğu'nu 8 yıl yöneten padişahtır. 8 yıl boyunca sadece doğuya sefer düzenlemiştir. (başkentin doğusuna) küpe takması arkasından konuşulmasına yol açsa da o bildiğini okumuştur. çünkü; onun için küpenin anlamı derin ve başkadır.
324 entry i teker teker okuyup kontrol edemedim benden önce bu hikayeyi yazan varsa affola.
rivayet olunur ki; yavuz sultan selim şehzadelik zamanında iran'a tebdil-i kıyafet bir sefer düzenlemiş. tek başına çıktığı yolda çok zengin bir tüccar kılığına bürünmüş. iran sultanı şah ismail'in karşısına çıkmış ve satranç oynamayı teklif etmiş. yavuz yenilirse malların tamamı şah ismail'e kalacak, şah ismail yenilirse yavuz'a toprak verecektir. karşılaşmayı yavuz kazanır fakat; şah, yavuz'a hakkı olan toprağı vermeyeceğini söyler. bunun üzerine yavuz sultan selim hakkını arayınca da şah, tokadı patlatır. buna çok sinirlenen yavuz, derhal topraklarına döner ve lalasına kulağını delmesini söyler. lalası 'nasıl olur evladım küpe kadın takısıdır' dese de yavuz olanları bir bir anlatır ve der ki 'bu tokat benim kulağıma küpe olsun, küpeyi gördükçe tokadı hatırlayayım ve intikam ateşim sönmesin.' nihayetinde yavuz küpeyi takar.
saltanattaki 8 yılın tamamını doğuya sefer düzenleyerek, ülkenin doğusunu güvenlik altına alarak, anadolu'yu şii hareketinden koruyarak geçirir. böylece bi nevi intikamını alır.
küpe takmasının sebebi çok başka olan padişah.
o dönem küpe kölelere takılırdı. peki yavuz niye takmış?
soranlara şöyle izah edermiş:
-bende allah'ın kölesiyim.
( son olarak;kanaatimce mütevazilik şu hayattaki en büyük erdemdir. )
bir rivayete göre de aslında küpe müpe takmamıştır. bugün yavuz diye bildiğimiz resim iran şahıdır. bu teori bana mantıklı geldi çünkü diğer osmanlı padişahlarının resimlerine hiç benzemiyor bu, gerek giyiniş tarzı gerekse seçilen renkler...
hiddetli olduğu bilinen, bu mizacı nedeniyle de herhangi bir hatada sadrazamlarının ve vezirlerinin canını bağışlamayan padişah. ''sultan selim e vezir olasın'' bedduası da bu yüzden ortaya çıkmıştır zannedersem.
