kaynaştırma harflerinin ünsüz olanlarına verilen ad. türkçe, yapısı gereği iki ünlü sesin yan yana gelmediği bir dildir. ünlüyle biten bir sözcük, ünlüyle başlayan yahut sadece bir ünlüden oluşan bir ek aldığında araya bağlayıcı bir ünsüz girer. işte bu bağlayıcı ünsüze yardımcı ünsüz denir. Bir örnek vermek gerekirse,
"dere" sözcüğüne "e hâli eki" getirelim. sözcük ünlü ile bittiği ve gelen ek de ünlü olduğu için birleşme, araya bir yardımcı sesin girmesiyle mümkün olmaktadır: dere-y-e
sözcükle ek arasına giren "y" sesi yardımcı ünsüzdür.
ilk ve orta dereceli okullarda, yardımcı ünsüzlerin 4 tane olduğu öğretilse de(y, ş, s, n) aslında iki tanedir: y ve n.
s ve ş ünsüzleri türkçenin hiçbir devresinde yardımcı ünsüz olmamışlardır; olduğu iddia edilen örneklerdeki s ya da ş ünsüzü, yardımcı ünsüz değil ekin kendi bünyesinde bulunan ünsüzdür.
hatta diyebiliriz ki türkçenin tek bir yardımcı ünsüzü vardır, o da "y" ünsüzüdür. "n" ise aslında "pronominal n" denen bir tür zamir n'sidir. çünkü n ünsüzünün, yardımcı ünsüz görünümündeki tüm örnekleri zamirlerin ek aldığı durumlarda karşımıza çıkmaktadır. Şöyle ki,
işaret zamirlerinde: bunda(bu-n-da), şunda(şu-n-da), onda(o-n-da),
iyelik zamirlerinde: evinden(evi-n-den), kedisinde(kedisi-n-de),
ilgi zamirlerinde: evdekini(evdeki-n-i) vs.
Buraya kadar sabredip okuyan kişinin aklına şu sorunun gelmesi kuvvetle muhtemeldir: madem yardımcı ünsüz iki tane, o halde neden ilk ve orta dereceli okullarda dört olarak öğretiliyor? Meseleye vâkıf bir arkadaş ("arkadaş" olmasa da olur) bana da anlatırsa çok memnun olurum.
