Maalesef korkutucu derecede tehlikelidir yalnizlik.
Ilk olarak temelden baslayalim. Bir grup olusturmak her seyin temelinde yatar. Her canli aslinda bir gruptan meydana gelir. Prokrayotlar, kimyasallar grubudur, okaryotik hucreler, prokaryotlarin birlesmesi ve de evrimlesmesi sonucu olusmustur. Butun cok hucrelicanlilar okaryot gruplarindan olusur ve sosyal canlilar da kendi iclerinde grup olusturur...
Yani buyuk balik kucuk baligi yer ama bir pirana surusu de buyuk baligi yer. Birlik ve beraberlik cogu durumda genlerin korunumu ve gelecek nesile aktarilmasi icin sarttir.
Insan en gelismis sosyal canlidir. Beyninin ekstra bolumleri sosyal zekaya ayrilmistir, ve insan dogadaki basarisini bu sosyal zekaya borcludur. Dolayisiyla birlik ve beraberlik insan yasaminin ve insan evriminin onemli bir parcasi haline gelmistir.
Yalnizlik dedigimiz olay *, bir insanin istedigi sosyal ilsikilerin olmamasi olarak tanimlanir.
Yalnizligin genetikle veya tiple alakasi yoktur. yapilan arastirmalar cok guzel kizlardan, heykel gibi yakisikli erkeklere, asiri zenginlere kadar herkesin yalniz olabilecegini gostermektedir. Ancak bazi ikiz arastirmalari, yalnizligin genetik bir yaninin da oldugunu gostermektedir.
Simdi yalnizligin zararlarini iceleyelim:
- Yalnizlik insanin kendine daha az dikkat etmesine, duzensiz beslenmesine, motivasyonunun dusmesine, oz guven eksikligine, daha az egzersiz yapmasina, kendine bakmamasina sebep olur.
- Yalnizlik, baska insanlara karsi ters davranmaya sebep olur. Bu sebeple yalnizlik 5. dereceye kadar bulasicidir. Cacioppo et al INTERPERSONAL RELATIONS AND GROUP PROCESSES isimli makalesinde gosterdigi gibi, yalnizlik kisiler arasinda bulasir, salgin hastalik gibidir biraz da.
- Yalnizlik ve depresyon arasinda iliski vardir, yalnizlik depresyona da sebebiyet verebilir.
- En onemli bulgular ise, yalnizligin:
-- Insanin kalp ritminde
-- bagisiklik sisteminde
-- gen expression dedigimiz, genlerin aktivasyonunda
olumcul derecede kotu etkileri oldugudur.
- Luo et al. Loneliness, health, and mortality in old age: A national longitudinal study isimli makalesinde e anlattigi gibi, amerikadaki olumler yalnizlik derecesiyle birebir iliskilidir, ve bir kisinin omru yalnizlik ile tahmin edilebilir.
Farelerde yapilan bir deneyde, yalniz buyuyen fareler ve sosyal fareler ele alindi. Ikisinin de kalbi 7 dakikaligina durduruldu. Yalniz olan farelerde, sosyal olanlara gore 3 kat daha fazla beyin hasari olustu ve beyin hasari yuzunden yalniz olan fareler oldu.
Cekirgelerde sosyal ve yalniz mod bulunmakta. Farkli hormonlar ve feromonlarla bu modlar kapatilip acilabiliyor. Enteresan bir sekilde cekirgeler sosyal moda gectiginde beyinlerinde gozle gorulur bir buyume gerceklesiyor.
Cok enteresan bir baska bulgu, amerika gibi bireyselligin daha cok one ciktigi ulkelerde insanlar daha yalniz. Turkiye, cin gibi daha konservatif, koy yasaminin one ciktigi ve sosyal baskinin oldugu yerlerde insanlar daha yalniz. Bunu caciappo et al. bayramlara benzetti. Genellikle christmas tatili icin eve giden insanlar yalniz hisseder, aileleriyle cevrilmis olsalar bile! Conservatif toplumlara her gun bayram, her gun insanlar boyle hissediyor!
Enteresan bir sekilde, ailelerin yalnizliga ve sosyal yasama hic bir etkisi yok. Yani, bir insanin ailesi (annesi babasi, kardesi vs.) yalniz hissetme oranini degistirmiyor. Yalnizliktan bir kisiyi kurtaran kendi sectigi arkadaslari ve sosyal cevresi, ailesi veya koyu degil.
Cogu kisi sosyal aglari suclasa da durum boyle degildir. Wang et al. Social Connectivity in America: Changes in Adult Friendship Network Size isimli makalesinde de gosterdigi gibi sosyal aglari insanlarla iletisim kurmak icin kullananlar daha az yalnizdir. Yani sosyla aglar araba gibidir. Onu kullanip arkadaslar ziyarete de gidilebilir, tek basina bogazda tura da cikilabilir.
Ozetle yalnizlik olumcul bir hastaliktir, cok tehlikelidir. Insan bir kere bu bok cukuruna girdi mi, problemin farkina varmali, kendini zorlayip cikarmalidir, yoksa her sey daha kotuye gider...
