türk devletlerinde hükümdarın birden çok erkek evladı olduğunda kullanılan 2 büyük sistem.
örnek vererek açıklamaya çalışalım.
1-)yabguluk sistemi:
diyelim ki kaanımız bir çarpışma sonucu uçmağa vardı ve geride 2 erkek evlat bıraktı. devlet yaklaşık olarak 2'ye bölünür ve kağan ülkenin bir kısmını yabgu(kağan'ın kardeşi) ise kalanını yönetirdi. vaktin kağanı öldüğündeyse onun da evlatları devleti kağan ve yabgu toprakları olarak böler. vaktin yabgusu ise aynı şekilde devleti böler ve koskoca devlet parça pinçik beyliklere bölünürdü. bölünen devletler ise diğer devletlere kolayca yem olur, binlerce türk ölmek zorunda kalırdı. türk olmasa da (bkz: cengizhan devleti)
2-) sancak sistemi:
vaktin hükümdarı yaşıyorken evlatları farklı sancaklara gönderilir. şehzadeler bu sancaklarda devlet yönetimini öğrenirler. mesela birisi kütahya'ya birisi amasya'ya gönderilmiş iki şehzade olsun. padişah vefat edince iki şehzade hızla istanbul'a doğru yola çıkar yüksek ihtimalle de yol da karşılaşırlar ve çarpışmalar gerçekleşirdi. (bkz: sultan 2. selim vs şehzade beyazıt) bu çarpışmalarda savaş sanatı ve stratejisini en iyi kullanan şehzade kardeşini öldürür ve taht için yolu açılırdı. genelde bu savaşlarda fazla asker olmaz sadece şehzadelerin sancak birlikleri ve halktan topladıkları askerler olurdu. kazanan şehzade ise diğer kardeşlerini ileride aynı şekilde bir iç savaş olmasın diye boğdurtarak öldürüyordu.
peki iki sistemi genel olarak karşılaştıralım. birinde devlet genel olarak 3 4 parçaya bölünüyor, küçülen devletlerdeki herkes kılıçtan geçiriliyor binlerce kişi ölüyordu. diğer türlü ise sadece küçük sancak birlikleri birbirini öldürüyor kazanan şehzade birkaç kardeşini öldürerek devleti iç savaştan kurtarıyordu.
size hangisi daha mantıklı geliyor? iki kardeş birbirini öldürmesin diye halktan binlerce kişinin kılıçtan geçirilmesi cidden doğru mu?
ek: atanamayan tarihci abi bırak adam şamar oğlanına döndü yeter.
Ulan osmanlı imparatorluğu zaten 623 yıl sürüyor demiş bir de 500 sene bilimde geri kaldı
Olm canım evladım o dönem avrupa (rönesans ın başları) türkleri resmederken arkada otağ şeklinde savaş çadırı,belinde kılıç,elinde enstrümanı yanında dünya haritası etrafında hukuk kitabı diğer elinde kur'an-ı kerim ile resmeder
Yani o dönemin türkleri çok yönlü adamdı senin yansıtmaya çalıştığın gibi cihad ulaaaannnn! Diye kuduz köpek gibi savaşıp durmazdı
Savaşta ustaydı,coğrafya da olduğu kadar,hukukta ustaydı tarihte olduğu kadar,fizikte ustaydı edebiyatta olduğu kadar bunları yaparken de dindardılar onu da belirteyim.
Yabgu sistemi bozkır devletleri için idealdir devlet en fazla 2 parçaya bölündüğü için sıkıntı çok olmaz lakin her boyun başına sancak misali bir tigin verirsen ohoooo sıkıntı büyür
Osmanlı da haliyle göçebe değil yerleşik bir imparatorluktu o da mantıklı olanı yapmış.
Araştır bak bakayım osmanlı zevk için mi alevileri öldürmüş yoksa iran kışkırtması ile ayaklandıkları için mi ilk önce onu araştır hatta ilgili konu için
Ayriyeten osmanlı roma 'nın müslüman versiyonu gibi bir şeydir fatih sultan mehmet kayser-i rum(roma kayzeri) derdi kendine
Ayriyeten senin de türk olmadığın buradan belli ki roma yı üstün görüp göçebe türk devletlerini aşağılıyorsun eee atası o sonuçta arami,irani,yahudi,avrupalıları ovüp türklere laf atacak vazifesi o.
Işte sen osmanlı yı dönem dönem değil son dönemine bakarak değerlendirdiğin için bu örnekleri verdim o zaman biraz da yükseliş döneminden bahset hep son dönemini diyorsun.
Al sana yabancı osmanlı kaynağı al oku öğren osmanlı medeniyetini
Selçuklular da da aile değişmedi karahanlı da da türklerde değişmiyor
Ben sana daha bir şey anlatamıyorum senin tarih hocanın 77 sülalesinin amına koyayım 1000 tane de yazı yazssan daha cevap vermiyorum bir daha türklere laf eden olursa onun ta amına koyarım okey
Ayrıca osmanlı beylik iken onunla savaşan diğer beylikler de sana kapak olsun.
O zaman çin de medeniyet değil hadi sana tarih öğreteyim biraz
Ming imparatoru liu-zhei dünyanın her yerinden daha medeni olduklarını düşündükleri için bilim adamlarına ve denizcilere keşif/buluş yapmasını yasaklamıştır eğer yasaklamasaydı sanayi inkılabı ingiltere değil çin de olacaktı
Şimdi bu huang-ti(çin ımparator ünvanı) bunu yaptı diye ming hanedanı bilimde gelişmemiş mı oluyor bilime katkı sağlamamış mı oluyor
Senin mantık aynı bu öyleyse günümüzde abd hariç dünyanın hiç bir yerinde medeniyet olmamış.