Sahiden mi şaşırdım anlamı: +hani bizim x varya o ne pislik bir şey çıktı. Bik bik bik
-yaaa...
Olasılık anlamı: ya başına bir şey gelseydi.
Kızgınlık anlamı: yaaa! bir şey derdim de neyse...
gerçekleşmemiş ihtimaller üzerine söylenen aktarma sözü.
'ya ölseydi sonbahar?'
'ya uyusaydı ayışığı?'
'ya balıklar suda yaşamasaydı?'
'ya balkonlar olmasaydı hiç?'
'ya aşıksak birbirimize?'
'ya aynı şehirde yaşasaydık?'
'ya her akşma beraber uyusaydık?'
'ya her sabah beraber uyansaydık?'
'ya ben sana kahvaltı hazırlasaydım?'
'ama ya acı çekeceksek biz, birbirimizden?'
Yani 'ya' arada pişmanlık da belirtir.
sık kullananı dinlenmez hale getiren,basitlestiren ve ne kotudur ki bulasıcı olma ozelliği oldukca fazla bir cumle zayıflatıcı seslenmedir..dinleyene kufrettirir.
mesajların başında kullanıldığı takdirde sinir harbi yaşatacak seslenme şeklidir, fazla kullanıldığında batmaya başlar 'ya hacı naptın ya' bu şekilde başlayan mesajlar alıyorum bazen, yapmayın arkadaşlar telefonumu parçalayacam, sonra gelip sizin parmaklarınızı kırcam tek tek, 'ya' diye başlama arkadaşım diye başla, jokercim diye başla...
ihtimaller silsilesidir. evhamlı insanların zihnini allak bullak edendir .ya geç kalırsam diye hayıflanmaktır randevunuza gitmeden 4 saat öncesi ,ya sınavdan kalırsamdır tüm soruları doğru yapmışken, ya sevmiyorsa demektir kapınızda köpek olmaktan gocunmayan biri için . ruhu hırpalamak adına söylenmesi çok gerekli bir kelime .
-söz aktarmada, "GELince, gelelim" anlamında kullanılır: "ya siz ne yapacaksınız?"
-peki ammâ, iyi ammâ, şu kadar var ki: "ya gelmek istemezse?"
-dilek şart kipinden sonra "â" yerine gelerek tekrar ve acelecilik bildirir: "GELSE YA!"
2
-ünlem edatı olarak kullanıldığında şaşkınlık ve hayret bildirir: "yâ, görelim bakalım!"
3
-ihtimal bildirir. (yahut) tekrar edilerek kullanıldığında iki zıt şey gösterir: "ya gelirsin ya gelmezsin."
