'ya' çok ilginç bir hadisedir türkçe için. bir sürü mükemmel anlamı vardır bu 'ya'nın. sevgi, sinirlilik, istek olgularındaki onlarca anlamı karşılar. aslında, karadeniz bölgesinin 'da'sına da benzetmiyor değilim ben bu 'ya'yı. ayrıca bir işe başlanırken veya bir şey örnek gösterilirken de ek olarak kullanılır bu 'ya'.
mesela;
'sen gittin ya* her şey bitme'ye' * başladı.
ağlarken tüm bulutlar
susma'ya' ne gerek vardı?' **
başta da bahsettiğim gibi 'ya' türkçe'nin bir artısı, güzelliğidir. türkçe'ye değişik bir sevgi ve renk katar. ama tabii ki de fazla kullanılmayacak. çünkü sırf, basmakalıp sözcükler arasında sıkışırsak olmaz. 'ya'yı severek kullanın, ama aşırıya kaçmadan.
-söz aktarmada, "GELince, gelelim" anlamında kullanılır: "ya siz ne yapacaksınız?"
-peki ammâ, iyi ammâ, şu kadar var ki: "ya gelmek istemezse?"
-dilek şart kipinden sonra "â" yerine gelerek tekrar ve acelecilik bildirir: "GELSE YA!"
2
-ünlem edatı olarak kullanıldığında şaşkınlık ve hayret bildirir: "yâ, görelim bakalım!"
3
-ihtimal bildirir. (yahut) tekrar edilerek kullanıldığında iki zıt şey gösterir: "ya gelirsin ya gelmezsin."
ihtimaller silsilesidir. evhamlı insanların zihnini allak bullak edendir .ya geç kalırsam diye hayıflanmaktır randevunuza gitmeden 4 saat öncesi ,ya sınavdan kalırsamdır tüm soruları doğru yapmışken, ya sevmiyorsa demektir kapınızda köpek olmaktan gocunmayan biri için . ruhu hırpalamak adına söylenmesi çok gerekli bir kelime .
mesajların başında kullanıldığı takdirde sinir harbi yaşatacak seslenme şeklidir, fazla kullanıldığında batmaya başlar 'ya hacı naptın ya' bu şekilde başlayan mesajlar alıyorum bazen, yapmayın arkadaşlar telefonumu parçalayacam, sonra gelip sizin parmaklarınızı kırcam tek tek, 'ya' diye başlama arkadaşım diye başla, jokercim diye başla...
sık kullananı dinlenmez hale getiren,basitlestiren ve ne kotudur ki bulasıcı olma ozelliği oldukca fazla bir cumle zayıflatıcı seslenmedir..dinleyene kufrettirir.
