eyüp can'ın bugünki yazısında canlı tanıklardan birinin anlattıklarını yazmış.
henüz 4 yaşındayken ailesi katledilen ve elazığlı iibrahim çavuş tarafından evlatlık alınan nezihe teyze anlatıyor:
ben diğer kızlara göre şanslıydım. beni götüren elazığlı ibrahim çavuş bana gerçek bir baba oldu. ama bir gün, anne dediğim kadın dayanamadı. ailesini katlettiniz. şimdi çocuğum diyorsunuz diye ağladı. ibrahim çavuş da gerçeği itiraf etti. 17 yaşındaydım. akrabalarım geldi. beni hozata, doğduğum topraklara getirdiler. meğer yıllarca ailemi katleden adama baba demişim
imzamı attığım ayardır. buda ntv arşivinden.
Dersim Katliamını Aralık sayısında dosya konusu yapan NTV Tarih Dergisi, katliam sırasında askerlerin çektiği vahşet diye nitelendirilecek yeni fotoğrafların yanı sıra katliamı yaşayanlar ve katliama katılan askerlerin de anlatımlarına yer vermiş. O askerlerden biri olan 1914 doğumlu Erzurumlu Çavuş Mehmet Ali, katıldığı Dersim Katliamını kendi şivesiyle anlatmış. işte özür yeter mi diye sorulacak, Çavuş Mehmet Ali nin Dersim Katliamı tanıklığı:
Katliama katılan Erzurumlu Çavuşun anlatımları
37 de Dersim in üstüne gittik. Bize dediler ki yürüyüşe gidiyoruz. Bingöl den öte Dersim e aşıyorsun. Sabahleyin kalktık, bizi içtima ettiler. 1. Bölüğün yüzbaşısı ortayı çıktı, dedi arkadaşlar bilir misiniz nereye gidiyoruz? içimizde bi çıban var, o çıbanı paylama gidiyoruz. Onlar bütün Kızılbaştır biliyor musunuz? Akşama doğru bir çayırlık var, büyük bir su var, köprüden geçince, orda ocağı kurduk. Ondan sonra işte köylere çıktık. Köylere çıkınca, ellerinde işte falan oğlu filan, ıslah olmamış, tüfeğini vermemiş, devlete teslim olmamış, onu evinden çıkartıp önümüze katıyorduk. 37 kişi topladık. Getirdik, çadırlar kurulmuş, sabaha kadar bekleyeceğiz, sabah sizi götüreceğiz, Nazmiye de ifadeleriniz alınacak, bırakacağız. Böyle şey yapıyorlardı. Ben nöbetçi çavuşuydum. Sabaha kadar bunların başını bekledik. Sabah oldu, haydi kattık önümüze. Kutu deresi diyorlar, bir büyük dere. Makineli tüfekler yerleşmiş orda, mevzide bekliyor. Bunları götürdük, yayıldılar, bizi geriye aldılar. Onları oturttular Ateş emri verildi, gır gır gır gır. Bütün kırıyorlar. Düşen insanları da böyle birbiri üstüne yığıp ateşe veriyorlar. Nereye gitsek böyle adam yığını, ateşe vermişler yanıyor. Çoluk, çocuk, torun götürüp vuruyorlardı. O Kutu Deresi ceset doluydu, ceset.. Sabah oldu yine köylere çıktık. Yine önümüze katıp, getirdik. Yine Kutu Deresinde mermi değmemiş bi çocuk, başını titretince süngüyle öldürdüler. Gördüklerimi söylüyorum, görmediklerimi söylemem. Dipçiklerle o kadınlara vuruyorlardı. Kızıl, kızıl, kızıl Vay mezhebini Vuruyorlardı kadınlara. insan üzülüyor, sen olsan üzülmez misin? Üzülsem ne edecem. Yaşlı kadınlar, adamlar, çocuklar mağaralara olmuşlardı. Silah arıyorlar. Silah milah görmedim ben. Korkmuşlardı çocuk, çocuk. Adam öldürmedik diyorlar. Gitsinler Kutu Deresine Kutu Deresinde ifade alsınlar. Kaç tane ceset var orada, heeey. Bu gözlerimle gördüm. Dersim de neler olduğunu bilmiyor muyduk? Herkes biliyordu Bu can dayanır mı? Ne olursa olsun Gavur da olsa insanın içinde canı var. DiHA
"isyandı ve bastırıldı" diyen arkadaşlar, ortada bir isyan varsa her iki taraftan da kayıplar olması gerekmez mi? sürekli şehit edildi diye öne sürülen askerlerin sayısı ne kadardır? bir belgeniz var mı bununla ilgili? resmi belgeler 13 bin dersimli öldürüldü diyor? peki isyan sırasında kaç asker şehit edildi?
isyan eden, vergi vermeyen, ülkeden tamamen kopmuş güruhları imha etmenin meşru olduğuna inanan insanlar beni anti-demokratik olmakla suçluyor. bir kere 15 bin kişi toplanıp sistematik olarak askerleri öldürmeye mi başladı, buna dair de bir belge var mı? ben izmirliler çoğunlukla akp'ye oy vermediler diye imha edilsin gibi bir görüş savunmadım, sadece yılmaz özdil'in ne kadar aptalca bir tez ileri sürerek katliamı meşrulaştırmaya çalıştığını bir alegori üzerinden anlatmaya çalıştım. anlamadığınız yer varsa gelin, sorun, doğrusunu öğrenin, anladığınız kadarıyla yorum yapmayın, yalan yanlış şeyler döktürüyorsunuz sonra. katliamları kimlerin savunduğu, savunmaya çalıştığı belli. sen istediğin kadar "belge bu belge, isyan işte isyan" diye götünü yırt, gerçek kendini dayatıyor.
isyan bastırmakla katliam yapmak arasındaki ayrımı göremeyen yazarlar beğenmeyebilir. "izmirlilik" diye yekpare bir kültür olmadığı için herhangi bir negatif tavır göremiyorum entrymde izmir ve izmirlilik ile ilgili.
muhalif olmakla isyan çıkarmak arasındaki ayrımı göremeyen, adam öldürmekle, adam eleştirmek ve silah kullanmakla kalem kullanmak arasındaki farkı göremeyen yazar ayarıdır. siz kimsiniz bilinmez ama, anladığım kadarıyla, "izmirlilik kültürüne" karşı şu anki tutumunuz bahsettiğiniz eylemlerden pek de farklı değil zaten.
haddimize mi düşmüş canım! koskoca yılmaz özdil'e hemi de... lakin bir denemek de fayda var. buyrun:
askerlerimizin erzakı çalındı ve şehit edildi. o yüzden çoluğu çocuğu yaşlıyı munzur çayının kenarına götürüp istediğimiz gibi katledebiliriz, isyan bastırıyoruz sonuçta. sadece resmi kayıtlar onüç bin(rakamla 13.000) telefat olduğunu söylüyor, ki bu kayıtları biz tuttuk biraz kısmış olabiliriz rakamlardan, daha bunun kayıtlara geçmemiş olanları var. sürülenleri saymıyorum bile. sağolasın yılmaz özdil ne güzel arşivli ayar verdin şakilere, o günkü eşkıyaların uzantılarına! bu ayarı almalıyız, hiç gocunmamalıyız. abi erzak çaldın mı, asker şehit ettin mi, çoluklu çocuklu en az 20-25 binlik katliamı hak etmişsin demektir. arşivli ayar böyle söylüyor, arşivli ayar karşısında boynumuz kıldan ince.
sevgili yılmaz özdil gel gelelim, çok övündüğünüz izmir de, uydurma "izmirlilik" kültürü de bugün iktidara muhalif bir pozisyonda. şimdi sizin arşivli ayarınıza göre tüm izmir'i katliama tabi tutmak vacip olmuyor mu? 70 yıl sonra soranlara belge diye çıkarıp sizin akp karşıtı yazılarınızı göstererek "bakın arşivli ayar size, izmirli gazeteci baya karşı gelmiş işte, düpedüz açıktan isyan etmiş hükümete yahu, bütün izmir de böyleymiş ne var yani isyan bastırılmışsa" desek bugün sizin yaptığınızın aynısını yapmış olmaz mıyız?
alın bu da arşivsiz ayar. almak zorunda değilsiniz!
