göstergebilim alanında masal kuramını ortaya atan rus araştırmacı. masalda kişilerin yerine getirdiği işlevler masalın temel
bölümleri olup, değişmez unsurlardır diyerek kafa açıcı bir konuya dalış yapmakta.
ve propp'un masallarda tespit ettiği 31 işlev bunlardır:
- uzaklaşma
- yasaklama
- yasağı çiğneme
- soruşturma
- bilgi toplama
- aldatma
- suça katılma
- özel işaret
- zafer
- giderme
- geri dönüş
- izleme
- yardım
- kimliğini gizleyerek gelme
- kötülük (eksiklik)
- aracılık (geçiş anı)
- karşıt eylemin başlangıcı
- gidiş
- bağışçının ilk işleri
- kahramanın tepkisi
- büyülü nesnenin alınması
- iki krallık arasındaki yolculuk
- çatışma
- asılsız savlar
- güç iş
- güç işi yerine getirme
- tanı(n)ma
- ortaya çıkarma
- biçim değiştirme
- cezalandırma
- evlenme
adamımız diyor ki; bu işlevlerin hepsi birden masallarda bulunmayabilir ancak bu masalın yapısını bozmaz omurgası asla değişmez.
ve bu işlevlerin eylem alanları ve yapanlarını şu şekilde kategorize etmiştir;
- saldırgan (kötü kişi)
- bağışçı ( sağlayıcı)
- yardımcı
- prenses ve babası (aranan kişi)
- gönderen (görevlendiren)
- kahraman
- düzmece kahraman
ve bu karakterlerin ve olay çerçevesini şu şekilde sıralar çılgın araştırmacımız;
1) aileden biri evden uzaklaşır.
2) kahraman bir yasakla karşılaşır.
3) yasak çiğnenir
4) saldırgan bilgi edinmeye çalışır.
5) saldırgan kurbanı ile ilgili bilgi toplar.
6) saldırgan kurbanını veya servetini ele geçirmek için
onu aldatmayı dener.
7) kurban aldanır ve istemeyerek düşmanına yardım
etmiş olur.
8) saldırgan aileden birine zarar verir.
9) kötülüğün ya da eksikliğin haberi yayılır; bir dilek veya
buyrukla kahramana
başvurulur, kahraman gönderilir ya da gider.
10) arayıcı-kahraman eyleme geçmeyi kabul eder ya da
eyleme geçmeye karar verir.
11) kahraman evinden ayrılır.
12) kahraman büyülü bir nesneyi ya da yardımcıyı
edinmesini sağlayan bir sınama, bir sorgulama, bir saldırı
vb. ile karşılaşır.
13)
kahraman ileride kendisine bağışta bulunacak kişinin
eylemlerine tepki gösterir.
14) büyülü nesne kahramana verilir.
15) kahraman aradığı nesnenin bulunduğu yere ulaştırılır.
kendisine kılavuzluk edilirya da götürülür.
16) kahraman ve saldırgan bir çatışmada karşı karşıya
gelirler.
17) kahraman özel bir işaret edinir.
18) saldırgan yenik düşer.
19) başlangıçtaki kötülük giderilir ya da eksiklik
karşılanır.
20) kahraman geri döner.
21) kahraman izlenir.
22) kahramanın yardımına koşulur.
23) kahraman kimliğini gizleyerek, kendi ülkesine ya da
başka bir ülkeye varır.
24) düzmece bir kahraman asılsız savlar ileri sürer.
25) kahramana güç bir iş önerilir.
26) güç iş yerine getirilir.
27) kahraman tanınır.
28) düzmece kahramanın, saldırganın ya da kötünün
kimliği ortaya çıkar.
29) kahraman yeni bir görünüm kazanır.
30) düzmece kahraman ya da saldırgan cezalandırılır.
31) kahraman evlenir ve tahta çıkar.
peki bunlar ne işinize yarar, masalları göstergebilimsel olarak çözümlemenize.
not: bu kadar uzun yazıp kaynak beklemeyin tamamen kendim derledim, internette bulamazsınız.
rus biçimciliği döneminde, 100 peri masalından çıkardığı sonuçları, 1928 yılında "masalların biçimbilimi" adlı eseriyle yayımlamıştır. her ne kadar eser, rus biçimliği zamanında çıkmış olsa da yapısalcı bir anlayışla kaleme alınmış olup fransız yapısalcılarına da örnek teşkil etmiştir. propp, bu eserinde masallarda değişmeyen ortak bir yapı olduğunu öne sürmüş ve her masalın, işlev adı verdiği en fazla 31 eylemden oluştuğunu öne sürmüştür. günümüzde halen masal incelemelerinde bu 31 eylemden oluşan katalogtan yararlanılmaktadır. *
