mahalle bakkallarının halen uyguladığı alışveriş sistemi.
alışveriş yapacak aileye küçük bir defter verilir, yapılan alışverişler de o defterde kayıt altına alınır. ayrıca bir deyim olarak da yerleşmiş olan "bakkal defterleri" vardır ki, genellikle kalın, düzensiz ve tüm alışverişlerin kayıt altında tutuldukları defterlerdir onlar. ilk bakışta eskimiş bir ansiklopediyi andırırlar, ancak kapağı açıldığında buruş buruş sayfalar ve garip rakamlarla karşınıza çıkarlar. bu koca defterlere de, o küçük defterlerdeki verileri doğrulamak amacıyla aynı kayıt hadisesi gerçekleştirilir.
zamanla yok olmuş, uygulanması güçleşmiş bir sistemdir aslında. çünkü tamamen güven meselesidir, müşteri için de, satıcı için de. müşteri için o deftere ne yazıldığı bazen belirsiz olabilir, fiyatlarda bindirme olabilir, borç miktarının eldeki küçük defterdekinden fazla çıktığı durumlar gerçekleşebilir. ancak bu, çok sıklıkla karşılaşılan bir durum değildir.
asıl tehlike satıcı içindir. zira satıcı büyük bir riski göze almaktadır. müşteri ansızın ortadan kaybolsa yapabileceği hiçbir şey yoktur. çünkü elinde borcu ispat edebilecek resmi bir belge yoktur. ancak borç sahibini bulursa tahsilat yapabilir.
bunun yanında bakkallar toptancılarla genellikle peşin çalışırlar, ancak müşteriyle veresiye çalışmak durumundadırlar. bu yüzden bir yandan paralar peşin peşin giderken, öte yandan parça parça toplamak da bir hayli zordur.
