felsefenin asırlardır işlediği, sorup durduğu ama sorulardan öteye gitmeyi başaramayan yegane sorunu. uzun müddet olmak ya da olmamak işte bütün mesele bu sözüne sığınan filozoflar, zamanla bu konuya mantıklı bir cevap veremeyeceklerini anlayıp varlik hiclikle baslar demiş ve konuyu kapatmışlardır.
varlığın neden var olduğu ve nasıl düzene girdiği felsefe, din ve bir fizik sorunudur.
örneğin islam kelamında allah'ın gizli bir hazine olduğu: bilinmek istediği, bu sebeple varlıkları yarattığına inanılır.
öncesiz ve sonrasız olan bir varlık için, öncesinde kendinden başka hiçbir varlığın bulunmadığı bir durumda ne birlik, ne de çokluk söz konusu edilemez.
tanrı'nın tanrı olabilmesi için tanrı olmayan başka varlıklara gerek vardır.
her şeyin başlangıcında, düşünen ve hareket ettiren bir varlığı kabul etmediğimizde, gördüğümüz çokluklar evrenin nasıl meydana geldiğini farklı yorumlarla izah etmemizi gerektirir.
burada asıl sorun : neden ayrılma ve birleşmeler oldu ve varlıklar bizim anlayabileceğimiz forma kavuştu?
en basitinden düşünen bir zeka nasıl ortaya çıktı ve sordu:
evren nasıl veya neden var edildi?