Meşruiyet bakımından seçilmiş olan Büyükşehir Belediye Başkanı daha büyüktür. Çünkü yerel halkın temsilcisidir. Yetki bakımından ise merkezi yönetim tarafından atanan vali daha büyüktür.
vali daha önemlidir. tabi valilerin normalde seçimle gelmesi gerekir. ama muz cumhuriyetinde yaşadığımız için devlet keyfine göre kendi adamlarını atar. bildiğim kadarıyla her dönemde boyle yapılmış, cehape de akape de boyle yapmış. ayıp ediyolar açıkcası bence.
en büyük idari mülki amir validir. aslında seçilmişin idari amirliği daha kapsamlı ve daha kapasiteli olmalı ama bu durum demokrasiler için geçerlidir.
vali tayipin, belediye başkanı da partisinin genel başkanının kuklasıdır. e ikisi de kukla olduğuna göre, tayip de büyük eşit parti genel başkanı olduğuna göre vali büyük eşit belediye başkanıdır.
ikisi arasında belirgin farklar vardır. biri mülki amirdir,devleti temsil eder. o ildeki tüm asayiş kuvvetleri emrindedir, valilik kararnamesi diye bilinen kararnamelere imza atabilir. iktidarların emrine girmedikleri sürece devletin en yetkili kişisidir illerde. belediye başkanları ise seçilmiş kişilerdir. seçildiği ilin genelinin üst yapı,alt yapı sorunlarıyla ilgilenir ve bunu yaparken bir çok yerde devletle işbirliği yapmak zorundadır. devlet kurumlarının desteği olmadan bazı şeyleri yapması mümkün değildir. o yüzden elmayla armudu toplamamak gerekir. ikisi de kendi görev ve yetki alanlarında güçlüdürler.
vali; ildeki en büyük mülki idari amirdir yani merkezden atanma usulüyle göreve gelir ve görev yaptığı kentte görev süresi atanma, görev yeri değişikliği gibi nedenlerle başka illere atanırlar.
büyükşehir belediye başkanı; büyükşehir sayılan iller merkez ilçelerin toplamıyla oluşan anakentlerdir. örneğin 5 merkez ilçenin kendi belediyeleri vardır ama tamamı sonuç olarak büyükşehir belediyesine bağlıdırlar yani üstünde bulunan tek belediye büyükşehir belediyesidir. büyükşehir belediye başkanı o kentin yerlisi olabilir, daha önce ticaretle uğraşmış bir işadamı olabilir, doktor, avukat, hakim, mühendis, akademisyen yada başka meslekten gelen birisi olabilir.
maaşları 5000 tl civarındadır. her ikisinin de görev alanları ve sorumlulukları farklıdır. vali atanarak gelir ve o ildeki (görev yaptığı il) devleti temsil eder, devlet adına yetkileri vardır. bşb başkanı seçilmiştir onu halk seçmiştir ve halkı temsil etmektedir. kentlerin tüm sorumlulukları bşb başkanının emrindedir, alt yapı-üst yapı- ulaşım hizmetleri gibi tüm yerel yönetim hizmetlerinden bşb başkanları sorumludur.
bşb başkanları görev süresi dolduktan sonra tekrar seçilmediği sürece görevi sona erer ama vali emekli olana kadar mülki idari amirdir.
Bulunduğun yerin Coğrafyasına göre değişir. Ortadoğu, orta asya ülkelerinde vali batı ülkelerinden belediye başkanının özgül ağırlığı fazladır. Bizde esen rüzgara göre değişir şu anki iklim nedeniyle valiler ağır basar.
Demokrasiler de, hukuk devletlerin de mi nerede?
Mesela; Güney Kore de başka, isviçre de başka, Amerika'da (bazı ülkeler de eyalet statüsü olduğundan görev tanımı içinde bizim anlayacağımız valilik şeklinde de statülerde bulunabilir) valilik belediye başkanlığı farklılıklar içinde olup yetki alanları başkadır.
Belediye baskaninin emrinde polis var mi? Yok. Jandarma var mi? Yok. Protokolde sirasi validen once mi? Hayir.belediye baskani ildeki devlet kurumlarini denetleyebilir mi? Hayir. Vali belediyenin calismalarini denetleyebilir mi? Evet.
