islam dininin en sapkın mezheplerinden biri. suudi arabistandaki müslümanların %70 ine yakın bir kesimi bu mezhebe bağlıdır. ibn teymiye adlı islam düşünürünün fikirlerinden ilham alan Muhammed bin Abdulvahhab tarafından kurulmuştur.
son osmanlı halifesi arabistan a gömülürken mezarının yerinin belli olmasına izin vermemiştir vahhabiler;bunun üzerine yaveri mezarın yerini bir kağıda çizmiştir.
kavalalı mehmet ali paşa nın oğlu meşhur tosun paşa bunları 19.yy ın ilk yarısında bir güzel pataklamıştır.
ayrıca osmanlı nın başına da büyük dert olmuşlardır.rusya vahhabilik üzerinden propoganda yaparak epeyce karlı çıkmıştır bu işten.
ölümden sonra mezar haricinde herhangi bir türbeye yada anıta izin kesinlikle izin vermeyen mezheptir. çeçenistan ve afganistandaki taliban bu mezhebin koyu taraftarlarındandır.
bu itikada mensup insanlar, kendilerine vahhabi isminin yakistirilmasindan hic hoslanmaz ve selefi olduklarini vurgularlar. selef-i salihinin mezhebine tabi olduklarini iddia ederler.
simdi, islam mezheplar tarihinde bu tur akimlar onceden var olmustur. bunlarin da bu akimlardan etkilenmis olduklari pek aciktir. bunlardan eskisi haricilerdir. sonrasinda zahiriyye akimi vardir. ancak zahiriyye, bir itikadi mezhepten cok fikih mezhebi olarak yayginlasmistir. bir de ehl-i hadis vardir ki, vahhabiler ehl-i hadis'e tabi olduklarini zaten belirtirler ve cogunlugunun fikihta mezhebi hanbelidir. nitekim, hadis kitaplarinda imam ahmed adiyla anilan ahmed bin hanbel pek meshur bir muhaddistir. bunlar tabii ki hicri birinci yuzyilin sonlarindan kalma genellikle..
sonrasinda bir de seyhul islam ibn-i teymiye vardir ki, vahhabiler'in referans olarak gosterdikleri ve ustad belledikleri sahis budur. ancak aslinda ibn-i teymiyye'nin en unlu talebesi*nin yorumuna katilmaktadirlar. seleften sonra kimsenin yorumuna itibar etmemelerine dayanak olarak selef sonrasi bir kisinin goruslerini zikretmeleri de kayda deger bir celiski..
simdi bu arkadaslarin pek meshur bir tekfir furyasi da mevcut. onune gelene olmasa bile, ottan .oktan sebeplerle insanlari kufurle itham etmeleri islam dunyasinda cok tepki ceken bir olay.
batida, fundementalist islamists denildiginde kastedilen grup da budur. ancak islam dunyasi genelinde fikirlerinin kabul gordugunu iddia etmek, biraz buyuk konusmak olabilir.
bunlarin bir karakteristik ozelligi de, bid'a meselesine pek takmis olmalaridir. islam'a asr-i saadetten sonra giren her seyin bid'a oldugunu iddia ederek, tasavvufa ve tarikatlere karsi da garez beslerler. arap yarimadasindaki tum turbeleri, mezarlari da duzlemislerdir bu sebeple. degisik bir ayrinti da, ustadlari belledikleri ibn-i teymiyye'nin bir kadiri seyhi olmasi ve futuh-ul gayb'a yazilmis en saglam serhlerden birinin muellifi olmasidir. bunu, vahhabilerin pek cogu da bilmez.
bir de geyiklere konu olmus tesbih'e bid'a demeleri var ki, dillere destan.
suudi arabistan disinda, sudan'da suud'larin yaydigi mezheptir ayrica. kuzey afrika'da, yani magrip'te de pek cok taraftari vardir. ihvan-i muslimin de bu dusunceden kismen de olsa etkilenmistir. gerci onlar siyasi oynadiklari icin, tarikatlara felan da pek laf atmazlar..
Vahabi inancı, 1400 yıllık islami geleneği bir kenara iterek doğrudan Kur'an-ı ve Peygamberin hayatını sözlerini örnek alan, o devirdeki gibi yaşama gerekliliğini savunan, yeni yorumlara kapalı en radikal islâmi akımdır. Vahabilik bir islâm mezhebidir. Sünnilikten inanış olarak degil, ibadet yönünde ayrılır. Ancak bu mezhep, diger Müslümanlar'ı kafir saymıs, katlini ve mallarına el konmasını mübah ilan etmiştir. 19'uncu yüzyıldan beri Suudi Arabistan yönetimini elinde bulunduran Suud ailesi Vahabiliği devletin resmi ideolojisi haline getirdi. Suudi Arabistan hem Mekke ve Medine gibi kutsal toprakları içinde bulundurması, hem de benimsediği Vahabilik ideolojisi ile bölgede Sünni islâm'ın merkezi konumuna geldi.
XVIII.Yüzyıl'da Arabistan'da ortaya çıkan dinsel ve siyasal akımdır. Kurucusu Muham-
met Bin Abdülvehab'dır. Hambeli Mezhebi'nin görüşlerini temel alır ama, dinsel öğe-leri aşırı tutucu biçimde yorumlar ve kurallara zorla uyulmasını savunur. Başka mez-heplere karşı tavrı çok serttir. Osmanlı Devleti'ne karşı da sık sık ayaklanmalar çı-karmışlardır.
