vahdettin hainmiydi bilinmez ama ülkeyi terkederken yanında devlete ait hiçbirşey almamış olan ve yurtdışında trajik bir biçimde borç batağında vefat edip, cesedine bile haciz konduğu su götürmez bir gerçektir..
tarih açısından bakılınca cevabı kolay olmayan bir sorudur. sonuç itibariyle "kahraman" da "hain" de bu konuda pek uygun gitmeyecek kelimelerdir. ama vahdettin'i çok yüceltmek de anlamsızdır. işgalci devletlerin isteklerine pek direnemediği ve bazı icraatleriyle kurtuluş savaşı'na karşı hareket ettiği vakidir. tahta ise savaşın (1. dünya savaşı) son 2-3 ayında, yani savaşı kaybetmiş bir ülkenin padişahı olarak geçmiştir.
ülkeden kaçışına gelince, yukarıda da anıldığı üzere, bir noktadan sonra kurtuluş savaşı'na karşı hareket ve kararlara imza atmıştır, dolayısıyla zaten ülkede kalsa da tahtını koruması pek mümkün olamazdı. murat bardakçı'nın bana da makul gelen bir yorumuna göre, ali kemal'in linç edilmesi olayından sonra can güvenliğinden endişe etmiş ve ülkeden ayrılmıştır. velhasıl, ne zaman tahta geçtiği ve şartlar düşünülünce çok da acımasız eleştirmemek gerekir. ama kurtuluş savaşı'na karşı özellikle sonradanki tavrına bakınca, çok da savunulacak ve övülecek yanını bulmak zordur.
ingiliz belgelerine bakarsak; evet vahdettin vatan haini idi diyebiliriz.
ama açıkcası bir osmanoğlunun böyle bir iş yapacağını sanmıyorum hem de vahdettin'in. mesela osmanlı'da kişiliği zayıf olanlar vardır ama kanımca vahdettin bunlardan biri değildi.
şimdi o zaman ki durumu düşünün. istanbul işgal altında. sadrazamlar ve birçok komutan kendni satmış durumda. vahdettin çıkıp kahramanlık yapamazdı. yani rengini belli edemezdi. hatta atatürk'te samsun'a çıkarken biz sizi şöyle yapacaz falan filan da dememişti. bir nevi ingilizler tongaya düşmüştü o zaman ki olaylarda.
vahdettin'in hataları olmuştur hatta ona büyük vatan kahramanı demek falan oldukça komik kaçar ama bence;
vatan haini değildi.
vadettin yurtdışına çıkmasa idi istanbul'u direk kaybederdik, işimiz çok zorlaşırdı. vahdettin'in bu hamleyi de art niyet ile yapmadığını düşünüyorum.
yani; vahdettin, vatan haini değildi sadece durumun gerekliliği olarak hain ayağını yatmıştı.
