örn: bir dahiliye hekimi almış olduğu eğitimin üzerine 2 yıl daha ek eğitim alarak gastroenteroloji alanında hizmet veriyor.
dahiliye alanında almış olduğu eğitimin sonrası uzmanlık alanı olarak seçilen gastroenteroloji aslında hekimin kendini geliştirmesi bilginin ilgi alanının genişlemesi değil de daralması olarak adlandırılabilir.
örnekle devam etmek gerekirse, bir hekim dahiliye alanında almış olduğu eğitim de kalp akciğer gibi organların teşhis tedavi metodlarını öğreniyor ama gastroenterolojiye geçtiğinde karaciğer üzerinde yoğunlaşıyor.
haliyle kalp üzerinde ki tedavi teşhis alanında ki gelişmelere yeteri kadar dikkat etmiyor. ne de olsa o alanda çalışan var.
bir kan basıncında ki artış (yüksek tansiyon) karaciğer de anjiyotensinojen sentezi sorunu mu yoksa kalp yüzünden mi olduğuna emin olmak için dahiliye hekimi aynı alanda eğitim görmüş olsa bile uzmanlık alanı açısından başka meslektaşlarının bilgisine muhtaç oluyor.
akademinin günümüz hastalığıdır. bundan 50-60 sene önce olduğu gibi bilim insanı denilen kişi sadece kendi alanı ile değil alanı ile alakalı diğer alanlarla da etkileşim halinde olur ve bilimini bağlı alanlardan beslenerek zaman zaman korele bir şekilde ilerletirdi. buna en büyük örneği 1600-1700-1800 lü yıllardaki, bugün bilim insanı olarak saydığımız kimseler çoğu zaman hem rahip/kasap/vergi memuru/ madenci, hem astronomi/kimya/fizik/jeoloji, hem de sosyoloji ile ilgilenebilen kimselerdi. çünkü bu insanların yüzde doksan beşine verilmiş bir akademik titr yoktu.
günümüze geldiğimizde ise akademi artık sadece ama sadece bir konuda çok ileri derece uzmanlaşan kimseleri önümüze çıkarıyor. bu hem akademi için hem de bu insanlar için çok büyük bir sorundur. halihazırda doktora yapan biri olarak çevremdeki doktora yapan veyahut mezun olmuş kişileri gördüğümde bunun çıktısını çok rahat alabilmekteyim. bu insanlar doktoraları bittikten sonra sadece akademide, kendi alanlarında ve dünyada bir avuç üniversitede iş bulabilecek hale geliyorlar. 30-35 yaşında hiçbir ticari/mesai tecrübesi olmayan biri için çok çok kötü bir şeydir bu. ayrıca bu insanlar kendi alanlarında boğulup interdisipliner çalışmalar yürütmedikleri için alanlarını geliştirememekte, kendilerine ve diğer akademik yoldaşlarına/öğrencilerine yeni alanlar açamamaktalar.
herkesin kaçırdığı bir nokta var. akademik kariyer bir iş kurmak gibidir. bir plan dahilinde yapılmalıdır. k-12 * eğitimi gibi zorunlu değildir. bir kariyer ve iş planınız yoksa akademi sadece idealleri olan insanlar için bir yer değildir. herhangi bir iş kurmaktan çok daha zordur çünkü ürün sizsinizdir. tostçu battığında kaşarları ve tost ekmeklerini yiyebilir ya da satabilirsiniz fakat akademik iş planınız düzgün kurgulanmamışsa 42 yaşında annenizin odanıza kek getirmesini ve akrabalarınızla karşılaşmamayı beklersiniz. hayatın gerçekleri vardır, bunun başında para kazanmak gelir ve akademiden para kazanılmaz.
hem herkes ölümüne uzmanlaşacak, hem de bu uzmanlaşmalar genel bir karmaşıklık teorisyle açıklanabilir olacak.
abd de bir merkez var : https://www.santafe.edu/
karmaşıklık konusuna odaklanıyorlar.
meraklısına.
