bir halkıbaşka halklardan ayıran,onun özgün yanını ortaya koyan,yaşayış biçimlerinin,kullanılan aletlerin,inançların,düşünsel ve sanatsal faaliyetlerin,siyasi ve sosyal örgütlenme biçimlerinin tümü. (bkz: sever tanilli uygarlık tarihi)*
batı dillerinde uygarlığın karşılığı olarak kullanılan "civilisation" batı dillerine girişi en fazla 200 yıllık bir geçmişi bulunmaktadır. bu kelimeyi ilk kez kullanan da ünlü iktisatcı marki de mirabeau dur.
uygarlık kendi kendine oluşmuş bir kavram değildir elbette. yaşamını sürdürmek için gerekli olan araçları ve kültürel üst yapıyı da üretmiş olan biz insanların yaratımıdır. insanlık tarihinin uygarlığa geçişindeki temel öğe ise kadınlardır çünkü insanoğlu yabanıl ve yamyam bir toplumdan uygarlık dediğimiz olgunluğa kadınların öncülüğünde ilk adımını atmıştır.
yüce lider atatürk uygarlık konusunda şunu düşünmektedir:
"Ülkeler çeşitlidir. Fakat uygarlık birdir ve bir ulusun yükselmesi için de bu biricik uygarlığa katılması gereklidir." *
"Atatürk'e göre, çağdaş uygarlık batı uygarlığıdır. Fakat bu batılıların veya Hıristiyanlığın değil, bütün insanlığın ortak ürünüdür."**
"Biz batı uygarlığını bir taklitçilik yapalım diye almıyoruz. Onda iyi olarak gördüklerimizi, kendi bünyemize uygun bulduğumuz için, dünya uygarlık seviyesi içinde benimsiyoruz."**
'bir halki baska bir halktan ayiran, onun ozgun yanini ortaya koyan, yasayis bicimlerinin, kullanilan aletlerin, calisma bicim ve yontemlerinin, inanclarin, dusunsel ve sanatsal faaliyetlerin, siyasal ve sosyal orgutlenme bicimlerinin butunu.'
Temelinde toplugömütler
insan derisinden abajurların aydınlattığı odalar olan
Aç çocuk gözlerinin
Çan sesleri gibi rüzgârlarda dağılıp unutulduğu
Bir uygarlık bizimki
Bu yüzden
Kuşku duymadan sevemez kimse kimseyi
Sevinç sınırsız
Mutluluk karşılıksız
Refah, karın ve göz tokluğundan öte bir şey olamaz.
Işıklı vitrinler hiç değil
Ne de dakik işleyen hızlı trenler
Tertemiz caddelerin altı genç kemiklerle örülü
Uygarlık bize daha çok uzak
ilk insandan bu yana
Acı çektirdiğimiz kadar insanı
Mutlu kılmadıkça..
geçmişten günümüze bir toplumun bilim-sanat gibi alanlarda yaptığı çalışmaların toplamı ve daha fazlasıdır.
bir toplumun uygarlık düzeyini kısa yoldan öğrenmek için bir iki şeye bakmanız yeter:
1- kadın: eğer kadınlar inanç özgürlüğü diye yasaklar bütününce erkeklerden aşağı görülüyorsa o toplum uygar değildir.
2- teknolojik ve bilimsel ilerlemeler: eğer bir toplumda yaratılış teorisi ya da akıllı tasarım diyen adamlara akademik ûnvanlar veriliyor ya da peşine insanlar takılıyorsa o toplum acınacak durumdadır.
3- sanat: bir ülkede heykellere, üstelik daha bitmeden, ucube veya ben böyle sanatın içine tükürürüm diyen kimseler yöneticilik yapıyorlarsa o toplum sıçmıştır.
not: örnekler çoğaltılabilir. aklıma ilk gelenler olduklarından bunları yazdım. yoksa daha pek çok unsur ve örnek sayılabilir.
Uygarlık bir bileşkedir. Belli bir ülkede, belli bir anda, insanların bilinçleri üzerinde etki eden maddî ve manevi, entellektüel ve dinsel güçlerin bileşkesidir.
