hegel'e ait bir tanımdır. en kısa yorumuyla şu denilebilir:
"genel'in tutkuları kendi amacı için kullanmasına usun hilesi denebilir "
yine hegel'in kaleminden daha detaylı bir açıklama:
"evrensel esprinin (tinin) bu ilerleyişi içinde devletler, milletler ve bireyler, iyice belirlenmiş olan kendi özel prensipleriyle tarih sahnesinde boy gösterirler. her birinin özel prensibi onun siyasi ana yapısında ifadesini bulur ve tarihi durumunun gelişmesi içinde gerçeklik kazanır. onların bilinci bu prensiple sınırlıdır ve bunun menfaatini kendi menfaatleri olarak görürler, ama aynı zamanda bir gizli faaliyetin, kendi içlerinde çalışan evrensel esprinin, bilinçsiz aletleri ve momentleridirler. bu deruni faaliyet içinde özel şekiller yok olup giderken, kendiliğinde ve kendisi için espri, bir sonraki yüksek aşamaya geçişinin yolunu hazırlar."
buradaki tanımla özellikle şu kısıma dikkat etmek lazım:
"onların bilinci bu prensiple sınırlıdır ve bunun menfaatini kendi menfaatleri olarak görürler"
buradaki "genel" algısı bu yüzden önemlidir çünkü usun (aklın) hilesi kavramında " "genel"in tutkularını kendi için kullanma." durumu sözkonusudur. yanlış anlaşılmanın önüne geçmek için hegel'in tutkulara karşı olmadığını belirtmek istiyorum. şöyle der hegel:
"isteklerden, ilgilerden ve etkinliklerden oluşan bu muazzam kütle (insanların tutkuları) dünya tininin kendi ereğine erişmek, onu bilinç düzeyine çıkarmak ve gerçekleştirmek için kullandığı araçlar ve gereçlerdir."
hegel, insanı eylem olarak tanımlayıp ardından tarihi yapan olduğunu söyler. işte bu tarihi de tutkularıyla yapar. yani hegel tutkulara karşı değildir. aksine hegel kişinin kendinin olmayan tutkuları kendininmiş gibi sahiplenmesine karşı çıkar.
yeri gelmişken hegel'in şu sözünü de hatırlatmak gerek:
