eski türkler'de anneleri ve çocukları koruyan, olumlu nitelikleri bulunan bir ruhtur. yir-sub'un (yer-su; yerin ve suların ruhları) türk topluluklarına yardım etmesi gibi omay-umay da yalnızca çocukları değil, bütün türk boylarını koruyan, onlara kut veren bir varlıktır. bundan dolayı umay-omay, kırgız türkleri'ne göre bol ürün almaya, mal-mülkün artmasına da yardım eder.
"...galiba, tanrı umay, kutsal yer ve su yardımcı oluverdiler..."
anne ve çocukları koruyan bir ruhtur umay.
umay 'ın çocukla beraber olduğunun işareti, çocuğun uykudayken gülmesidir. ağladığı zaman sözzü edilen koruyucu ruhun gittiği düşünülür. çocuk hastalandığında umayı getirmesi için kam çaırılır. çoruhlu, 2002, s.40-41
