Her harfin her yerde aynı okunduğuna bakarsak yazıldığı gibi okunuyor diyebiliriz.
ingilizce'deki "c" harfini örneğin yerine göre "s" yerine göre "k" olarak telaffuz ediyoruz. Farklı telaffuzları daha oluyor. Ama türkçede bu sadece bir tane sesle niteleniyor.
Kelimelerin kısaltılarak söylenmesi ile bu epey alakasızca. Yörelerin ağızlarına göre değişiyor o.
Eklemeli bir dil olduğundan dolayı, yazım dili ve konuşma dili olmak üzere ikiye ayrılan türkçe için; milli maarif her ne kadar "türkçe yazıldığı gibi konuşulan bir dildir" dese de bu demişlik bok yemektir. Yazıldığı gibi konuşulan bir dil yoktur. Bu yasa tüm dil familyasının anayasasıdır.
konuşma dilinde e, i; o, u harfine dönebiliyor evet. ama öyle kelimeler var ki listede ciddi ciddi böyle mi konuşuyorlar diye kendimden şüphe ettim. o kadarı konuşma dili değil de başka bir şey sanki.
türkçe yazıldığı gibi okunur. şimdi demicem veya gidicem şeklindeki günlük konuşmaların doğru olduğunu söyleyen arkadaşlar şu şiiri nasıl okuyorlar!!
sana gitme demeyeceğim
üşüyorsun ceketimi al
günün en güzel saatleri bunlar
yanımda kal.
sana gitme demeyeceğim
gene de sen bilirsin
yalanlar istiyorsan yalanlar söyleyeyim
incinirsin
sana gitme demeyeceğim
ama gitme lavinya
adını gizleyeceğim
sen de bilme lavinya.
şeklinde yazılan bir şiirin;
sana gitme demicem
üşüyosun ceketimi al
günün en güzel saatleri bunlar
yanımda kal
sana gitme demicem
gene de sen bilirsin.
yalanlar istiyosan yalanlar söyliim
incinirsin.
sana gitme demicem
ama gitme lavinya
adını gizlicem
sen de bilme lavinya
böyle okunduğunu söylemek kimse kusura bakmasın ama komik.
hâla olayı karıştıran insanlar var. olay bir kelimenin farklı şekillerde yazılabilmesi değil ki "harf" ismini vediğimiz işaretlerin türkçe'de her koşulda aynı "ses"e karşılık gelmesi.
şiveyle ya da lehçeyle alakası olmayan gerçektir. keza tamamiyle diksiyonla alakalıdır. diksiyon derslerinde öğretilir, her kelime yazıldığı gibi okumaz, çünkü çoğu kelimelerimiz ağızdan kolay çıkmaz ve kulağa hoş gelmez.
"entry girmek" deyimindeki entry kelimesinden anlaşıldığı üzere doğrudur. başka örnek verilirse funclub var, stop jump shut var işte liste uzayıp gider. türkçe o denli değişmiştir yani.