talkan ve curcan katliamları örnek gösterilir.
ancak bütün türk dünyasi talkan ve curcan'da degildi.
ayrica araplar türkler ile savaşıp zorla din kabul ettirecek kadar savaşcı ve teşkilatcı degildi. yalandır.
Başlangıç noktasında bir baskı bir şiddet olmuştur. Yani islamiyetle ilk kez tanışan türk boyları zorla müslümanlaştırılmış olabilir. Lakin iş yayılmaya geldiğinde hiçbir şey zorla yaptırılamaz. Yani bir dini zorla kabul ettirebilirsiniz ama zorla yaygınlaştıramazsınız. ilk islamiyete geçişlerde şiddet ve baskı vardı; ama yaygınlaşma noktasında bi baskıdan söz etmek neredeyse imkânsızdır.
Yaygınlaştırılması noktasında da akıllara türkler neden milli bir inanç olarak gördüğü göktanrı inancından kitleler halinde müslümanlığa geçmiştir ? sorusu akıllara gelmektedir.
baskı olmasa kim bir dini seçer, ayrıca türkler' in zaten inancı vardı. yani kese kese türkler' i müslüman yaptılar şimdi de bize hoş görüyle oldu diye yutturuyorlar, yok öyle bir şey. dinler hoşgörüyle yayılmaz.
Turkler arasinda islamdan önce hristiyanlik ve musevilik gibi dinler yaygindi. Şamanlik medeniyet duzeyi nispeten geri göcebe zumrelerde surdüruluyordu.
Selcuklu ailesi yahudidir mesela. Tarih 11. Yuzyil.
Iki onemli esik var.
1) Esir olarak verildigi taciklerden islami ogrenip gonullu olarak secen satuk bugra'nin karahanli tahtina gecmesi
2)selcuk bey'in ilerlemis yasinda musevilikten islama donmesi ve bugun kazakistan'da bulunan cend sehrinde gayrimuslim turklere cihat ilan etmesi.