Yetistirilme tarzından kaynaklanır. Türk aileler okumuyor, okuyan gençler kendi çabasıyla okuyor. Anlatacak çok şey var ama bu saatte mecalim yok. Kim ne yaparsa yapsın.
türkiye'nin kitap okumamasının kaynağı okur-yazar olmak ile alakalı değil de okur-okuduğunu anlamamak ile alakalı olmalı.
örn: eğitim öğretim hayatında, dünya'da komik ötesi olup acınası; kendi dilinde okuduğunu anlamayan öğrenci sıralamasında ki yeri ve inandığı savunduğu dinin kitabını bile türkçe okumasını engelleyip, inandığı dinin kitabını anlamadan ne anlama geldiğini bilmeden okuması dua etmesi ve bununla sevap kazanacağını, duasının kabul olacağını sanması (anlamadan bilmeden ne olduğu hakkında bir görüşü olmadan) okulda olsa öğretmen kızar, ehliyet sınavında olsa ehliyet alamaz, üniversite de olsa mezun olamaz, uzmanlık sınavı olsa veremez ama cennete gireceğim der) tek sorun bu sanırım.
Efendim bakın ben askerde iken uzman çavuşların dinlenme salonundaki kütüphanede ansiklopedi buldum. Arada okuyordum, yedek astsubayın biri beni gördü, bir şaşırdı bir şaşırdı "askerliği uzattım bu zamana kadar askerde ansiklopediyi bırak 50 sayfalık olsa dahi kitap okuyan görmedim" dedi. Lise mezunu bir tertip de beni ne zaman ansiklopedi okurken görse küçümseyen bir bakış atar ve "bırak şu saçma şeyleri, bir daha bunları okurken görürsem yırtar atarım" derdi. Bölüğün uzmanına gittim "komutanım izninizle kitap getirtebilir miyim dışarıdan" dedim de bana kitap okuyup ne yapacağımı söyledi, vakit kaybetme bu tür şeylerle diye de ekledi. Demem o ki efendim bu önerme oldukça doğru. Kitap okuyanı, okumayı küçümsüyor millet.
okumamak genetik hafızaya işlenen bir korkunun inkar ediliş biçimidir.
cehalet mutluluktur sözünde gizlenen gerçek de bu korkudur.
korku belki de utanç şeklinde yaşanıyor (utanma da bir korku biçimidir ve utanma sadece ahlak olgusu ile ilişkili bir durum değildir) ve bu utanç için sığınılacak liman bilmemek olmalı.
bilmiyordum demek; cehaletin en güçlü savunma kalkanıdır. cehalet bir utanç olmaktan çıkıyor.
yazık ya bilmiyor hoş görüşü, ceza da hafifletici sebep...
oysa insan ne kadar okursa o kadar cahil ve bilgisiz olduğunu anlar.
anladıkça genetik hafızasında gizlediği yok saydığı unuttuğu-unutmaya çalıştığı korkularını yaşar.
düşmekte olan bir uçakta ve öleceğiniz kesin olan bir ortamda sakinleştirici-uyuşturucu alıp sızmış uyumayı mı tercih edersiniz yoksa uyanık bilinçli olarak ölüme gitmeyi mi?
işte, yaşamda ölüme yok oluşa giderken genetik hafızanızda olan yok oluşlar ölümlerin bilinci ile mi gitmek istersiniz yoksa hiç bilmeyen okumayan anlamayan farkında olmayan bir bilinçle mi?
güya okumuyorlarmış ama dün bir avm'ye gittim ve o kadar çok kitap okuyan varmış ki kitapla bekliyorlardı. yazara imza attıracaklardı galiba. insanların insanları bilmeden yargılamaktan vazgeçmesi gerektiğini düşünüyorum. alt kat insanlarla doluydu. hele konser olsa full dolu olurdu sanırım. karantina isimli kitap yazarı geldi sanırım.
aslında insan doğası düşünce sistemi inkar üzerine kurulmuş desek yanlış olmaz.
insanın yazıdan önce de kendi etkisi dışında gelişen-oluşan durumlar sonunda yaşadığı büyük yok oluş, kıyım, kıyametler, ölüm ve şiddetler insanın genetik hafızasına korku fobi olarak işlenmiştir.
yazının icadı ile bu yok oluş kıyametler kayda alınmaya başladı (örn: din kitapları nuh tufanı vb) ve tarih yazıtlar kitabeler mimar sanat da (örn eski mısır, helenist kültür) ortaya çıktı.
aslında okumamak bu genetik hafızada işlenen büyük yıkım yok oluş korkularının da etkisi (inkar etme yok sayma unutma gibi savunma mekanizmalarının tetiklemesi) ile oluyor.
uğursuzun ismini ağzına alma, kötü konuşma başına gelir, ağzından çıksın koynuna girsin vb söylemler halk deyimleri buna örnektir.
özellikle büyük salgınlar (veba vb) barbar istilaları ile yaşadığı büyük yıkım ve ölüm yok oluşların etkisi batıda kilise hakimiyetinin bitmesi ve rönesansı tetiklemesi olmuştur. bunda da etken yine inkar ret etme diyebiliriz ki; din erkine inanç biçimine (dikkat! tanrıya değil. öyle olsaydı protestanlık normonluk vb inançları doğmazdı) tanrı her şeye kadirse buna neden izin verdi tepkisiydi.
bir bakıma inancı güncelleme yoluna kendine göre uygun hale getirme yolunu seçmiştir.
aslında acı olan insanın kendisinden başka hiç bir olgu onun için bir anlam ifade etmiyor olması. bir virüs ve bakteri formunda yaşayan insan için tek amaç vardır; çoğalmak ve bu çoğalmayı hakimiyeti sağlayacak alanlara sahip olmak...
yaşamda aklınıza gelen sosyal yaşamın tüm araçları din hukuk kimlik kültür yurt vb kutsal şeyler insan için bir araçtır ve bunlar insan yaşamı çoğalması hakimiyeti için araçtır.
örn:din.
aynı dinden olsanız bile çıkarı için tehlikeli olan en ufak bir nüans farkında yaratıcı tanrı allah olgusunu değersizleştirir anlamsızlaştırır ve sizi ya da karşınızda ki insanı dinsiz yapabilir.
zaten insan bencilliği vahşiliği ve doymazlığı din-tanrı olgusunu antropomorfik bir (insana benzeyen insan odaklı) yapıya döndürüp, cennet olgusunu erkek huri (kadınsa nuri) biçimde empoze etmesi, cehennem olgusunu işkence olarak betimlemesi yanında, bu dünyadan soyutlayıp başka bir evrene yıkması vb örneklerde olduğu gibi dini tanrı katından alıp insan katında yeniden var etmesi (mezhepler tarikatlar cemaatler her inançta) bunun delilidir.
