öyle sanmamızı istedikleri için öyle sanıyoruz ama ismet inönü üstün başarı göstererek bizi savaştan korumadı. hitler istemediği için savaş girmedik bu kadar basit. eğer hitler, türkiye de cephe açılmasını uygun görseydi üzerimizden geçerdi ve kimse engelleyemezdi biraz realist olalım. adam hesap kitap yapmış, türkiye ye saldırıp ne yapacaz demiş? işe yarar sanayi yok, gelişmiş yol yada demiryolu ağı yok. maden var ama işelemek zor, yeryüzü şekilleri savaş için zor ve yıpratıcı olduğu sonuca varmış ve ilişmemiştir.
zannımca hitlerin o zaman ki şartlarda türkiye den geçmektense güçlü müttefiki rusyayı saf dışı bırakmak istemesidir. daha yeni savaşdan çıkmış bir millet; erzak yok, silah yok, cephane yok en önemlisi erkek yok. öyle bir şey olsaydı büyük sıkıntı olurdu. allah korumuş diyelim ve geçelim efenim.
aslında girdik, şöyle savaşın sonlarına doğru yılını tam bilmiyorum ama "gelin ata binmiş ya nasip demiş" mantığıyla, asker desteği falan vermedik sadece formaliteden bir savaş ilanı yaptık, belki bizim payımıza da bir şey düşer amerika ve rusyanın dümdüz ettiği almanyadan diye.
neticede düşmedi.
demek ki ne yaparsan yap sistemin dayadığı şeyleri beyinlerden sökemiyorsun. almanya ile savaşa gireceğimizi kim söyledi? niye müttefik oluyoruz? almanya rusya gibi bir ülke ile anlaşmasını bozup adamlara dalabiliyorken, seni müttefik olarak yanına çekmek istediğini kim söyledi? hitler in türkiye ye saldırmamasının tek nedeni, hiç bir getirisi olamayacağı gibi zaman, asker ve lojistik israfı olacağını düşünmesidir. hitler türkiyeye niye silah verip savaştırsın? elindeki onca savaş gücüyle, edirneden girip karstan çıkıp gitmesine mani olan şey türkiye istilasının israf olacağı düşücesidir.
ikinci dünya savaşı çıktığı sırada türkiye de yönetimde olan çoğu insanın en azından balkan savaşları ve birinci dünya savaşını görmüş olmasıdır. bence iyi bir karardır.
ülkenin geri kalmışlığını göstermeyen durum olmakla birlikte politik olarak savaşın sonlarına doğru girmiştir.
(bkz: isviçre)'nin ikin dünya savaşına katılmaması
Devlet her girdiği savaşı kaybettiği için korkmuş olabilir yine kaybederiz biraz daha toprak gider diye. Çünkü kurtuluş savaşına kadar tam bir looserdik. Savaşa girsek işgale ve büyük yıkıma uğrarırdık ama zaten dandik ülke o kadar koymazdı sonunda almanya fransa yada diğer avrupa ülkeleri gibi iyi bir demokrasi yada ekonomik güç olabilirdik. Adalarda bizde kalırdı.
Her savaşa girmek zorunda olmamamız. Zaten 20. yüzyılın başlarında yeterince gencimizi savaşta kaybetmiş olmamız. Elde yok, avuçta yokken böyle maceralar aramanın hiç mi hiç aleminin olmaması.
