bu sadece akepe ile ilgili bir durum değil. ta osmanlı'dan miras kalan bir şey. avrupa'nın dibinde rönesans'tan ve reform'dan mahrum bırakıldık. sırf bir hanedanın sikinin keyfine anadolu geri bırakıldı. matbaa'nın çok geç gelmesi bile bunun kanıtıdır.
türkler emperyalizme karşı savaşsa da içlerindeki yobazları tam olarak silemediler. halbuki fransızlar ihtilal yaparak bunu halletmişlerdi.
türk insanının kurnaz olması da büyük bir etken. zeka geriledikçe kurnazlaşır. türklerin düşünmeyi reddedip inanca sıkı sıkıya bağlı olması da zekanın gelişmemesine neden oluyor. beyni ne kadar kullanırsan o kadar gelişir. bu halk farkındalık sahibi değil o yüzden.
hala hacı hoca ve üfürükçü takımının kol gezmesi de islam yüzünden. kim ne derse desin. islamın dogmaları da gelişmeye engel oluyor. korkunun olduğu yerde özgürlük yoktur. gelişim için özgürlük şarttır. saçma sapan gelenekleri de buna dahil edebiliriz. türkiye'nin modernleşmesi ve düzelmesi, inancın ve geleneklerin etkisinin azaltılmasıyla mümkün olabilir ancak. kısacası bu ülke irrasyonel (akıl dışı) şeylerden kurtulmalı.
Avrupada ortaçağda papazlar herseye karışıyordu. Reform yaptılar. Papazları gerçek görev yerleri olan ibadethaneler ve mezarliklara yolladılar.
Krallara karşı Fransız ihtilali gibi bir toplumsal hareket de olmadı. Bu ortadoğuda olsa olsa iran islam devrimi, morsi, humeyni falan olur.