ATV de Kenan Işıkın sunduğu yarışma programında bir soru soruldu
-Türkiyede yapılan ilk Türk uçağının adı nedir?
Doğrusu merak ettim Türkiye de uçak yapıldı mı acaba diye? Yakın tarihimize o kadar ilgili olmama rağmen hatırlayamadım, küçük bir araştırma yaptım ulaştığım bilgiler çok ilginçti
insanoğlu balık hafızalıdır olup biteni çabuk unutur ara sıra hatırlatmak gerekir derler;
Türk gençleri, ilk uçağı yapan Wright kardeşleri bilsin öğrensin, ama buna karşılık Vecihi Hürkuş ve Nuri Demirağı öğrenmesin olur mu?
Küçük bir not düşmek istiyorum Türk evladı atasını tanımalı. Türkiye de kurulan ilk uçak fabrikasını ve iki güzel insanın öyküsünü anlatacağım.
"ilk Türk uçağını yaptığım zaman yani 1924te, bugünkü dünya havacılık sektörünün yüzde 80i henüz doğmamıştı. Mesela yalnız Almanyayı ele alarak, teşekküllerini yakinen tanıdığım birkaç firmayı esas alayım. Rohrbahr, Bavyera, heinkel, Arado, Fokkewulf, Fisler, Klemm gibi birçok fabrikalar 1925den sonra kurulmuşlardır ve bugün de dünyanın en vasıflı en mükemmel ve üstün vasıflı tayyarelerini inşa etmek kabiliyetini göstermişlerdir. -VECiHi HÜRKUŞ-"
"Mademki bir millet tayyaresiz yaşayamaz, öyleyse bu yaşama vasıtasını başkalarının lütfundan beklememeliyiz. Ben bu uçakların fabrikasını yapmaya talibim." Avrupadan Amerikadan lisanslar alıp tayyare yapmak kopyacılıktan ibarettir. Demode tipler için lisans verilmektedir. Yeni icat edilenler ise bir sır gibi kıskançlıkla saklanmaktadır. Binaenaleyh kopyacılıkla devam edilirse, demode şeylerle boşa vakit geçirilecektir. Şu halde Amerika ve Avrupanın son sistem tayyarelerine mukabil, yepyeni bir Türk tipi vücuda getirilmelidir.
Türk tayyaresini kendi elleriyle yapmalıdır. O halde bu yaşam vasıtasını başkalarının lütfünden beklememelidir. Size katiyen söylüyorum 10 seneye varmadan biz, bütün tayyarelerimizi motorlarıyla beraber, en küçük vidasına kadar baştanbaşa kendimiz yapacağız.-NURi DEMiRAĞ-
Peki, bu Nuri Demirağ kimdir? Atatürkün sağlığında Türkiyenin en zengin kişisiydi. Ülkenin baştan sona demiryollarıyla döşenmesinde büyük hizmetleri vardır. Bundan dolayı Atatürk, ona Demirağ soyadını vermiştir.
Mustafa Kemal Atatürk havacılığa büyük önem verirdi. Cumhuriyetten hemen sonra havacılık gelişmelerini incelemek ve araştırmak için Avrupa ülkelerine heyet gönderdi.
Altı uzmandan oluşan bu heyetin üyelerinden biri ilk pilotlarımızdan Vecihi Hürkuş idi.
Vecihi Hürkuş geziden döndükten hemen sonra projelerini gözden geçirmiş ve ilk Türk uçağını inşa etmeyi başarmıştır. ilk uçağın adını VECiHi K-6 koymuştur Bu uçakların devamı da gelmiştir.
Nuri Demirağ ilk uçak mühendisimiz Selahattin Alanı ortak ederek uçak inşa etmeye başladı. 17 Eylül 1936 Beşiktaş ta bir ARGE atölyesi açarak işe başladı. Nuri Demirağ NU.D 36 (1940), NU.D 38 (1944) yıllarında Türk malı uçaklar yapar.Bu uçaklar Amerikan yapımı uçaklarla boy ölçüşebilecek niteliktedir.
THK, Beşiktaş'taki fabrikaya ilk olarak 65 adet planör, sonrasında 10 adet başlangıç eğitim uçağı sipariş etti. Planörler, 1937-1938 yıllarında tamamlanarak teslim edildi
Nuri Demirağ'ın Beşiktaş'taki fabrikada yapılan ve hiç bir bozukluk göstermeden başarılı uçuşlarına devam eden uçakları, Türkiye'de olduğu kadar yurtdışında da büyük yankılar uyandırmıştı. Hele çift motorlu, barışta yolcu uçağı, savaşta istenildiği zaman eksiksiz bir bombardıman uçağı görevini yerine getiriyordu
Türklerin kendi uçaklarını kendilerinin yapması belli başlı uçak fabrikalarını endişelendiriyordu. ingiliz ve Almanlara göre Amerika'nın endişeleri daha büyüktü.
Ancak Atatürk öldükten sonra bu alana ilgi azalmış devlet desteğini çekmiş Amerikaya -Türkiyeye uçak satması için- ön ayak olan kişi Ahmet Emin Yalman Acenteliğidir.
1939'da THK, sipariş ettiği 65 adet uçak zamanında teslimat yapılmaması gerekçeleriyle sözleşmeyi feshetti. Ne gariptir ki THK' nın almadığı bu uçaklar 16.000 uçuş yapar, senelerce uçar ve bir tek kaza dahi olmaz.
1941-44 yılları arasında ABD Türkiyeye 95 milyon dolarlık savaş malzemesi vermiş ABDden gelen malzemelere bir bedel ödenmemesine rağmen bu malzemelerin bakımı için her yıl bütçeden 400 milyon TL aktarılır
ABD Yalmana uçak sanayi konusunda temsilcilik verir. Ne hikmetse yakınlarının acentesi olduğunu bile bile Fransızlarda Yalmana acentelik verir.
Bu acenteliğin uçaklarını alıp da Nuri Demirağın uçaklarını almayan 1949 Hava Kuvvetleri Komutanı şu vahim sözleri söyler:
Amerikan yardımından bedava uçak almak dururken uçak fabrikanıza sipariş verirsem yarın bu millet beni asar.
1920li ve 1930lu yıllarda büyük fedakârlıklarla elde edilen savunma sanayi imkan ve kabiliyetleri kaybedilmeye başlanmış ve yurtiçi siparişleri azalmış ve tüm bunlardan dolayı askeri fabrikalar ve sivil teşebbüsler 15 Mart 1950de ki kanunla kapatılmıştır.
Nuri Demirağ , uçak sanayinde destek görse veya önü kesilmeseydi, Türkiye ekonomisi, globalleşme sürecinin neresinde olurdu acaba?
doğup büyüdüğüm, yaşadığım, sevdiğim ama hergün biraz daha inancımı yitirdiğim, yitirildiğim güzel ülkemin ne yazık ki güzel bir özeti. keşke böyle olmasa.
türkiye de hiç bir başarı cezasız kalmayacaktır.Çünkü burası türkiye.
Üniversite 4 yıl okursunuz, saçma sapan işlerde zorunlu olarak çalışırsınız.
30 yıl bir dükkanda çalışırsınız eve ekmek götürmek için, siz değil dükkan sahibi zengin olur, saygı ona duyulur.
3 kuruş için bu ülkede çiftcilik yaparsınız, beklersiniz ve devletin hiç bir yardımı gelmez.
Orduda teröristle çarpışırsınız, bu millet rahat uyusun diye nöbet tutarsınız devlet ve yandaşları askere hain der, dağda askere kurşun sıkan teröristin ifadesiyle paşalar içeriye alınır.Darbeciliğe bile bir saygı olur fakat kendi askerini öldürdü, cami bombaladı demek şerefsizliktir.
bir alanda başarılı olmak için ne kadar uğraşırsanız uğraşın, isterseniz kıçınızı yırtın, günün birinde, aslında sizin tırnağınızın ucu olamayacak -torpilli- biri gelir, sizin önünüze elini kolunu sallaya sallaya geçiverir. öyle kalakalırsınız. verdiğiniz emek ve çaba ahan da böyle cezalandırılır'ın kısacası.
memlekete üç kuruşluk faydası olmadan, düşüneni ve üreteni kendisine rakip görüp eleştirmenin ötesinde; yeren, nitelikleri itibarı ile değil; dayı-amca desteği ile hasbelkadermakam ve mevki sahibi olmuş, amirlerine yalakalık edip, taşak okkalama sayesinde bu makam ve mevkiyi koruyabilen, haris, haset ve hiyanet dolu insanlardan gelmiştir.
bu tip insanların en belirgin özelliği;
ne için yaşadıklarının değil, nasıl yaşadıklarının önemli olmasıdır. en ağır hakaretleri edip, en onur kırıcı sözleri de söyleseniz etkilenmezler zira, kişilikli insan olma erdemi onlar için hiç bir anlam ifade etmez. bir kene misali, başkalarının ürettikleri kanla beslenir ve bir kene gibi kansızlıktan geberip giderler.
