almanların son imla kılavuzunu 1900'lü yılların başın da hazırladığını düşündüğümüzde neden bu kadar eleştirildiğini anlayacağımız kurum.
üniversiteden sonra ilk girdiğim işte öss ve oks ** testlerinin hazırlanışı ve basımından sorumluydum. elimde 3 adet imla kılavuzu ile yazım yanlışlarını kontrol eder dururdum. niye mi öss'de adam yayınlarının imla kılavuzu geçerli idi oks de tdk'nın. ki her sene yenilendiği için onun da son baskı olması gerekir. ve yanlışlıkla 2004 basımına baktığımda bir kelimenin son basımda farklı yazıldığını farketmeden yazım yanlışı sorusunu onaylayıp gönderdim baskıya. e noldu sınav uygulandığı gün telefonlar susmadı bu soru çift cevaplı diye. bu tarz basım işlerinde en kötü şeydir çift cevaplı soru ...
her sene imla kılavuzu hazırladıkları yetmezmiş gibi bir de teknolojiyi geriden takip edip ülkemize 1990 civarı girmiş fotokopi'ye tıpkı çekim'i 2000 yılında karşılık olarak ürettiler. mantık güzel kelime güzel ama o fotokopi dile yerleşmiş. neyle kazıyacaksın o sözcüğü şimdi dilden?
siyasi emellere alet olup sistemi değiştirildikten sonra bürokrasiden başka bir halta yaramayan bir kurum olmuştur başlangıçtaki amacı ile şimdiki amacı arasında dağlar kadar fark vardır. her gelen hükümetin kadrosunu rahatça yerleştirdiği kurumlardan birisidir.
yeni "online türkçe sözlüğü" ile kendisinden beklenenden çok fazlasını yapmış kurumdur, an itibariyle gönülleri fethetmiştir. sözlükte kelimenin kökeni, cinsiyeti, ingilizce, almanca ve arapça karşılığı var. oha. *
türkçe kelimelere karşılıklar 2008 kılavuzu hazırlayan kurumdur. bu kılavuzda önerilen bazı karşılıklar şunlardır:
ideal: ülkü
idealist: ülkücü
görünce ilk tepkim "siz beni güldürdünüz, Allah da sizi güldürsün" oldu.
kitapçığı hazırlayan sevgili hocalarım, soruyorum: ideal kelimesi bugün türkçe'de hem isim hem sıfat olarak kullanılırken, sadece isim olarak kullanılan ülkü kelimesi nasıl yeterli görülebilir? mesela;
"ideal eş" tamlamasını önerdiğiniz kelime ile yapalım mı? yapalım madem, buyurun: "ülkü eş" oldu mu?
ayrıca idealist'e karşılık olarak kullandığınız "ülkücü" kelimesi yakın siyasi tarihimizde belirgin bir kesimi ifade ettiğinden asla kabul görmeyecektir. siz kavrulmuş fındık yerken yaptığınız toplantıda "bunu da böyle yazalım geçsin gitsin" demiş olabilirsiniz, ama emin olun ki kavrulmuş fındık bile gülmüştür size.
bununla birlikte çabalarınızı hepten boş, anlamsız ve başarısız bulmamaktayız. ancak biraz daha insaf, özen ve gayret beklemekteyiz.
''Türk Dil Kurumu, dilin ne olduğunu pek kavrayamadığı için, dilin psikolojik bir olgu olduğunu pek düşünmediği için dilin kanını temizlemek gibi bir yol tuttu. ilimi bilim yaparken de ilim'in önüne bir 'b' koydular. Aslında bilim diye ayrı bir şey yoktu. Hatta zaman zaman uydurma sözcükler getirdiler. Betimleme diye bir sözcük uydurdular; 'bet' diye bir kök yok ki betimleme olsun. Yani Türk Dil Kurumu belli bir bilinçsizlik düzeyinde, dili biraz daha karmaşıklaştırdı. neyse ki toplumun sağduyusu dili bugüne kadar çok sağlam bir biçimde getirdi, geliştirdi. Bugün Türk dili bana kalırsa herhangi bir Batı dili kadar yetkin bir dildir. Bu halkın kendi üretimidir. Türk Dil Kurumu bence burada geçen trene düdük çalmaktan başka, hatta ayak bağı olmaktan başka bir şey yapmamıştır.'' (kaynak: afşar timuçin'in bir paneldeki konuşması)
12 Temmuz 1932'de Atatürk tarafından kurulan, amaçları "Türk dili üzerinde araştırmalar yapmak ve Türk dilinin güncel sorunlarıyla ilgilenerek çözüm yolları bulmak" olan kurumumuz.
80 darbesiyle birlikte kendini kaybetmiş kurumlardandır.
kendilerini mustafa kemal'in türk dil kurumu'nu devam ettirmekle yükümlü hissetmiş kimi dilciler tarafından dil derneği kurulmuştur. fazlaca ideolojik olduğundan pek yanaşılmasa da kimi genç dilciler tarafından saçmalamaz en azından yeni tdk gibi.
artık türk dili konusunda tek otorite değildir yani tdk. ösym dediğimiz, ne denirse densin, türkiye gençlerinin geleceğini yüzde yüz etkilemekte olan kurum da dil derneği
gibi ömer asım aksoy'u kılavuz olarak görmektedir; dolayısıyla "tdk, türk dilinde tek otoritedir." yargısının peşinde olmak gülünç olabiliyor.
mevcut durumda türk dilinin ihtiyacı ise (mümkünce, ideolojik olmayan)bir dil akademisidir.
bazı eksikliklerine rağmen koyduğu kurallara riayet* edilmesi gereken kurum.
zira dil konusunda tekel olmazsa, her kafadan bir ses çıkarsa toplumun önemli ögelerinden biri bozulmuş olur. bu da o toplumun geleceği adına iyi bir şey değildir.
şahsi fikrim şudur ki;
körü körüne eleştirmek yerine ortaya konulan emeğe saygı gösterilmeli ve nasıl geliştirebiliriz diye üzerinde kafa yorulmalıdır. çünkü dil hepimizin...
başkanı prof. dr. şükrü haluk akalın; kenan doğulu'nun; eurovision şarkısı hakkında yaptığı:"türkçe söylemek geri kafalılık, daha çok kesime ulaşmak için ingilizce söyleyeceğim" lafına binayen; "kenan bey daha çok kesime ulaşmak istiyorsa çince söylesin?" diye cevap vermiş, kenan doğulu'yu "kem, küm"leriyle başbaşa bırakmıştır.
ekstra olarak; kısa mesajlarda türkçe karakter kullanmanın daha pahalı olmasına karşı açtıkları ve sürdürdükleri altı yıllık davayı nihayet kazanmışlardır.
5 yıldır verdikleri hukuk mücadelesini kazanıp cep telefonunda türkçe karakter içeren kısa mesajların artık yarı yarıya daha ucuza gitmesini sağlamış devlet kurumu.
son iki döneminde hiçbirşey yapmayıp sadece maaş yiyenlerin görev aldığını düşündüğüm kurum. dünya hızla değişiyor ve bu hıza ayak uydurmak için yeni sözcükler üretilmeli fakat bu nadide kurumdakiler oturup maaş almaktan başka birşey yapmadıkları gibi dili de kirletmekteler.
(#2164922)
zamanında bilgisayar, buzdolabı gibi güzel karşılıklar bulan ve bunları dilimize ince hareketlerle yabancı karşılıkları yerleşmeden sokan kurum şimdilerde yabancı kelimelere karşılık bulmayı bırakın kendi imla kılavuzlarında yüzlerce hata ile türk halkını yanıltmaktadır. **
ne iş yaparlar (!) hala anlamış değilim.
anadoluda yerel ağızlarda yüzlerce özgün kelime var ve onlarcasının da anlam olarak standart türkçe'de tam karşılığıda yok.
bilgi edinme formu vasıtasıyla sözlüklerde bulamadığım fakat türkçe olan bir kelimenin anlamını-nerden estiğini filan sormuştum geçen gün. bugün cevap gönderdiler.(3 gün içinde cevap alabiliyormuşuz, güzel)
ha bilmiyorlarmış o ayrı. bu kelime de soyadı olarak kullanılıyor. ilginç. yine de teşekkürler saolun.
ankara daki binalarının içerisinde insanların olup olmadığını merak ettiğim kurum. ya bu bina perili köşk misali terk edilmiş ya da tdk çok çalışıyor ve ben uzayda yaşadığım için çalışmalarının farkına varamıyorum. yazık, perişan ettiniz güzelim kurumu.
konuşma dilimize zerre kadar katkısı olmadığını düşündüğüm bütün derdi türkçe sözcüklerin tarihiyle alakalı araştırmalar yapmak olan -ki böyle olmasa bugün bu dil bu hale gelmezdi- yozlaşmış bir kurumdur.
arapça farsça kelimelerden arınmalıyız şeklinde gelişen türk-i basit akımı bile bu gidişe dur diyemedikten sonra (ta 16.yyda ortaya çıkmıştır) bugünkü ingilizce kelimeler gelmesin dile girmesin biz yerine bir şeyler uyduralım çabası haybeyedir.
ilk önce rtükle oturup halleşmeli ve yayın organlarındaki yanlış kullanımların düzeltilmesi için ortak çalışmalara başlanmalıdır
aa evet bir de şu "bilgisayar dili" dedikleri her makalede dert yandıkları olay için geçmiş ola halkın benimsediği hiçbir üslup,benimsediği diğer kelimeler gibi dilden atılamaz.
24 agustos 1936 yilinda kurulmus, turk dilinin oz guzelligini ve zenginligini meydana cikarmak, onu dunya dilleri arasinda degerine yarasir yukseklige eristirmek amacini kapsayan kurumdur.
