ölünün doğrudan toprağa verildiği, üzeri genelde kubbe ile örtülü, kare ya da çokgen yapılardır. islam dünyasının bilinen ilk türbesi, samanoğlu ismail bey türbesidir. buhara dadır.
Bazı din adamlarının ve devlet büyüklerinin mezarlarının bulunduğu oda ya da ev şeklindeki yapılardır. Bazı kişiler buralarda mucize olduğunu düşünüp dilek tutmayı da ihmal etmezler , tabi ki ne kadar doğru olduğu da tartışılır.
hayatını islam'a vakfetmiş büyük zatların mezarları olan yerlerdir. ziyaret edilmesinde ölümü hatırlamak gibi menfaatler vardır.
öte yandan sanılanın aksine, büyük zatları vesile kılarak allah'tan bir şeyi talep etmek şirk değildir. hatta ve hatta, kişi ''ey falanca, bana şunu nasip eyle'' derse ve aynı zamanda bunu kendisine allah'ın nasip edeceğine inanırsa küfre düşmüş olmaz. çünkü o kişinin de bir ruhu vardır; salihlerin ve evliyaların ruhu insanları işitir ve allah'a bu insanlar için dua ederler. allah'ın bu salihlerin hürmetine duayı kabul etmesi umulur.
bu şirk değildir zira bu dua, yalnızca allah'ın vesile kıldığı bir sebeptir. her şeyi yerli yerinde yapan ise ancak allah'tır. peygamberler de ''sebeplere yapışın'' diyerek bunu tasdik etmiştir.
nitekim hz. peygamber de ''önceden yaşamış salih zatların hürmetine...'' diyerek dua ederdi misal olarak. ''işiniz sıkıştığında ölülere gidiniz'' diye de bir hadis-i şerif mevcuttur, kimine göre sahih, kimine göre sahih değildir.
ehli sünnet alimlerinin tümüne göre ölüden bir şey istemek caiz olup, islam alimleri içinde yalnızca ibni teymiyye bunun haram olduğunu söylemiştir. kendisi de pek hazzedilen bir alim değildir zaten, bid'at ehlindendir.
eski din büyüklerinin dine yaptıları hizmetleri bilerek, değerlerini bildiklerini onları kabir başında ziyaret ederek gösteren insanların yaptığı eylemin merkezidir.
gerzekçe batıl inançlara sapmayıp, türbede yatanın kendinden değilde kudsiyetlerinin hatrı için mevla dan istemesini bildiği sürece türbe ziyaretleri iyidir.
örnek: Allah ım bana şu şahsın hürmetine dileklerimi kabul et. (doğru)
x bana şunu şunu ver dileklerimi kabul et. (yanlış)
sözlükte de uktelerde ismine bolca raslanir, nedense dolduran da yoktur.
cogunlukla kadinlarin ziyaret ettikleri mekandir, hiristiyanlardan gecmis bir adet olan mum yakma kültürüde ayrica bu bölgelerde uygulanir, genellikle her mezarligin yakininda bulunur.
ayrica orada yatan sahisa dua ederken, dilekler oradaki kisiden degil; direk allah´dan dilenmelidir, o kisiden sadece kisinin kendisi icin O´na yalvarmasi istenir ki; bu sekilde de inanan arkadaslarin allahlarina sirk kosulmus sayilmamasi gerekir.
bu yerlerde ayrica dilek havuzu, dilek agaci, dilek kuyusu gibi bir cok nesneler de bulunur. ne icin var oldugu ise herkesin kendi fikridir.
osmanlı ya da islam mezar yapısı. selçuk mezar yapılarına kümbet, başka kültürlere ait olanlara ise anıt mezar, mausoleum gibi isimler verilir. türbenin ayırıcı özelliği, genellikle çokgen planlı ve kubbeli oluşudur.
kendini müslüman zannedenlerin bez parçalarından ya da en fazla kemiklerden medet umdukları* mekanlardır. son zamanlarda anıtkabir ile karşılaştırılması en hafif tabiri ile aymazlıktır; zira anıtkabir in sembollerini bilmemek buna sebep olabilir. sözkonusu aymazlar için ve ibret-i alem için;
(bkz: sikisinca grup halinde anitkabir e kosan bunyeler)
islam mimarlığına özgü mezar yapılarıdır. genelde devlet büyükleri ve ünlü kişilerdir bu türbelerde yatan insanlar. türbeleri diğer mezarlardan ayıran özelliği ise çokgen planlı ve kubbeli oluşudur.
kadınların içindeki topraktan alıp suya karıştırarak içtikleri, kurdele tülbent bağladıkları, para gelsin diye çantalarını üstüne sürdükleri, kimseye yarar veya zarar veremeyecek olan mezar.
