bir halk kahramanı olan Köroğluna ait söz...hepsini yazayım tam olsun bari
Benden selam olsun Bolu Bey'ine
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından kalkan sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidir.
Düşman geldi tabur tabur dizildi
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfek icad oldu mertlik bozuldu
Eğri kılıç kında paslanmalıdır.
Köroğlu düşer mi yine şanından
Ayırır çoğunu er meydanından
Kır at köpüğünden düşman kanından
Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır
fitille ateşlenen, namlu ağzından doldurmalı yivsiz tüfek 1500'lü yıllarda kullanılmaya başlanmıştır. tüfeğin ağzından içeriye bir miktar barut dökülür ve bir adet kurşun gülle içeriye harbi ile itilir. tetiğe basılınca, sürekli kor halinde yanar durumda olan bir ip parçası/fitil folyo deliğine girer ve tüfeği ateşler.
tüfek yivsiz olduğu için kurşun güllenin nereye gideceği bilinemez. çünkü yerçekimi vs. yüzünden dünyamızda mükemmel bir gülle dökmek mümkün olmadığı için, illa ki güllenin ağırlık merkezi değişken olacaktır. dolayısıyla gülle namludan çıktıktan sonra ağırlık merkezi istikametinde sapacaktır. aynı kural şu anki ateşli silahlar için de geçerlidir. ancak bu sapma etkisi yivin icadı ve bunun mermiye aktardığı dönme etkisi sayesinde bertaraf edilmiştir.
bu silahlar 1500'lü yıllar itibariyle savaş meydanlarında yerini almış ve saflar halinde vole atışı yapılarak kullanılmış ve oldukça etkili olmuşlardır.
atlı step kavimlerinin savaş meydanları üzerindeki hegemonyası böylece son bulmuş ve yepyeni bir çağ açılmıştır. bu çağda artık en iyi piyadeyi yetiştiren taraf, harp meydanlarında üstün gelmeye başlamıştır. en iyi piyadeyi yetiştirenler de elbette roma kültür mirasının takipçileri olan batı avrupa devletleri olmuştur. vakti zamanında da roma, devrinin en iyi piyadesini(roma lejyonları) yetiştirirken atlı step kavimleri tarafından yıkılmıştı.
