"bugün öğleden sonra saat ikiden itibaren eşyayı suçlamaya başladım. önce üzerinden kalkmadığım divan-yatak suçlandı. sonra tavan ve en sonunda banyo-tuvalet. bütün düşüncelerimi emip bitirmekle suçluyorum sizleri. bütün hayallerimi sömürdünüz. gene de doymadınız. büyük ve güzel şeyler yaratmama yardımcı olmadınız. büyük bir sağırlıkla, kahredici bir dilsizlikle sustunuz güzelliklere. geri istiyorum hapsettiğiniz duygularımı, düşüncelerimi. hepinizi mahkemeye veriyorum: tahliye davası açıyorum. ne diyorsunuz? bize bir şey vermedin mi diyorsunuz? ne yapmışım? duyulmuyor, hızlı söyleyin. gülerim saçmalarınıza. hiçbir güzellik vermemişim onlara. tavan diyor ki gözler ile benim köşelerimi birleştirdin sadece. köşegenlerimin kesim noktasının elektrik kordununa uzaklığını hesapladın. banyodaki fayansları da saymışım sadece. yarım fayansları çıkarmışım, ikiye bölmüşüm. hepiniz yalan söylüyorsunuz. ben. ben kant gibi düşünmek istiyordum. kelimelerle uğraşıyordum ayrıca. evet, diyorlar hep bir olup: kelimelerle uğraştın. kelimeleri bölüp durdun: eisen-stein; demir-taş, ein-stein; tek-taş, victor-mature; muzaffer-kamil. bunlarla geçirdin vaktini. önsözler okudun hayalinde: bize yeni bir şey öğretmedin. kaybettin. mahkemeyi de mi kaybettim? mahkemeyi de kaybettin. mahkeme masrafları, ücreti vekalet filan da bana mı yıkıldı? hepsi sana yıkıldı. ben mahkemede sevimli görüneceğimi sanıyordum, benim bu kadar kayıp içinde olmamdan utanırlar da beni daha çok severler sanıyordum. aldanıyorsun. burası mahkeme: düşkünler yurdu değil. sakın kıyameti koparmaya kalkma: mahkemenin manevi şahsiyetine hakaretten de mahkum olursun.
bir insan eşyayı da suçlayamazsa, divana istediği gibi bir tekme atamazsa insanlığı nerede kalır? eşya da isyan eder mi insana? insan mahkemelerinde eşyalar davayı kazanır mı?"
'hayatımın başı ve sonu belliydi hiç olmasa ortasını kaçırmamaliyim' cümlesi ile hafizama kazınmış kitap oğuz atay in kazandırdığı bir saheser aynı zamanda.
"Beni bir gün unutacaksan, bir gün bırakıp gideceksen boşuna yorma derdi; boş yere mağaramdan çıkarma beni. Alışkanlıklarımı, özellikle yalnızlığa alışkanlığımı kaybettirme boşuna."
Oğuz Atay' ın dahice yazdığı sayfalarca süren ve seni koparmadan anlatabilen cümleleriyle Türk edebiyatında bence hala kopyası ya da benzeri olmayan başyapıtı.
kendinizi bulduğunuz veya acılarınıza benzer satırlara rastgeldiğiniz bir kitap. Altını çizdiğim ve çok sevdiğim şu kısım benim için özeldir; '' gene de selim bir günselisi olduğu için bütün bunları anlatabildi ya günselisi olmayanlar ne yapacak aylardır işte bunu düşünüyorum ''
Bu kitabı okumak için belli bir birikim gerekiyor sanırım. Kalın bi kitap, diyaloglar karmaşık ve sanki konu bütünlüğü yok. Konuşmalar dönüyor ama olayı kavrayamıyorsun. Kısacası okuyup, anlayıp, bir de bu kitapla kız tavlayanları tebrik ederim. Ben beceremedim..
'' önce kelime vardı,'' diye başlıyor yohannaya göre incil. kelimeden önce de yalnızlık vardı. ve kelimeden sonra da var olmaya devam
etti yalnızlık. kelimenin bittiği yerde başladı; kelime söylenemeden önce başladı. kelimeler yalnızlığı unutturdu ve yalnızlık, kelimeyle
birlikte yaşadı insanın içinde. kelimeler, yalnızlığı anlattı ve yalnızlığın içinde eriyip kayboldu. yalnız kelimeler acıyı dindirdi ve kelimeler insanın aklına geldikçe, yalnızlık büyüdü, dayanılmaz oldu. ''
