nietzsche'nin, ''putların batışı ya da çekiçle nasıl felsefe yapılır'' adlı eserinde işlediği bir tema. şöyleki hristiyanlık ve genel olarak ahlak insanların içgüdülerini ve tutkularını iğdiş eder. yok eder. halbuki tutkuların insanı aptallığın ağırlığıyla aşağıya çektiği bir safhası olduğu gibi çok çok ileri bir safhası da vardır. olgunlaşmış, incelmiş: tinselleşmiş...
örneğin: tenselliği tinselleştirilmesi: adı aşktır. hristiyan dünyasına karşı büyük bir zaferdir bu. der nietzsche. bir başka tinselleştirme de düşmanlığın tinselleştirilmesidir. düşmanlara sahip olmanın derin değerini kavramaya yöneliktir bu. yine nietzsche, yeni kurulmuş bir devletin dostlardan çok düşmanlara gereksinim duyduğunu söyler. çünkü ancak o zaman varlığının anlamı olur. ancak o zaman karşıtlıklar içinde kendini zorunlu hisseder.
bu ve bunun gibi ahlakın kökünü kazıyıp kurtulmaya çalıştığı iç güdülerimizle, arzularımızla barışmamızı, onları yükseltip, hayatın içerisine sokmanın yollarının bulunması gerektiğini, aslında yapılıyor olan şeyin de bu olduğunu, medeniyetin bu yönde geliştiğini anlatır nietzsche. üst insana giden yol.
yani bir bakıma binalar yapan, bilimsel formüller bulan, havada uçmayı, uzaya çıkmayı başaran yönümüzle hayvani ve iğrenç bulunarak yok sayılan yanımızı kolay algılanamayan çok çok üstün bir medeniyet zirvesinde kaynaştırmamız gerekliliğinin anlatımıdır. aslında gereklilik değil olan şeyin kendisidir. nietzsche'yi takip eden 200 yılın tarihidir...
not: ilginç bir anektod. 'acele etmem bundandı, anladım' diyen kısa ömürlü, filozof nietzsche tam da yüz yılın başında ölmüştür. ölümü: 1900...
nietzsche'nin mükemmel tespiti. sinirlerinizi boşaltmak istediğiniz zaman tanrı'ya boyun eğdiğinizde ve dinelip ne yapıyorum ben deyip tanrı'ya isyan ettiğinizde nietzsche'yi anlayacaksınız. sonra yüreğiniz yanarken gözlerinizden yaşlar boşanırken tutkularınız ve yüceliğiniz yerini erdemlere bırakacak. bunun adını ne koyarsanız koyun insanlaşma deyin isterseniz isterseniz insanlıktan uzaklaşma.
