türk televizyon kanallarında bazen kaliteli, emek harcanmış haberler olsa da bu haberleri sunuş kısmı senelerdir aynı.
klişeleşmiş cümlerle haber sunmak, senelerdir aynı fon müziği kullanmak.
bu iki gerçeğimizi son zamanda gördüğüm örneklerle aktarayım.
klişeleşmiş cümlerle haber sunmak: ramazan ayının teşrif etmesiyle islam dinin doğuşu üzerine haberlerin sayısı arttı. peygambere vahiy gelmesi haberini sunarken: peki, o anda neler oldu? gibi bir cümle kullanmak bana açıkcası trajikomik geldi.
senelerdir aynı fon müziği kullanmak: gurbetçi futbolcumuz ümit özat'ın geçirdiği rahatsızlık sonucu yapılan haberleri bir çok kanalda izledim. ve hemen hemen hepsinde fon müziği olarak requiem for a dream soundtrack'ı kullanıldı. ve bu güzel müzik yıllardır hep benzeri haberlerde kullanılmakta. tamam güzel müzik, ben de hala dinlerim ama habercilik biraz da araştırma ve farklılık gerektirir. yeni güzek müzik bulmak gerekir.
sunuş kısmı böyle olduğu gibi içerik kısmıda maalesef acınacak hale doğru gitmektedir.
bütün ana haber bültenlerinin içeriğinin tamamen aynı olması eleştiriyi hak ediyor biraz. uluslararası ilişkilerde analiz, yorum içerikli farklı haberlerin bulunması eksiği de var sanki haber kanallarımızda.
sadece türkiye içerisinde geçen günlük olaylar, dünya gündemi hakkında haber bültenlerinin sonuna doğru hayvanat baheçelerinden ya da onun gibi basit haberler verilmesi de basitliğin göstergesi.
türk televizyonlarında haberciliği haber izlemeyi seven, sıradan biri olarak değerlendirmek istedim ve gözüme çarpan ayrıntılar bunlar oldu.
kalitenin gitgide yerlerde gezdiği, haberden ziyade magazin haberlerine dönmüş haberciliktir. show tv ana haberi izliyorum 'bugün var mısın yok musun'da ne oldu, adam 100bin ytl kazandııı, büyük heyecan' muhabbeti, kanal d ana haberi izliyorum 'evet binbir gece tekrardan yayınlanmaya başlıyor, büyük heyecan devam ediyor', atv haberi açıyorum ana haber bülteninde klip yayınlıyorlar 'ferhat göçer güzel ve romantik bir parçayla sonbahara merhaba dedi', star haber'de ise 'bodrum sahilleri yine cıvıl cıvıl' ın ötesine geçmiyor... e insan doğal olarak diyor ki bu mudur habercilik anlayışı? eskiden dünya ve ülke gündemi dışında haber yapılmaz, geceleri oturaklı adamların fikir yürüttüğü açık oturumlar yapılırken şimdilerde magazinleşme ve reklamlaşmadan kurtulamayan bir haber anlayışı var. izleyince kah gülüyor, kah sinirleniyor insan. şu an için gitgide komikleşen ve ele ayağa düşen bir habercilik anlayışı vardır türk televizyonlarında.
kendi kanalında yayınlanan dizi ve programların reklamını yapmak, para aldıkları birkaç inşaat şirketinin yaptığı evleri tanıtmak, arkaya requim for a dream, pirates of the caribbean ve amelie soundtracklerini dayadıktan sonra süper oldu zannetmek.
hayır bir de ben karayip korsanlarını baya geç izlemiştim, film izlerken her an bir gemiden tayyip çıkacak gibi hissettim müzikleri duydukça.
- ilk önce başbakanın yurt içi ve yurt dışı gezileri
- bi yerden iftar görüntüleri
- sonra bi grev ya da dünyadan savaş haberi.. mesela karedeniz ısınıyor ya da ortodoğu'da silah sesleri başlıkları..
- sonra ramazan'da iftar nasıl olmalı. neler yenmeli
- ramazanda kilo almamak neler yapılmalı
- öpüşmek orucu bozar mı ya da sevişerek iftar yapılır mı gibisinden yalan bilgilendirmeler
- xxxx sanatçısı ezan okudu haberleri..
böyle yalandan dini içerikli haberimsilerle devam eder..
mehmet ali birand'ın Amerika'nın ırak'ta ki katliamlarını anlatırken, bunu katliam olarak dillendirmemekle beraber eliyle masaya vurup kulağına götürürken,
"çok şükür ırakta yaşamıyoruz, bizim ülkemizde bunlar olmuyor sayın seyirciler" *
gibi salak bir yorum yapmasıdır.
bir haberciye hatta bir insana yakışmayacak nasıl bir bencilliktir bu?
ekranın 4'te 3'ünü büyük puntolarla yazılmış sıcak haber, özel haber, detay haber, cırt haber, pırt haber, vs... yazılarıyla kapatarak türk izleyicisine oyun oynamaktır.
yemek tarifini haber diye vermektir.
yorum altında şov yapmaktır.
izleyiciyi yanıltmaktır.
yaptığı hatalardan sıyrılıp, yeni bir hayat kurmak için, ismini ve yüzünü değiştiren fadime şahin'in yeni kimliğini ve son halini deşifre ederek habercilik yaptığını sananların da aralarında bulunduğu sistemdir.
canlı yayıda bağlantı yapıp yiğit özgür ün "ben bond james bond" karikatüründeki gibi haber sunma saçmalığını yayınlamalarıdır. örnek:
x kişisi vefat etti.
dün hastaneye kaldırılan x kişisi vefat etti.
dün saat 22 civarında x hastanesine kaldırılan x kişisi vefat etti.
dün saat 22 civarında x hastanesine kaldırılan x kişisi kalp krizi nedeniyle vefat ettiği açıklandı.
dün saat 22 civarında x hastanesine kaldırılan, kalp krizi nedeniyle vefat ettiği açıklanan x kişisi işte bu ambulansla hastaneye getirildi.
bu ambulans tam 185 beygir sayın seyirciler. abs, asr, klima standart. hemşireler opsiyonel 45bin liradan 48 aya varan vade imkanı vs. vs.
3 saniyelik haber böylece 4 dakikaya çıkarılır ve ekranı kaplayan yanıp sönen "son dakika" yazısı herkesin gözünün içine sokulur.
ntv haberde altyazı olarak günde elli sefer geçen yazı aşağı yukarı şu şekildedir: minnesota timberwolves indiana pacers ı 99-72 yenerek arka arkaya 6. galibiyetini elde etti.
abd kanalında bu kadar geçmiyor bu yazı be. ha o bir şey değil bazan hızını alamayıp maçın skorerlerini ve attıkları sayıları da yazıyorlar ki o an işte gerçekten ağlamak istiyorum sayın seyirciler. hayır 50 sefer de geçiyor aynı yazı. bir kere değil yani.
