nabi'nin hac seyahatnamesi. nabi bu eserini hacca gidemeyenler, hicaz'ı göremeyenler için tertip etmiş.
nabi hac seyahatine çıkabilmek için müsahip mustafa paşa ve 4. mehmet'in yardımlarını görüyor. hac yolunda da kolaya kaçmayan nabi eseri için imparatorluğun farklı topraklarını gezip görerek ilerliyor.
aslen mensur olan eserin içinde çeşitli şairlerden alınma manzum bölümler de mevcut.
nabi eserini yazarken muhyi'nin fütühul harameyn adlı eserinden etkileniyor, ancak tabii ki vücuda getirdiği eser tamamen orijinal.
nabi 1679'da yaptığı ziyareti 1683'de kaleme alıyor ve böylece tuhfetü'l harameyn ortaya çıkıyor.
