Tristörler üzerinden sadece bir yönde akım geçmesini sağlayan yarı iletken bir devre elemanıdır. PNPN yapıdadır ve üzerinde üç adet uç bulunur. Bunlar katot, anot ve gate (tetikleme) uçlarıdır. iletken olduğu anda üzerindeki akımı katotdan anoda doğru geçirir. Gate ucu ise tristörün iletime geçirilmesi için kullanılır. Eğer tristör katot gate'li ise pozitif gerilim ile tetiklenir. Anot gate'li tristörler ise katoda göre daha negatif bir gerilim verildiğinden tetiklenirler.
tiristör diye okunur. adı üstünde üç bacaklıdır. mantık olarak iki transistörün birleştirilmesinden oluşur.
çalışmasında bi karmaşıklık yoktur. Anot ile katot arasındaki gerilim tutma geriliminin altına düşmediği sürece thyristör iletimde kalır.
kullanım alanlarına göre ikiye ayrılır bu dalgamotor.
da ve aa motor sürme sistemlerinde ve yüksek gerilimli da güç gerilimi gibi uygulamalarda doğrultucu olarak kullanılır. (bkz: faz kontrollu tristorler)
iletim durumundaki düşük gerilimlere ek olarak kısa kesime gitme süresi -tg- elde etmek için kullanılır. (bkz: eviricide kullanilan tristorler)
kompanzasyon sistemlerinde yeni trend olan devre elemanı.
3 fazlı kompanzasyon kademesinin iki fazı tristör üzerinden beslenir. tristör bir 0 geçiş kartıyla tetiklenir. kontrol edilmeyen 3. faz kondansatör bobinleri delta bağlı olduğu için akım akıtmaz. tristörlerin gate'leri tatikleyen kart reaktif güç kontrol rölesi tarafından kontrol edilir. modüler olduklarından her hangi bir başka konrolcü tarafından da kumanda edilerek farklı alanlarda kullanılmaları mümkündür.
diyot gibi anot ve katotlari vardir. diyotlardan ayiran bir özelligi; bir de gate baglantilarinin bulunmasidir. sadece siri sicaklikta tahrip olurlar.
ilk tristörler 1957 yilinda general electiric tarafindan gelistirilmistir. Westinghouse daha sonra buna benzer baska parcalar bulmus ve Trinistor adini koymustur. aeg ise kendi parcalarina kontrol edilebilen silizyum hücresi adini verir. tristör adi ise 1960´li yillarda ingilizce src (Silicon Controlled Rectifier) anlamiyla es deger kazanir.
tristör ilk kontrol edilebilen, bir cok yerlerde kullanilabilen, dayanikli yari iletken parcaciklardir.
Dc akımda bir kez gate tetiklemesi verildiğinde anot katot arasına ters voltaj verilene kadar iletimde kalan yarı iletken devre elemanıdır(otobüslerde tusa basıldığında kapı açılana kadar ısıgın sönmemesi olarak düşünülebilir)kontrollü güç kaynaklarının ana elemanıdır.
iletime girmesi için anot-katot arası geriliminin pozitif olması ve gate'inin tetiklenmesi gerekmektedir. iletime girdikten sonra
gate akımının bir işlevi kalmaz.
yarattığı güç kaybı Vak * Ia + Vag * Ig şeklindedir. ikinci kısım ilk kısma göre oldukça küçüktür.
