amacimiz toyota ile sabancı holding arasinda ortaklasa kurulan bir sirketi analiz etmektir. an itibariyle boyle bir sirket varolmamaktadir.
toyota ile ilgili entryler icin lutfen gerekli basligi kullaniniz (bkz: toyota)
--spoiler--
1984'te Toyota distribütörlüğü ile başlayan macera 6 yıl sonra dev yatırım hamlesine dönüştü. 1990'da yüzde 50 Sabancı Holding, yüzde 40 Toyota ve yüzde 10'u da Mitsui olmak üzere Adapazarı'nda 350 milyon dolarlık yatırımla fabrika kurulması kararı alındı. dokuzuncu Cumhurbaşkanı Demirel'in temelini attığı Toyota Adapazarı fabrikası 1994'te üretime başladı. Yaklaşık 1 milyon metrekare alan üzerine kurulu fabrikanın kapasitesi 100 bin adetti.1 ay içinde de Corolla Sedan'ın üretimine başlandı. 1 yıl sonra ise Corolla Staiton Wagon'lar banttan çıktı.
--spoiler--
zamaninda muhalefet tarafindan cok elestirilen bir sanayi hamlesi idi. ozellikle tarim alanina kuruldugu ve cevreyi kirletecegi dusunuldugu icin elestirilmekteydi. ayrica fabrikanin acilmasi sirasinda artan catlak seslerin nasil olustugunu anlatmaya gerek yok. yurdumuzdaki en buyuk otomotiv uretici olan koç holdingin bunda parmagi olmadigini kimse soyleyemez.
fabrikanin kurulmasi ve calistirilmasindan sonra da bir takim sorunlarla karsilasildigi asikardir. ardindan da sabancı suikastı gerceklesti. 9 ocak 1996 günü saat 11'de herkes gözlerini sabancı center'ın 25. katına çevirdi. toyotasa'nin en buyuk patronu ve genel muduru yaninda sekterleri ölü bulundu.
ardindan da cozulme gercekelsmeye basladi. sabanci holding yavas yavas uretimden cekilmeye basladi ve otomotivi kismen de olsa birakti. simdi ise buyuk oranda cekilmis durumdadir, hem de dunyanin en buyugu olarak algilanmaya baslayan toyotadan ayrilarak. amerikan suni krizi ile ortaya patlak veren otomotiv krizi ile chrysler yaninda general motor iflas bayragi cekerken ayakta yalnizca fiat ve toyota kalmisti. fiat;in turk ortaginin kim oldugunu hatirlatmaya gerek yok sanirim.
aslinda sunu da eklememiz lazim. kimi sirketler turk pazarina girmedne evvel turk ortak alir, isi ogrenirler, kopruye gecene kadar dayi derler ardindan da isi tek olarak halledebilcegi zaman gelince turk ortagina tekmeyi atip isi devralirlar. bunun bircok ornegi sozlugumuzde ve haber bultenlerimizde okudunuz. ancak bunu sabanci holging gibi dev bir kurulusa yapmalari imkansiz oldugunu hatirlatmaya gerek yok sanirim.
ama sabanci suikastinin buyuk etkisi oldugu asikardir.
--spoiler--
2000 yılının Ekim ayını gösterdiğinde Sabancı Holding, üretimdeki yüzde 15'lik payını Toyota'ya sattı. Şubat krizi bir çok sanayi şirketini olduğu gibi Toyotasa'yı da olumsuz etkilemişti Ve Ekim 2001'de Sabancı Holding, Toyota'nın üretiminden çekildi. Sabancı, Toyotasa'daki son yüzde 25 hisseyi de Japonlar'a devretti. Sekiz ayda 1.015 adet Corolla üreten fabrika için "Yüreğim yanıyor ağalar" diyen Sabancı Holding Başkanı Sakıp Sabancı, "Belki Sabancı'nın menfaatleri çıkmamamızı gerektiriyordu ama biz Türkiye'nin menfaatlerini ön planda tuttuk" demişti.
agustos 2009 itibariyle de:
Toyota ile dünyadaki ilk ortak üretim tesisini Türkiye'de kurmayı başaran Sabancı Topluluğu, Toyota Otomotiv'den sonra Toyotasa Toyota Sabancı Satış ve Pazarlama A.Ş.'deki hissesini de satarak Toyota defterini tamamen kapatma kararı aldı. Karar, Sabancı Holding'den yapılan açıklamayla kamuoyuna duyuruldu. Açıklamaya göre, Sabancı Holding, Toyota Motor Europe ve Mitsui ile ortak olduğu Toyotasa'daki yüzde 64.99 oranındaki hissesini, ALJ'ye bağlı ALJ Lubnatsi Pazarlama ve Satış A.Ş.'ye satma kararı aldı. Satış işleminin tutarı 84 milyon 986 bin 923 dolar olarak bildirildi. Hisse devir işlemleri gerekli izin süreçlerinin tamamlanmasının ardından gerçekleşecek. Sabancı Holding, Toyota araçlarının üretimini gerçekleştiren Toyota Otomotiv'deki yüzde 25 hissesini, 2001 yılında Toyota Motor Corporation'a 49 milyon 198 bin 595 dolar bedelle sattığını açıklarken, satışın yaşanan krizle ilgili olmayıp, stratejiler kapsamında uygulanan bir karar olduğunu bildirmişti.
Toyotasa, Toyota ürünlerinin Türkiye tek distribütorü olarak, Türkiye'de üretilen Corolla otomobillerin yanı sıra ithal edilen Avensis, Yaris, RAV4, Landcruiser, Camry gibi önde gelen Toyota modellerinin ve yedek parçalarının satış ve satış sonrası hizmetlerini yürütüyor. Hisse devir sürecinin tamamlanmasının ardından yeni şirketin ana hissedarı Türkiye dahil dünyanın 12 ülkesinde Toyota Grubu araçlarının distribütörlüğünü yapan ALJ Lubnatsi olacak. Tersten okunduğunda adı istanbul olan şirketin yüzde 25'i Toyota Motor Europe'a, yüzde 10'u ise Mitsui & Co.'ya ait bulunuyor.
Sabancı, 2001'de Toyota Otomotiv'deki yüzde 25 hissesini ise Toyota Motor Corporation'a satmış, işlem sonrası hisse dağılımı yüzde 90 Toyota Motor Corporation ve yüzde 10 Mitsui olarak değişmişti. HSBC, Sabancı Grubu'nun ToyotaSA Toyota Sabancı Pazarlama ve Satış A.Ş'de hisse satış işleminde alıcı tarafında finansal danışman olarak yer aldı.
--spoiler--
