yüzeyden derine inildikçe dış ortamdan farklılaşan sıcaklıktır.
dış ortamdan farklı olması ısıtma soğutma amaçlı kullanılmasını mümkün kılmıştır.
ısı pompası ile ısı transferi yapılarak nispeten ucuz ve temiz bir ısıtma veya soğutma sağlanabilmektedir. meraklısı varsa aha da link.
linkte elazığ için 2000 yılına ait aylara göre bir tablo da mevcuttur.
bir genelleme yapmak gerekirse,
sıcaklık farkı yazın dış ortama göre ; - 4, - 6, kışın +10, +15 c dolaylarındadır. tabi, tabloları esas almak gereklidir.
aşağıdaki linkte, sayfa ortasında güzel bir grafik mevcuttur.
bitki gelişimi, ürün verimi ve toprakta gerçekleşen fiziksel, kimyasall ve biyolojik olayları etkileyen en önemli çevre faktörlerinden biride hiç kuşku yok ki sıcaklıktır. ısı dediğimiz kavrama bakarsak, cisimlerin sahip olduğu enerjilerin toplamı olup, moleküllerin hareketi ile transfer edilir. cisimlerin ısısının artması ile cisimleri oluşturan moleküllerin hareketi artar ve hareket enerjisi fazla olan cisimler sıcak, düşük olan cisimlerimiz ise soğuk hissedilir. ısı enerjisi kalorimetre ile ölçülürdü. bilindiği üzere kalori ya da joule ile ifade edilirdi. kısacası ısı bir enerji birimiydi. yalnız sıcaklık ise bir ölçü birimidir !!!!!
optimum çevre ve sıcaklık koşullarında bitkilerin vegetatif aksamı ve kök gelişimi artar. bitkilerin kök gelişiminin artması daha fazla besin elementi ve su alımına neden olur. düşük sıcaklıklarda bitki kök hücrelerinin geçirgenliğinin ve transpirasyonun azalması nedeniyle, kökler tarafından besin elementleri alımı azalır. bitki kök gelişimi için en uygun sıcaklıklar 15-20'c arasındadır. elbette ki bitki kökleri tarafından alınan besin elementlerinin alımı 40'c ye kadar artmakta ve bu değerden sonra sıcaklık artışlarına bağlı olarak elementlerin alımı hızla azalmaktadır. düşük sıcaklık derecelerinde besin elementlerinin toprak içerisindeki hareketi ve kök bölgesine taşınımı da yavaşlar. bazen toprak çözeltisinde yeterince besin elementi bulunsa dahi düşük sıcaklık nedeniyle bitkiler bu besin elementlerinden yeterince yararlanamazlar.
sıcaklık topraktaki çeşitli fizikokimyasal reaksiyon ve mikroorganizma aktivitelerini de etkilemektedir. uygun sıcaklığa bağlı olarak toprakta fizikokimyasal reaksiyonların ve mikroorganizma faaliyetlerinin artması, bitkilerce alınamaz haldeki besin elementlerinin alınabilir hale dönüşmesini sağlar..
toprak sıcaklığı, topraktaki mikroorganizmaların sayısı ve biyolojik aktiviteleri için en az toprak havası kadar önemlidir. örnek vermemiz gerekirse topraktaki azotun oksidasyonunu sağlayarak nitrata dönüşmesini sağlayan nitrifikasyon bakterilerimizin optimum sıcaklık isteği 25 ile 30 'c arasında değişmekte iken , sıcaklığın 4 ile 5 'c altına düşmesi bakterilerin inaktif duruma geçmelerine yol açacaktır.
toprak faunalarının aktivite ve gelişmeleri de toprak sıcaklığı ile yakından ilişkili olup, sıcaklığın optimum yaşam koşullarının altına düşmesi veya yükselmesi canlı aktivitesinde azalmalara ve yaşam biçimlerinde değişmelere neden olur !. toprak mikroorganizmalarının azalması ise topraklarda organik ve inorganik besin döngülerinin azalmasına yo açar. bu durum , bitkiler tarafından besin elementi alımının zayıflaması ve bitkilerde beslenme bozuklukları ile sonuçlanır.
