toplumsal sistemler... siyasal, kültürel ve ekonomik alanları kapsayan, ideolojilerin belirlendiği üretim ilişkileri biçimi. her toplumsal sistem kendini yeniden üretmeye dayanır. hem üretim ilişkisi olarak yeniden üreti kendini hem de insan ilişkileri olarak. üretim ilişkisi bir noktada insani ilişkileri de belirler. toplumu da yapılandırır ama üretim ilişkisinin gücünün korunması da topluma dayanmaktadır. toplumun ideolojik merkezlerine dayanır.
ideoloji ve toplumsal sistem ayrımı çok önemli. hani şu dünyayı siyah beyaz değilde, gri görenler için bu ayrımı yapmak zorunlu oluyor. konuya diyalektik bakmak şart. diyalektik nedir, nasıl bakılır bu konunun içeriğinde yer almıyor, isteyen diyalektik nedir başlık kısmına yazar ve okur, inceler. ama bizim konumuz bu değil. dünyanın siyah, beyaz ve gri olduğunu belirtmektte işimiz. yani ideoloji ayrıdır, toplumsal sistemde keza öyledir. ama bu ikisi iç içe geçer. peki bu nasıl olur? ideoloji çok kaba bir tabirle toplumsal sistemin bir alt kümesi şeklinde içinde barınarak. ama bir toplumsal sistemi yargılamak ideolojiyi yargılamaya benzemez. işe üretim ilişkisini yargılayarak başlanır, ondan sonra siyasi yapı ve ideolojik biçimler yargılanır. maddi temellere dayanamayan görüşlerin değeri koca bir kara deliğe benzer. büyüleyicidir ama içine çeker ve sizi yutar. sonra dünyayı nasıl görmek istiyorsanız öyle görürsünüz.
işin kısası toplumsal sistem, yaşamı belirleyendir. toplumun yapısını inceletir toplumsal sistem. bunu eleştirmek için ise bir şeyler üretmek yani bir alternatif koymaya bakar. aksi takdirde yarı aydınlık yarı karanlık mevkilerde pozisyon alırız.
