toplumların, hassas olduğu noktalarda gelişen olaylara verdiği toplu tepki. ilginç yanı, tepki verilip moralize olunduktan sonra bu gereksiz sosyalizasyon evresi, muamma bir fısıltıya dönüşür ve azalarak yok olur. hiç bir toplumsal reaksiyonun sürekliliği yoktur. madde madde inceleyesim var türk toplumu için nedense.
- teröre gösterilen toplumsal reaksiyon -
şehit haberleri, ulusalcılık dışı konuşmalar ile milliyetçilik duyguları su yüzüne çıkar - evet milliyetçilik bir siyasi görüş değil reaksiyondur. - bundan sonra, yürüyüşler düzenlenir, lanetler okunur, kahrolsunlar çekilir ve son olarak kalabalık olaysız dağılır.
bu hareket her milliyetçilik duygusunu harekete geçirici evrede tekrarlanır. tekrarlana tekrarlana bir süre sonra sadece demoralize olan halkın, öfkesini kontrollü bir şekilde boşaltmasına yardımcı olduğu anlaşılacaktır. çünkü milliyetçilik, aşırı eylem gücü olan bir reaksiyondur; çığırından çıkan bir öfke kimsenin hesabını veremeyeceği olaylarla sonuçlanabilir. bu yüzden en gerekli reaksiyonlardan biri olarak görüyorum.
- milli değerlere aykırı söylemlerde gösterilen toplumsal reaksiyon -
bu konuda kitleselden çok bireysel tepkiler söz konusudur. mesela orhan pamuk' un ermeni soykırımı söylemi bu duruma bir örnek teşkil ediyor. birey birey küfür edildi, kimi guruplar yazarımıza şarkılar yaptı.
bir başka örnek şu sıralar güncel olan, fransa' nın ermeni soykırımı yasası. isviçre' nin bu yasayı yıllar önce yürürlüğe sokması toplumda bu kadar büyük çaplı bir tepkiye yol açmazken, fransa' nın bu hareketi tekrarlaması toplum için önemlidir. peki neden fransa önemli?
birincisi fransa' da, isviçre' den çok daha fazla türk kökenli vatandaş var. ikincisi birinci dünya savaşının kini, toplumun bilinç altında yerini koruyor. üçüncüsü fransa ile çok daha büyük hacimli bir ticari ortaklığı olan bir ülkede yaşıyoruz. bunlara başka sebepler eklenebilir, var olanların içinden çıkanlar olabilir zira bu türk toplumu için fransa' nın önemli bir ülke olduğu gerçeğini değiştirmez.
eğer olay sıcakken, insanlar forumlarda, alanlarda, konuşmalarda öfke kontrollerini sağlamazlarsa olayı bambaşka yönlere çekeceklerdir. bu reaksiyon gurubunu ikincil gerekli reaksiyon olarak adlandırıyorum.
- lider imajını zedeleyici söylemlere verilen toplumsal tepki -
burada bir azınlık, çoğunluk olayından söz etmek mümkün. bahsi geçen lider, türk toplumu için atatürk. eğer ki herhangi bir toplu konuşmada -sözlükler dahil - atatürk' ün tanrısal imajını zedeleyici bir söylemde bulunan şahıs olursa, eğitim sistemiyle bilinçli olarak yerleştirilen, " isimlerin insanları tek çatı altında toplaması " görüşü zedelenir ve toplum böyle bir şeyi kanıksamaz, sorgulamaz. yapacağı şey, karşı argümanlar, öfke kusumu ve dogmatik öğrenimde yer etmiş bilgilerle bahsi geçen kişiye saldırmak olacaktır. normaldir. zira bu toplumun din' den sonra gösterdiği en gereksiz reaksiyondur.
- çoğunluk dine aykırı söylemlere gösterilen toplumsal reaksiyon -
çoğunluk din derken islamın kast edildiğini, farklı bir kavram olmadığını salataya sıkılacak zekası olan insan anlamıştır diye düşünmekteyim. her neyse.
ateist, budist, hristiyan ve hatta yahudi olmanız pek fark etmiyor. hatta islama mensup bile olsanız genel öğretinin aksinde bir görüş bildirirseniz toplum sizi dışlayacak, salaklığınızdan dem vuracak, kötü bağlantılarınızdan söz edecektir. toplumu oluşturan bireyler bu tepkiyi neden verdiklerini kendileri de bilmez. misal islam için konuşuyorsak, putlar yıkıldığında; putların tanrı olmadığı için sunulan: " kendini bile koruyamyan " sıfatı, bu durumda burada da geçerli olmuş olur. çünkü putperestlikte putlar tanrı değil, tanrının temsilleridir. şimdi, " kuran yakılabilen bir şey ise " diye başlayan bir cümle kurulduğunda toplumsal reaksiyon sizi, bir şey bilmemekle suçlayacaktır.
