güncel yaşanan toplumsal krizlerin zaman içerisinde popüler kültür ve günün yeniden üretilme araçlarına odaklanılması sonucu unutulmasıdır.
örneğin; türkiyenin dört bir yanında patlayan canlı bombalar, hükümet tarafından yapılan yolsuzluklar toplumsal krizlerdir, insanların kültürel ve ekonomik kaygıları toplumsal krizleri çözme odaklı olmadığı, öznel odaklara dayalı olduğu için zamanla toplumsal hafıza kaybı meydana gelmektedir.
çözüm; insanların eğitim süreçlerinden itibaren toplumsal kaygıları edinmelerini sağlayacak eğitim sistemi geliştirilmelidir. mevcut eğitim sistemindeki gibi rekabet akabinde yarış kültürü yerine kolektif hareket etmek üzerine kurulu çocuk gelişimi evrelerine ağırlık verilmelidir.
2. toplumsal aptallaşma
insan toplumlarının bilgiyi üretme ve üretilen bilgiyi öğrenme süreçlerinin teşbih etmek yerine denetleyip kısıtlayan toplumlarda meydana gelir. insanlar sorgulamak ve araştırıp öğrenmek yerine ezberlemeye alışırlar. bilgiye ulaşılan yolun bilginin kendisinden değerli olduğunu bilmeksizin ezber kalıplarla hareket ederler ve toplumsal olarak algılanacak meseleler gerçeklik dışında bir çok farklı şekilde algılanır. dolayısıyla toplumsal ahlak kırılmaları meydana gelir.
örneğin; bir yerde insan hayatını kolaylaştıracak bir buluş yapıldığında bunu koşulsuz olumlamak yerine edinilecek kâra veya konuyla alakasız başka şeylere odaklanılır.
örneğin; bir çocuk katledildiğinde olayın kendisinden uzaklaşılarak resmi ideoloji temelli siyasi referanslara odaklanılır ve katledilenin bir çocuk olduğu görülmez.
çözüm; popüler kültürün anlık zevkler ve geçici duygular üzerine değil, kalıcı ve birikerek büyüyen bilgi birikimine endeksli olması, insanlara sunulan bilgi kaynağının içeriğinin reklam ve dikkat çekme amaçlı yanlış bilgiler yerine tamamen öğretici ve geliştirici olması. insanlara sunulan bilgilerin herhangi bir popüler şahsın hayatı gibi faydasız veya zararlı örneklem kişilikleri anlatması yerine bilimsel ve araştırmacı bir içeriğe sahip olması.
3. ırkçılık
bu hastalık günümüzde "toplumsal aptallaşma" süreciyle pozitif korelasyon içerisindedir. çünkü biyolojik ırk kavramının günümüzde geçerliliğinin kalmadığını, insanların ve insan topluluklarının gelişiminin biyolojik etmenlerden çok kültürel gelişime bağlı olduğunu ve bunun da sonradan kazanılabilecek bir şey olduğunu bilmeyen insanların zamanla bünyelerinde barındırdığı bir hastalıktır.
örnek olarak biyolojik referanslar ile kültürel kalıpları tanımlamaya çalışan her canlıda bu hastalık tanısı konulabilir.
çözüm; insanlarla iletişim kurarken tümden varımcı, genellemeci düşünce mantığı yerine kalıplardan uzak objektif bir tüme varım mantığıyla iletişim kurulması için insanlara çocukluk evrelerinde eğitimler verilmesi. tarih bilimcilerin bütün coğrafyaların tarihselliklerini objektif bir şekilde anlatması akabinde ulus kimlikler arası etkileşimlerin ırksal değil kültürel benliklerinin statü değeri olduğunu göstermek.
4. cinsiyetçilik
insanların insanlık değerlerini varoluşsal temeller yerine tıpkı eşyalar gibi sonradan belirlenen tüketim değerlerine göre verilmesiyle oluşan, insan bedeni ve dinamiklerine olmayan anlamları yapay bir şekilde üreterek dayatan hastalık biçimidir. hastalığın ilerleyen safhalarında herhangi bir aktivitenin kim tarafından yapılıp yapılamayacağı düşünülmeye başlanır. bu evrenin devamında insan cinsleri arasında yapay bir alt üst ilişkisi kurulur ve toplumsal hayat buna göre organize edilerek sistematik bir hegamonya aracı inşa edilir.
çözüm; insanlara, insan davranışlarındaki eksiklik ve fazlalıkların performatif bir şekilde devam ettirilen veya ettirilmeyen davranışlar yüzünden geliştiğini, insan davranışlarının toplumsal algının yarattığı baskılar veya teşbihlerle pekiştiğini öğretmektir.
5. homofobi - transfobi
insan türünün zaman içerisinde kendine ideal kültürel benlikler yaratması sonucu ortaya çıkan hastalıklardandır. insanları cinsel - cinsiyet temelli kategorilere ayırma ve bunlar arasında olumlama ile baskı kurma sonucu oluşmuştur.
örneğin resmi ideolojinin olumladığı heteroseksüel tek eşli kişilik yapısı bunun dışında kalan bütün bireylerin dışlanmasına neden olarak bu hastalığı doğurmuştur.
çözüm; insanları kategorize edip sınıflandıran toplum yapısının daha eşitlikçi olması ve insanlara insan tanımlamalarında cinsiyet - cinsellik özelliklerinin toplumsal kalıplarla değil, bireysel özgürlük sınırlarında olduğunu öğretmektir.
6. türcülük
tüketim toplumu ismindeki virüsün zamanla evrim geçirmesi sonucu bu hastalık ortaya çıkmıştır. insanların kendileri dahil çevrelerindeki her şeyi tüketilecek bir şey olarak görmesine neden olan bu hastalık beraberinde insanların canlıları dahi tüketim değeri üzerine kategori etmelerine neden olur.
örneğin; diğer canlılarla daha kolay bağ kurabilen canlılar süs hayvanı olarak, geriye kalanlar ise gıda ve giyim hammeddesi olarak görülmektedir. her iki vakada da canlıların canlı oldukları gerçeği göz ardı edilerek hammadde yerine konmaları söz konusudur.
çözüm; doğadan yabancılaşan insan kendi ahlak değerlerini yabancılığının verdiği bilgisizlikle inşa etmektedir. insanların ahlak biçimlerini her canlının duyguları olduğunu görüp bilerek inşa etmesini sağlamak; bunun içinde doğal hayatın içinde o canlılarla vakit geçirmesi gerekmektedir.
insanların ekonomik referanslarla bir birlerini kategorize ettiği ve buna göre sosyal tabakalaşma rütbelerini soyut olarak belirledikleri hastalıktır. beraberinde toplumsal yabancılaşma ve benlik kırılmaları gibi hastalıklara neden olur.
örneğin; beyaz yakalı birinin hizmet sektöründeki bir insana yaklaşım tarzının meslek ve maaşa endeksli iletişim kurmasıdır.
çözüm; insan kişiliğinin ekonomik referanslardan bağımsız geliştiğini insanlara çocukluk evrelerinden itibaren öğretmek.
ayrıntısına girilirse tanımlamasında uzun bir alt - üst kültür açıklaması gerektiren hastalıktır. özetle bir kültürün etkisinde kalan küçük kültürlerin kendi özelliklerini kaybederek değişime uğraması ve kendi özgünlüklerini kaybetmesidir. toplumların işleyişini belirleyen ve kendi iç düzenini sağlayan kendilerine içkin kültürleri değişime uğradığında toplumsal krizler ve kimlik bunalımları ortaya çıkar. bunların temellerinde de kitlesel algı kırılmaları ve davranış bozuklukları yaşanır.
örneğin; herhangi bir ülkeye göç eden insanların şiddete daha yatkın olmasının nedeni insanların dürtülerini denetleyen üst benliğin aidiyet hissiyle pozitif korelasyonda olmasıdır. içinde yaşadığı kültür, kendi öznelliğinin yanında alt kültüre dönüştüğü için bunun ortaya çıkarttığı problemlerin çoğunun dışa vurumu şiddet referanslarıyla kendini gösterir.
çözüm; üst kimlikleri ve kültürel hegemonyayı yaratan mekanizmalar ortadan kaldırılmalıdır. üst ve alt kimlikler yerine bütün kimliklerin kendini gerçekleştirebileceği alanlar yaratılmalıdır.
