'toplum içerisinde her kese dinsizliği tebliğ etmek mi, yoksa bireylerin düşünsel olarak ahlaki değerlerini yitirmeden bu sonuca ulaşmaları mı toplum için faydalıdır?' sorununa çözüm arayan sorunsal.
Uzun zamandır genel toplum ahlakına yönelik bazı sorular kafamı kurcalamaktadır. Son bir yıldır yaptığım okumalar ve gözlemlerden yola çıkarak içimdeki tanrı inancından vazgeçerek agnostik bir yaklaşımı benimsedim.
bu aşamada ortaya bazı belirsizlikler çıkmakta. örneğim müslümanken hayatımı ve hareketlerimi belli başlı dini kurallara göre şekillendirmeye gayret ederdim. doğru ve yanlışlarım gelenek ve dini referanslara göre şekillenirdi. Mesela 'kul hakkı yeme!' , 'hırsızlık yapma!', 'gıybet etme!', 'insan öldürme', 'fakirlere yardım et!' ve s. gibi kurallar. Bu kurallar bana çok mantıklı gelmekte ve severek uymaktaydım. Fakat 'sorgulama!', 'alkol kullanma!', 'zina yapma!', 'domuz eti yeme!', 'ibadet et' gibi kurallar bana saçma gelmekte ve içimde hep bir sorgulama ihtiyacı duymaktaydım.
Neyse, bugünkü durumda ikinci sırada saydığım kurallardan vazgeçmek hiç te zor olmadı fakat ilk saydıklarım benim için halen temel ahlak kuralları olarak kalmakta ve açıkça uygulamaktayım. Burada ailemin bana çocukluğumdan beri verdiği terbiyenin önemli bir rolü var. Yani bu kurallar bende öyle bir yer etmiş ki dine olan inancımı kaybetmiş olsam bile bu kurallara uymaktan vazgeçmiyorum.
Fakat etrafımdaki insanlara baktığım zaman kafamı kurcalayan bir şeyler var. Etrafımda çoğu insan müslüman ve baktığım zaman ilk sırada saydığım kuralları genel ahlak gereği değil de 'allah korkusu' ve 'cennet beklentisi' üzerine uymaktalar (ne kadar uydukları da belirsiz). Şimdi bu insanları allahın var olmadığına, dinin yalan ve kurmaca olduğuna inandırdığımız zaman ne olacak? Endişe ettiğim konu da bu noktada devreye giriyor. Bu insanlar, 'nasıl olsa ölüm sonrası yargılanma yok, cennet cehennem yok' diye genel ahlak kurallarından da vazgeçerlerse özellikle bizim gibi eğitim seviyesi düşük ve geri kalmış toplumlarda toplumsal ve ahlaki çöküntülere neden olur diye düşünmekteyim.
Özet olarak benim tezim, genel ahlaki terbiyeye sahip olmayan ve eğitimsiz bireylerin dine bağlılıklarını zedelememek yönündedir. Kendi araştırmaları ve gözlemleri sonucunda dinsizliği benimsemiş insanlara ise kendi aramızda sahip çıkmak ve en azından toplum içerisinde yalnızlaşmasının ve içine kapanmasının, dolayısıyla psikolojik sorunlar yaşamasının önüne geçmek gerekmektedir.
