içinde yaşanılan toplumun cinsiyetlere yüklediği anlam, yükümlülük, zorunluluk ve rolleri doğuştan benimsemek şeklinde tezahür ediyor.
Kesişim kümeleri fazla olmakla birlikte, toplumdan topluma farklılık gösteren tarafları da çok oluyor.
Misal:
- kız çocuklar bebek oynar, erkek çocuklar araba.
- kızlar pembe giyer, erkekler mavi.
- kızlar öğretmen olur, erkekler mühendis.
- kızlar ev işlerine yardım eder, erkekler tamirat yapar.
Ben buna özellikle dikkat ettiğim halde, bazen kendi kodlarıma dahi şaşırıyorum.
Genle mi aktarımı okuyor araştırmaları var ki bana da mantıklı gelmeye başladı.
Sosyolojiye giriş derslerinin ilk konularından biridir.
Sınav sorusunu hiç unutmam: “ toplumsal cinsiyet ve seks hakkında düşüncelerinizi yazınız”.
imza: Süleyman Seyfi Öğün.
başlık altındaki girdi sayısına bakıldığında toplum olarak pek kafa yorduğumuz bir konu gibi durmuyor. bu durum beni üzüyor açıkçası.
kaç kişinin bu konunun hayatımızı baştan sona etkilediğinden haberi var ki? kaçımız bu konuyla ilgili bilgilenmek, diğer insanları bilgilendirmek istiyoruz? ülkede saçma sapan milyon tane olayın konuşulmasına rağmen neden biraz daha önemli fikirlere hayatımızda, günlük konuşmalarımızda yer vermiyoruz? neden biraz daha kafa yormuyoruz? sosyal medyada paylaşılan yazıların, haberlerin altına "yine gereksiz duyar kasıyorsunuz" demek yerine, çevresindeki insanlarla empati kurmayı canı gönülden isteyen kaç insan var bu ülkede? daha kendi aramızda huzurla, barış içerisinde yaşamayı istemezken ya da bu konuda çaba göstermezken, neden dünya'nın bize kucak açmasını, bizi sevmesini bekliyoruz ki?
toplum tarafından biz doğduktan sonra bize atfedilen, bizim davranış şekillerimizi belirleyen iki türü birbirinden ayıran farkların oluşumunu sağlayan kavram.
türkiye cumhuriyeti'nin de nüfus cüzdanı renklendirmesiyle kadın ve erkeği farklılaştırdığı kavramdır. Kadınların nüfus cüzdanı kırmızıya yakın bir renk iken erkeklerin nüfus cüzdanları mavi renktir.
feminist öğretilerin dikte edildiği ders adı. amk bi tek kadınlar haksızlığa uğruyor sanki. lan ben neden askere gitmek zorundayım ? ben de dudağımı büzüp fotoğraf paylaşsam 6 ay boyu.
çok küçük yaşlarda bireylere aşılanan olgudur. bunun üzerine son zamanlarda yaptığımız incelemelerde ilkokul, anaokulu kitaplarından başlayarak dışarıdaki reklam panolarına kadar her yerde örneklerine rastladık. Daha doğar doğmaz kızların pembe erkeklerin mavi renk giydirilmesiyle toplumsal cinsiyet oluşmaya başlar. cinsiyet oluşumu acısından başlarda gerekli bir kavram olsa da daha sonrasında kişilerde yıkılmaz tabular oluşturur.
cinsiyetlerin toplumsal ve kültürel bakış açılarıyla yorumlanmasını içeren olgudur. gündüz vassaf cehenneme övgü isimli kitabının bu konuya ayırdığı bir bölümünde toplumsal cinsiyetin totaliter yapısını yok etmiş ve cinsiyetleri kalıplaşmış sorumluluk ve gereklerden arındırmak gerektiğini savunmuştur.
bu her ne kadar doğru bir bakış açısı olsa da kültürün olduğu her yerde toplumsal cinsiyet olgusu farklı şekillerde karşımıza çıkarak sosyolojinin incelemesi zevkli ve zengin konularından biri olur.
en kısa tanımıyla, kadın ve erkeğe verilen roller ve bu roller üzerinden tanımlanan kadın ve erkeğin toplumdaki sorumluluklarıdır.
hepimiz dünyaya kız ya da oğlan olarak geliriz. Bu bizim seçimimiz olmayan, biyolojik bir niteliktir.
ancak daha doğum öncesinde kız bebeklerin eşyaları için pembe, erkek bebeklerin eşyaları için mavi rengin tercih edilmesiyle başlayan süreç, erkeklerin ve kadınların yapabileceği işler konusunda da yapay ayrımlar üretir.
sayısal eşitliğe rağmen, toplumsal temsiliyetler farklılaşır. kadın daha çok ev gibi özel alanlarda kalırken, erkek dışarıda her türlü kamusal alanda kendini ifade eder. çalışma yaşamından siyasete, sivil toplum örgütlenmesinden eğitime kadar her türlü kamusal alanda iki cins temelindeki bu görünüm toplumsal cinsiyet eşitsizliğini oluşturur.
Biyolojik farklılıklardan dolayı değil, kadın ve erkek olarak toplumun bizi nasıl gördüğü, nasıl algıladığı, nasıl düşündüğü ve nasıl davranmamızı beklediği ile ilgili bir kavramdır.
Toplumsal cinsiyet rolleri yüzyıllar sürecinde kurulan, yazılı ve yazısız tüm kuralları etkileyen ve o kurallardan etkilenen yaşama yönergemiz.
Bu yönerge neyi nasıl yaşayacağımızı emrediyor. Örnek üzerinden gitmek daha açıklayıcı olabilir. Bir bebek doğmadan odası, kıyafetleri, oyuncakları hazırlanır. Kız çocuğu ise doğacak olan insan, pembe patikler, zıbınlar, havlular, bez bebekler, aynalar, taraklar hazır edilir. Erkek çocuğu için mavi ve tonları tercih edilir ve silahlar, arabalar satın alınır. Doğmadan birileri bizim için düğmeye basmıştır yani.
--spoiler--
toplumsal cinsiyet, cinsiyete dayalı işbölümü ve biyolojik cinsiyetler arasındaki toplumsal ilişkileri vurgulamak amacıyla, toplumda sadece kadının değil erkeğin de pozisyonunu işaret eden bir kavramdır.
--spoiler--
(bkz: kadın doğulmaz kadın olunur)
(bkz: simone de beauvoir)
bir dönem feministler arasında gereksiz yere abartılmış olgudur. öyle ki toplumsal cinsiyete eğilmeyen feministler küçümsenmiştir.
bir tanımlama getirecek olursak kadınlık ve erkekliği üreten kültürel süreçleri ve bağlamları içeren, kişinin toplumdaki cinsiyetini seçmekte ne kadar özgür olduğunu ortaya koymaya çalışan olgudur. ayrıca ataerkil sistemde kadının ikincilliğinin kaynağının da toplumsal cinsiyet olduğu söylenebilir. fakat bu kavram halen tartışmalıdır. yapılması doğru olan biyolojiyi ve zihniyeti birbirinden tamamen ayırmadan tahlil yapmaya çalışmaktır.
toplumsal cinsiyetimiz ve rollerimiz doğduğumuz anda belirlenir. kız bebeğe pembe, erkek bebeğe mavi patik daha doğmadan örülmüştür. bebekler doğduktan sonra kız bebeğe oyuncak bebek, erkek bebeğe ise oyuncak araba ya da tabanca verilir.
