timurlengin icadı sayılır.
Timur satrancında normal satrançtan farklı olarak, 10×11 lik bir satranç tahtası ve mancınık, deve, zürafa, debbabe, bakan gibi taşlar olduğundan daha önceki yazımızda bahsetmiştik. Timur satrancının nasıl oynandığı ile ilgili detaylı bilgiler vermeden önce taşların nasıl dizildiğinden bahsedelim.
Timur Satrancında taşların dizilişi
Alt kısımdaki taşlar soldan-sağa, aşağıdan-yukarıya sırasıyla;
1. sıra: a. Fil, c. Deve, e. Mancınık, g. Mancınık, i. Deve, k. Fil
2. sıra: a. Kale, b. At, c. Debabe, d. Zürafa, e. Bakan, f. Şah, g. Vezir, h. Zürafa, i. Debabe, j. At, k. Kale
3. sıra: a. Piyonların piyonu, b. Mancınığın piyonu, c. Devenin piyonu, d. Filin piyonu, e. Bakanın piyonu, f. Şahın piyonu, g. Vezirin piyonu, h. Zürafanın piyonu, i. Debabenin piyonu, j. Atın piyonu, k. Kalenin piyonu
Karşı tarafın taşları ise bunun tam tersi şekilde dizilmesi gerekir.
Taşların Hareketleri
Şah: Normal satrançtaki şah gibi hareket eder. Her yöne bir kare.
Bakan: Çapraz şekilde 1 kare hareket eder.
Vezir: Yatay ve dikey olarak(ileri ve yana), 1 kare hareket edebilir.
Zürafa: Çapraz olarak 1 kare, ve minimum 3 kare yatay veya dikey şekilde(normal satrançtaki at gibi) hareket eder.
Debabe: Normal satrançtaki fil gibi hareket eder fakat en az 2 kare hareket etmek zorundadır.
At: Normal satrançtaki at gibi hareket eder.
Kale: Normal satrançtaki kale gibi hareket eder.
Fil: Çapraz 2 kare hareket edebilir. Aradaki taşlar tarafından engellenir.
Deve: Çapraz olarak bir, ileri 2 kare şeklinde hareket eder. Aradaki taşlar tarafından engellenir.
Mancınık: 2 kare dikey yada yatay olarak(yanlara yada ileri-geri) hareket edebilir. Aradaki taşlar tarafından engellenir.
Piyonlar: Normal satrançtaki piyonlar gibi hareket ederler. Fakat normal satrançtaki gibi başlangıçta 2 kare ilerleme ya da geçerken almak gibi özellikleri yoktur.
Geçerken almak: Normal satrançta, rakip piyon ilk hamlesinde 2 kare ilerledikten sonra arada kalan boşlukta(yani normalde 1 kare ilerleseydi bulunacağı yerde) piyon bulunuyormuş gibi bu alanın çaprazında piyonunuz var ise o piyon ile sanki 2 kare oynayan piyonu 1 kare oynamış gibi gerisindeki boş karede piyon varmış gibi piyonu piyonla yeme işlemidir. Geçerken almak(en passant) sadece 2 kare ilerleyen piyonun 2 karelik hamleyi yapmasından sonraki hamlede geçerli bir durumdur. Arada başka hamleler olmuşsa bu durum geçerli değildir.
Oyunun kuralları
Normal satrançtaki gibi son kareye ulaşan piyon yükselir. Fakat farklı olarak burada piyon hangi taşın piyonuysa o taşa dönüşür. Burada şahın piyonu ve piyonların piyonu için bir istisna söz konusudur. Şahın piyonu son kareye ulaştığında kazanmak için rakibin mat etmesi gereken Prens’e dönüşür. Prens tıpkı şah gibi hareket eder. Piyonların piyonu son kareye ulaştığında ise orada kalır ve rakip tarafından alınamaz. Rakibin bir piyon karşısında taş kaybetmekten kaçamayacağı bir durum varsa yada bir piyonun 2 farklı rakip taşını aynı anda alabilecek durumu varsa oyuncu sona ulaştırdığı Piyonların Piyonu’nu o noktaya hareket ettirmek zorundadır. Bu piyon 2. kez son kareye ulaştığında ise Şahın piyonunun başlangıç noktasına ilerler ve bu şekilde 3. hareketinden sonra prens gibi hareket eden bir dıştan gelen şaha dönüşür.
Oyuncu çıkmaza girdiği an oyunu kaybeder.
Elinde dıştan gelen şah yada prensi olmayan oyuncu oyunu kaybeder.
Şahını kaybeden oyuncunun elinde dıştan gelen şah ya da prens varsa bunlardan birisi şah rolü üstlenir ve şah gibi hareket eder.
