abd'nin 1900lerin başında başladığı ve hala sürdürdüğü dış politakası. amerikan kapitalizminin bel kemiğini oluşturan sistemdir.
olay avrupa devletlerinin sömürgecilik sisteminin çok masraflı ve kaba kuvvete, fiziksel güce dayalı olmasındaki eksiklikler ve o sistemin geleceğinin olmaması ile başlamıştır.
olayı en basit şu şekilde örneklendirebiliriz.
şimdi sizin bir eviniz var ve salonda oturmuş televizyon izliyorsunuz. bir anda kapı kırılıyor, bir adam dalıyor içeri ve elinizden tv. kumandasını alıyor ve diyorki "artık bu ev benim kolonim, bu televizyon benim, sen benimsin"... buna uymazsanız eşek sudan gelinceye kadar dayak yiyorsunuz. bu avrupanın tüm dünyaya uyguladığı sömürgecilik politikası.
şimdi bir de amerika ne yapmış bakalım.
gene eviniz var ve aynı şekilde tv başındasınız. bu sefer kapı çalıyor karşınızda bir satıcı. size hemen bir elektrik süpürgesi satmak için dil döküp satıyor. 18 taksite alıyorsunuz ve 18 ay para ödüyorsunuz bu satıcıya. sonra başka bir satıcı geliyor, evinizde bulunan halıları satın alıyor. böylece 18 aylık taksidi ödemek için paranız oluyor. sonra gene bir satıcı geliyor ve bu sefer size tencere satıyor... bu böyle gidiyor.
yani amerika dünyaya mal satıp alarak sömürmenin daha kolay olduğunu görmüş ve bunu başarı ile uyguluyor.
ilk olarak 1900'lerde latin amerikayı kendisine bu şekilde bağımlı kılıyor. latin amerika ülkelerinden muz, kakao gibi bir çok hammadde satın alıyor, onlara tarım aletleri, silah satıyor.
peki latin amerika'yı nasıl kandırdı derseniz o da şu şekilde. diyorki amerika bunlara; sizi yıllardır sömüren avrupalıları ülkenizden atacağım ama ne üretiyorsanız bana satacaksınız. e adamlar sanıyorki karlı bir iş. artık sömürülmeden satacaklar mallarını ve para kazanacaklar. ama durum öyle değil tabiki. abd satın aldığı malları sadece karşı ülkeler daha çok abd'den mal alsın diye alıyor denebilir. yani para ile para kazanıyor.
ve bu ilişki ile theodore roosevelt döneminde tüm dünyaya açılıyor. önceden avrupa ile anlaşması olan abd, ki bu anlaşmaya göre avrupa tüm amerika kıtasından uzak duracak, abd'de asya ve afrikaya karışmayacaktı, artık dünyaya açılma vaktinin gelidiğini anlıyor. ve bugün gördüğünüz abd çıkıyor ortaya.
